rodzaj gramatyczny dziewczęcia

rodzaj gramatyczny dziewczęcia
22.11.2013
22.11.2013
Czy należy powiedzieć każde z dziewcząt, czy każda z dziewcząt? W przedwojennej piosence studenckiej mamy: „Każda z dziewcząt chętnie śle tęsknych ócz błękity”. Jaki w końcu jest rodzaj gramatyczny dziewczęcia?
Łukasz
Dziewczę ma rodzaj nijaki i zasadniczo powinniśmy mówić każde z dziewcząt i jedno z dziewcząt, tzn. nadawać zaimkowi rodzaj gramatyczny zgodny z rodzajem gramatycznym rzeczownika, a nie z jego referencją żeńską. Analogicznie mówimy przecież każdy z tych podlotków, a nie każda z tych podlotków.
Konstrukcję jedno z dziewcząt słowniki poprawnej polszczyzny PWN kwalifikują jednak jako przestarzałą. Jest to zgodne z uzusem, np. w NKJP na 81 wystąpień ciągu jedna z dziewcząt nie ma ani jednego przykładu na jedno z dziewcząt. Ciąg każda z dziewcząt jest rzadszy (tylko 6 wystąpień), ale i tak nie ma konkurencji (ciąg każde z dziewcząt nie występuje w NKJP ani razu).
Nawiasem mówiąc, choć słowniki przewidują tylko konstrukcję dwoje dziewcząt, to dla wyższych liczb dopuszczają oboczność: troje, czworo, pięcioro dziewcząt lub trzy, cztery dziewczęta, pięć dziewcząt. Jak widać, dziewczę to nietypowy rzeczownik.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego