rozmaitości
2. Dlaczego czasem mówimy: zmyślić, namyślić, wymyślić z końcówką -ić, a czasem stosujemy końcówkę -eć, np. pomyśleć? Jaka jest etymologia tych słów?
3. Kiedy pytam jaki, a kiedy który?
Proszę w odpowiedzi zawrzeć kilka utrwalających przykładów.
5.04.2002
5.04.2002
1. Czy można powiedzieć: „Rób co ci się żewnie podoba"? 2. Dlaczego czasem mówimy: zmyślić, namyślić, wymyślić z końcówką -ić, a czasem stosujemy końcówkę -eć, np. pomyśleć? Jaka jest etymologia tych słów?
3. Kiedy pytam jaki, a kiedy który?
Proszę w odpowiedzi zawrzeć kilka utrwalających przykładów.
Ad 1. Można powiedzieć: „Rób, co ci się żywnie podoba”, co znaczy: „Rób, co chcesz”. Słowa żewnie nie ma w języku polskim. Jest rzewnie, np. „Rzewnie płakał”, i żywnie, używane tak jak w Pana przykładzie.
Ad 2. Wszystkie te czasowniki są spokrewnione ze słowem myśl. Te, które w czasie przeszłym mają zakończenie -ał, tworzą bezokolicznik na -eć, np. myślał – myśleć. Te, które w czasie przeszłym mają -ił, tworza bezokolicznik na -ić, np. wymyślił – wymyślić.
Ad 3. Pytamy: jaki?, mając na myśli cechy kogoś lub czegoś. Pytamy: który?, gdy chcemy, aby wskazano nam określoną osobę lub rzecz. Na przykład: „Jaki dzisiaj dzień? – Słoneczny”, ale „Którego dnia wrócisz? – W piątek”.
Ad 2. Wszystkie te czasowniki są spokrewnione ze słowem myśl. Te, które w czasie przeszłym mają zakończenie -ał, tworzą bezokolicznik na -eć, np. myślał – myśleć. Te, które w czasie przeszłym mają -ił, tworza bezokolicznik na -ić, np. wymyślił – wymyślić.
Ad 3. Pytamy: jaki?, mając na myśli cechy kogoś lub czegoś. Pytamy: który?, gdy chcemy, aby wskazano nam określoną osobę lub rzecz. Na przykład: „Jaki dzisiaj dzień? – Słoneczny”, ale „Którego dnia wrócisz? – W piątek”.
Mirosław Bańko
