Czasowniki spotkać – spotykać oraz napotkać – napotykać mogą stanowić synonimy zasadniczo w dwóch znaczeniach:

1. ‘natknąć się (natykać się) na kogoś, na coś na swej drodze’, por. np.

• Przygarnąć spotkanego psa = Przygarnąć napotkanego psa.
• Spotkał znajomego na ulicy = Napotkał znajomego na ulicy.

2. ‘zetknąć się (stykać się) z kimś albo z czymś bezpośrednio’, por. np.

• Spotkała w swoim życiu wielu interesujących ludzi = Napotkała w swoim życiu wielu interesujących ludzi.
• Spotykały go przykrości ze strony kolegów = Napotykały go trudności ze strony kolegów.

Obu czasowników można wymiennie używać także we frazeologizmie spotkać/ napotkać czyjeś oczy, spojrzenie, czyjś wzrok w znaczeniu: ‘spojrzeć na siebie wzajemnie, spojrzeć na kogoś, kto jednocześnie patrzy na nas’.

Jednak nie we wszystkich kontekstach znaczeniowych możemy stosować omawiane tu czasowniki wymiennie. Jeśli chcielibyśmy zakomunikować, że ‘coś się zdarzyło, stało czyimś udziałem’, użyjemy wyłącznie czasownika spotkać – spotykać, por. np. afront, cios, zaszczyt, honor spotkał kogoś; kara, katastrofa, klęska, krzywda, niespodzianka, nagroda, pochwała spotkała kogoś; szczęście spotkało kogoś.

Oba omawiane tu czasowniki różni ponadto rejestr stylistyczny. Wyraz spotkać jest neutralny stylistycznie, natomiast napotykać jest nacechowane książkowością.