redaktor naczelna

redaktor naczelna
23.12.2008
23.12.2008
Witam,
spotykam się dość często z formą redaktor naczelna – oczywiście wtedy, gdy funkcję tę pełni kobieta. Pracuję w firmie, w której funkcję prezesa zarządu i dyrektora naczelnego pełni również kobieta. Czy zatem forma dyrektor naczelna oraz sformułowanie spółka reprezentowana przez prezes zarządu Annę Iksińską będą poprawne?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Słowa spółka reprezentowana przez prezes zarządu Annę Iksińską są całkowicie poprawne. Gdy nazwy męskie nie mające odpowiedników żeńskich pozostają nie odmienione, jest to sygnałem, że odnoszą się do kobiet, por. „Pani prezes czeka”, „Brakuje pani prezes”, „Rozmawialiśmy z panią prezes”. Można by też powiedzieć: spółka reprezentowana przez prezesa zarządu Annę Iksińską, ale wówczas informację, że chodzi o kobietę, przekazuje tylko imię i nazwisko.
Współcześnie wiele kobiet wybiera żeńskie formy stanowisk i zawodów w poczuciu, że to przywraca symetrię płci w języku i nie marginalizuje kobiet. Słowa prezeska bym nie doradzał, ponieważ jest zbyt potoczne (możliwe jednak, że z czasem się upowszechni i „uoficjalni”, jak już się stało np. ze słowami socjolożka i psycholożka). Popieram natomiast sformułowania typu redaktor naczelna i dyrektor naczelna. Jako redaktor naczelna podpisywała się np. Krystyna Kaszuba w miesięczniku Twój Styl, dzięki niej wyrażenie to stało się popularne i dziś funkcjonuje powszechnie w języku publicznym. Mniej powszechna jest dyrektor naczelna – w Korpusie Języka Polskiego PWN nie znajduję ani jednego przykładu, a w Google'u przewaga dyrektora naczelnego nad dyrektor naczelną jest kilkudziesięciokrotna.
Ten przykład potwierdza, że polszczyzna niechętnie tworzy formy żeńskie od nazw stanowisk cieszących się dużym prestiżem, por. nauczyciel – nauczycielka, ale tylko nauczyciel akademicki (brak nauczycielki akademickiej); por. też rektor, dziekan, prezydent, premier minister – wszystkie bez form żeńskich, jeśli nie liczyć formy (ta) ministra, używanej m.in. przez minister Izabelę Jarugę-Nowacką, pełnomocniczkę rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn w gabinecie Leszka Millera.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego