swój
22.06.2011
22.06.2011
Czasem w 3. osobie obu liczb powstaje wątpliwość, którego zaimka dzierżawczego użyć: swój, jego, jej czy ich. W poniższych zdaniach chyba nie wszędzie są one użyte poprawnie. Na jakiej regule gramatycznej można się tu oprzeć?1. Pomógł im kupić swój pierwszy samochód.
2. Została skrytykowana przez członków swojej własnej partii.
3. Gdy ktoś publicznie występuje, powinien wiedzieć, jaka jest linia swojej partii.
4. Człowiekowi dana jest władza nad wszelkim ciałem, a przede wszystkim nad jego własnym.
Regułę zacytuję w brzmieniu z Innego słownika języka polskiego (PWN, 2000):
Jeśli chodzi o Pani przykłady, to pierwszy sugeruje, że ktoś pomógł jakimś osobom, aby kupiły mu samochód. Jeśli taka była intencja, to zdanie jest poprawne.
Drugi przykład jest też poprawny. W trzecim podmiotem w zdaniu podrzędnym jest linia, a słowo swojej jest określnikiem partii, należy więc zamienić swojej na jego, stosownie do podmiotu ktoś w zdaniu nadrzędnym.
Czwarty przykład nie budzi zastrzeżeń, zamiana jego na swoim byłaby niepożądana.
Słowem swój określamy osobę, rzecz lub sprawę należącą lub odnoszącą się do kogoś lub czegoś, jeśli oznaczający ją rzeczownik jest zależny od czasownika nazywającego czynność lub stan podmiotu zdania. W takim wypadku słowo swój zastępuje zaimki „mój”, „twój”, „nasz” i „wasz”.
Jeśli chodzi o Pani przykłady, to pierwszy sugeruje, że ktoś pomógł jakimś osobom, aby kupiły mu samochód. Jeśli taka była intencja, to zdanie jest poprawne.
Drugi przykład jest też poprawny. W trzecim podmiotem w zdaniu podrzędnym jest linia, a słowo swojej jest określnikiem partii, należy więc zamienić swojej na jego, stosownie do podmiotu ktoś w zdaniu nadrzędnym.
Czwarty przykład nie budzi zastrzeżeń, zamiana jego na swoim byłaby niepożądana.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
