szyk wyrazów
Pozdrawiam! :-))
4.11.2002
4.11.2002
Ostatnimi czasy drażnią mnie konstrukcje, których przykłady podaję niżej. Podobne bardzo często słychać w mediach i można znaleźć w prasie. Czy to tylko moje przewrażliwienie, czy też we wszystkich tych zdaniach szyk powinien być zdecydowanie inny?- X zginął w zorganizowanej przez Rosjan zasadzce.
- Jutro rano moskiewskiego czasu zaczną zabijać zakładników.
- To teraz jedyne miejsce, w którym mogą występować musicalowi artyści.
- Nowe przepisy umożliwiły powstanie rodzinnych wytwórni.
- Tym zadaniom nie podoła człowiek, dla którego najważniejsza jest polityczna kariera.
- Adresy komisji wyborczych można znaleźć na obwieszczeniach porozwieszanych w publicznych miejscach.
- Pisma poświęcone broni nie mają nic do zarzucenia karabinom czy pistoletom amerykańskiej produkcji.
- W moim przekonaniu nastąpiła nadinterpretacja tekstu rozszerzająca nieprawnie pojęcie estetyczne na ideologię polityczną totalitarnego państwa.
- Przedstawiamy skuteczne lekarstwa na codzienne dolegliwości biurowych aplikacji.
- Unijne standardy (tytuł artykułu)
- Wybierz firmę X, która zabezpieczy twoją finansową przyszłość.
- 10 weekendowych wyjazdów (wygrane w konkursie)
Pozdrawiam! :-))
Szyk wyrazów w polskim zdaniu – przynajmniej dopóty, dopóki rozpatrywać je poza kontekstem – jest dość swobodny. Żadne z przytoczonych przez Pana zdań nie jest zdecydowanie niepoprawne, choć we wszystkich można by proponować drobne zmiany. Na przykład w pierwszym zdaniu rozwiniętą przydawkę imiesłowową lepiej byłoby umieścić po rzeczowniku (w zasadzce zorganizowanej przez Rosjan), a we wszystkich następnych warto by zamienić miejscami rzeczownik i przymiotnik (czasu moskiewskiego, artyści musicalowi, wytwórni rodzinnych itd., aż do wyjazdów weekendowych).
Ogólnie biorąc, im bardziej terminologizuje się połączenie rzeczownika z przymiotnikiem, tym bardziej uzasadnione jest umieszczenie przymiotnika na drugim miejscu. Dlatego nie rażą, przynajmniej mnie, rodzinne wytwórnie, natomiast aż prosi się o poprawkę polityczna kariera. Niezręczne konstrukcje można tłumaczyć wpływem języka rosyjskiego i niemieckiego (dawniej) oraz angielskiego (dziś).
Ogólnie biorąc, im bardziej terminologizuje się połączenie rzeczownika z przymiotnikiem, tym bardziej uzasadnione jest umieszczenie przymiotnika na drugim miejscu. Dlatego nie rażą, przynajmniej mnie, rodzinne wytwórnie, natomiast aż prosi się o poprawkę polityczna kariera. Niezręczne konstrukcje można tłumaczyć wpływem języka rosyjskiego i niemieckiego (dawniej) oraz angielskiego (dziś).
Mirosław Bańko