siedmioro czy siedem?

siedmioro czy siedem?
20.04.2007
20.04.2007
Witam serdecznie!
Mam pytanie dotyczące zastosowania liczebników zbiorowych. Słownik poprawnej polszczyzny mówi, że łączą się one m.in. z rzeczownikami w rodzaju nijakim zakończonymi na , oznaczającym istoty młode. Chciałbym się upewnić, czy zastąpienie ich w takiej sytuacji liczebnikami zwykłymi jest dozwolone. Innymi słowy, czy zamiast siedmioro koźląt wolno napisać siedem koźląt?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
L.K.
Formy typu siedem koźląt słowniki poprawnej polszczyzny traktują jako dopuszczalne w tzw. normie użytkowej. Oznacza to, że autorzy słowników skłonni są je aprobować w wypowiedziach, w których dominuje funkcja informacyjna lub preswazyjna, a mniej istotny jest wzgląd na estetykę wypowiedzi lub jej zgodność z tradycją. Czy inni użytkownicy polszczyzny są równie tolerancyjni – nie wiem. Norma potoczna, tak jak ją określono w słownikach, nie jest bowiem zbiorem zachowań językowych właściwych określonym sytuacjom i potwierdzonych w badaniach empirycznych. Jest raczej obszarem zjawisk, w którym normatywnie nastawieni językoznawcy są skłonni sprobować coś, czego wcześniej nie aprobowali.
Nie wszystkie rzeczowniki nijakie na , nawet jeśli są nazwami istot młodych, słowniki traktują jednakowo. Na przykład wyrazy wnuczę i dziecię każą łączyć z liczebnikami zbiorowymi, a nie głównymi. Wydaje się, że zakres dopuszczalnych połączeń z liczebnikami głównymi obejmuje tylko nazwy zwierząt.
W sumie bezpieczniej byłoby nadal mówić i pisać o siedmiorgu koźlętach lub – mniej tradycyjnie – o siedmiorgu koźląt niż o siedmiu koźlętach.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego