różności

różności
20.06.2005
20.06.2005
Witam serdecznie!
1. Jakiś czas temu w środkach komunikacji miejskiej pojawiły się naklejki o treści: „Proszę, ustąp mi miejsce”. Czy to poprawna forma? Czy może powinno być miejsca?
2. Jak się powinno stopniować przymiotniki czysty (czystszy, czyściejszy) i gęsty (gęstszy, gęściejszy)?
3. Jak brzmi prawidłowa forma mianownika lmn. od rzeczownika postać? Te postacie czy też postaci?
Ad 1. Oczywiście „Ustąp mi miejsca”. Jest to przykład na użycie tzw. dopełniacza cząstkowego, który wskazuje na to, że mówiący ma na myśli tylko część jakiejś rzeczy, por. „Zjedz tortu” (trochę) i „Zjedz tort” (cały). Komunikat „Ustąp mi miejsce” ktoś bardzo pedantyczny, a przy tym złośliwy mógłby zinterptertować następująco: 'Daj mi całe dostępne miejsce (np. cały wagon w metrze)'.
Ad 2. Może Pan używać form przytoczonych przez siebie albo złożonych: bardziej czysty, najbardziej czysty oraz bardziej gęsty, najbardziej gęsty. Zazwyczaj, gdy istnieją formy proste, daje się im pierwszeństwo. Tak powinno być i tym razem, zwłaszcza że formy złożone wymienionych przymiotników są dość rzadkie.
Ad 3. Wszystko jedno, ale częściej się widzi postacie niż postaci.
Prosimy wysyłać w jednym liście tylko jedno pytanie.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego