rodzaj gramatyczny dziewczęcia
Łukasz
22.11.2013
22.11.2013
Czy należy powiedzieć każde z dziewcząt, czy każda z dziewcząt? W przedwojennej piosence studenckiej mamy: „Każda z dziewcząt chętnie śle tęsknych ócz błękity”. Jaki w końcu jest rodzaj gramatyczny dziewczęcia? Łukasz
Dziewczę ma rodzaj nijaki i zasadniczo powinniśmy mówić każde z dziewcząt i jedno z dziewcząt, tzn. nadawać zaimkowi rodzaj gramatyczny zgodny z rodzajem gramatycznym rzeczownika, a nie z jego referencją żeńską. Analogicznie mówimy przecież każdy z tych podlotków, a nie każda z tych podlotków.
Konstrukcję jedno z dziewcząt słowniki poprawnej polszczyzny PWN kwalifikują jednak jako przestarzałą. Jest to zgodne z uzusem, np. w NKJP na 81 wystąpień ciągu jedna z dziewcząt nie ma ani jednego przykładu na jedno z dziewcząt. Ciąg każda z dziewcząt jest rzadszy (tylko 6 wystąpień), ale i tak nie ma konkurencji (ciąg każde z dziewcząt nie występuje w NKJP ani razu).
Nawiasem mówiąc, choć słowniki przewidują tylko konstrukcję dwoje dziewcząt, to dla wyższych liczb dopuszczają oboczność: troje, czworo, pięcioro dziewcząt lub trzy, cztery dziewczęta, pięć dziewcząt. Jak widać, dziewczę to nietypowy rzeczownik.
Konstrukcję jedno z dziewcząt słowniki poprawnej polszczyzny PWN kwalifikują jednak jako przestarzałą. Jest to zgodne z uzusem, np. w NKJP na 81 wystąpień ciągu jedna z dziewcząt nie ma ani jednego przykładu na jedno z dziewcząt. Ciąg każda z dziewcząt jest rzadszy (tylko 6 wystąpień), ale i tak nie ma konkurencji (ciąg każde z dziewcząt nie występuje w NKJP ani razu).
Nawiasem mówiąc, choć słowniki przewidują tylko konstrukcję dwoje dziewcząt, to dla wyższych liczb dopuszczają oboczność: troje, czworo, pięcioro dziewcząt lub trzy, cztery dziewczęta, pięć dziewcząt. Jak widać, dziewczę to nietypowy rzeczownik.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski