szyk nieakcentowanego zaimka

szyk nieakcentowanego zaimka
19.01.2012
19.01.2012
Szyk wyrazów
Chciałabym zapytać, który przykład jest poprawny:
1. Aby otworzyć pudełko, należy położyć je na stole…
2. Aby otworzyć pudełko, należy je położyć na stole…
Dziękuję i pozdrawiam.
Oba zdania mają poprawny szyk, ale ponieważ nieakcentowane zaimki mają tendencję lokować się bliżej początku zdania składowego, możemy wskazać na drugie zdanie jako z nią zgodne. Por. „Niepotrzebnie się martwisz” (gorzej: „Niepotrzebnie martwisz się”), „Widziałam go wczoraj w parku” (gorzej: „Widziałam wczoraj go w parku”), „Lepiej to zróbmy teraz” lub „Lepiej zróbmy to teraz” (gorzej: „Lepiej zróbmy teraz to”).
Zastanawiając się nad szykiem zdania, można też brać pod uwagę względy rytmiczne, zwłaszcza jeśli tekst ma być czytany na głos. Tak się składa, że wspólny początek obu Pani przykładów ma taki rytm, jak „Skąd Litwini wracali…” – fragment znanego w polskiej literaturze naśladowania antycznego heksametru. Aby utrzymać się w rytmie oryginału („…z nocnej wracali wycieczki”), mogłaby Pani zmienić ciąg dalszy swoich zdań: „Aby otworzyć pudełko, położyć je trzeba na stole”. Do ćwiczeń z wersyfikacji ten przykład jest nawet lepszy.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego