różnice w odmianie czasowników
proszę o wyjaśnienie następującej kwestii: formy poprawne czasu przeszłego od czasownika zniknąć to znikła i zniknęła. I obie formy – zgodnie z zasadami języka polskiego – są poprawne. Dlaczego natomiast forma zamkła uchodzi za formę błędną, podczas gdy akceptowalna jest tylko forma zamknęła? Czy to jakiś wyjątek? Czy są inne czasowniki, które w formach czasu przeszłego dopuszczają tylko jeden wariant odmiany?
Dziękuję i pozdrawiam
1.02.2010
1.02.2010
Szanowny Panie Profesorze, proszę o wyjaśnienie następującej kwestii: formy poprawne czasu przeszłego od czasownika zniknąć to znikła i zniknęła. I obie formy – zgodnie z zasadami języka polskiego – są poprawne. Dlaczego natomiast forma zamkła uchodzi za formę błędną, podczas gdy akceptowalna jest tylko forma zamknęła? Czy to jakiś wyjątek? Czy są inne czasowniki, które w formach czasu przeszłego dopuszczają tylko jeden wariant odmiany?
Dziękuję i pozdrawiam
Większość czasowników na -nąć dopuszcza tylko jeden wariant w czasie przeszłym, zawierający przyrostkowe -n-, np. ciągnął, machnęła, zamknęło, nie ciągł, machła, zamkło. Te, które dopuszczają oboczność form, trzeba po prostu zapamiętać. Szukanie uzasadnień – raczej historycznych niż wynikających ze współczesnego stanu języka – nie na wiele się zda, tzn. nie pomoże wybrać właściwego wzorca odmiany komuś, kto się waha.
Przykładów, gdzie dwa na pozór podobne czasowniki odmieniają się różnie, jest mnóstwo, por. hasać – hasa, ale pisać – pisze; myśleć – myśli, ale boleć – boleje; pleść – plecie, ale nieść – niesie i jeść – je.
Przykładów, gdzie dwa na pozór podobne czasowniki odmieniają się różnie, jest mnóstwo, por. hasać – hasa, ale pisać – pisze; myśleć – myśli, ale boleć – boleje; pleść – plecie, ale nieść – niesie i jeść – je.
Mirosław Bańko, PWN