śmiertelnie poważny

śmiertelnie poważny
26.09.2013
26.09.2013
Czy wyrażenie śmiertelnie poważny oznacza 'bardzo poważny' czy raczej 'z udawaną powagą'? To drugie znaczenie sugeruje słownik polsko-angielski PWN-Oxford.
Mówiąc, że ktoś jest śmiertelnie poważny, nie stwierdzamy po prostu, że zachowuje się bardzo poważnie, ale podkreślamy ten fakt, używając zestawienia wyrazów zwanego fachowo hiperbolą (po polsku: przesadnią). Dosłowny sens tego i podobnych zestawień może być wręcz makabryczny, por. „Jako uczeń Józio zakochał się śmiertelnie w pensjonarce” (ISJP), ale w zderzeniu z kontekstem, który nie wskazuje na nic poważnego, odbieramy je raczej jako humorystyczne. Dlatego śmiertelnie poważny może czasem znaczyć 'z udawaną powagą'. Jest to jednak znaczenie kontekstowe, aktualizujące się doraźnie, a nie systemowe, czyli słownikowe.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego