sam środek

sam środek
15.12.2010
15.12.2010
Witam,
obawiam się, że w świetle jednej z ostatnich odpowiedzi na temat błędów pleonastycznych moje pytanie może wydawać się nieco zbędne, zaryzykuję jednak. Chciałabym wiedzieć, czy zestawienia wyrazowe takie jak sam koniec, sam dół etc. to faktycznie pleonazm. Nie mówię już o powadze tego błędu, bo to zależy od wrażliwości językowej; chodzi mi o to, czy rzeczywiście można zaliczyć to do tego rodzaju błędów.
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Felicyta
Sam koniec ani sam dół nie należą do błędów językowych, nie należą nawet do pleonazmów. „Na samym końcu szedł…” to nie to samo, co „Na końcu szedł…” – koniec pochodu może być długi, ale jeśli ktoś idzie na samym końcu, to po nim nie ma już nikogo. Tak samo na samym dole różni się od na dole, w samo południe – od w południe, sam środek – od środek. Słowo sam w tym znaczeniu jest nam potrzebne, ponieważ określając położenie czegoś, nie jesteśmy na ogół bardzo precyzyjni. Kiedy więc chcemy podkreślić, że tym razem akurat mówimy ściśle, sięgamy po precyzujące sam.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego