rad by

rad by

9.02.2022

W "Dedykacji" Norwida występuje - według niektórych źródeł - cytat:


"Z bruku twego radbym mieć kamień,

Na którym krew i łza nie świécą!


Dlaczego "radbym" jest pisane łącznie? Czy to błąd, czy nastąpiła zmiana w ortografii w tej kwestii od czasów Norwida? Według Wielkiego Słownika Ortograficznego PWN "rad by" pisze się osobno. "Rad bym" rozumiem jako skrót od "byłbym rad", czyli "rad" jako przymiotnik, a zatem osobno.

Do końca XIX, a może nawet początków XX wieku, zapisywano cząstkę -by łącznie ze wszystkimi częściami mowy. Jeszcze w 1932 r. w pracy Pisownia polska. Przepisy – słowniczek (red. K. Nitsch, wyd. 9, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1932, s. 35) znajdujemy zalecenie, by enklityczne -by pisać łącznie z każdym poprzedzającym wyrazem. W tamtych czasach nie dziwiła zatem pisownia łączna omawianej tu partykuły z rzeczownikami (por. np. Janby to zrobił), zaimkami (por. np. mybyśmy to zrobili, jemuby warto dać), przymiotnikami (por. np. niebieskiegoby potrzebował, radby pieniędzy pożyczył) czy przysłówkami (por. np. dziśby się przydało, bardzobym pragnął). Powyższe zasady zmieniły się radykalnie w wyniku tzw. wielkiej reformy ortografii w 1936 r.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego