toby i to by

toby i to by
4.12.2007
4.12.2007
Dzień dobry.
Chciałbym zapytać, w jakich przypadkach toby pisze się łącznie. Regułkę znam – kiedy to pełni rolę spójnika. Ale naprawdę wiele mi to nie tłumaczy. Czy istnieje oboczność: wedle chęci można pisać to by i toby? Czy może rzeczona reguła jest żelazna i każde od niej odstępstwo grozi zlinczowaniem przez impulsywnych purystów? Na przykład czy w zdaniu „Gdybym to zrobił, tobym był szczęśliwy” jest błąd ortograficzny?
Toby jest zapisane poprawnie w podanym przez Pana zdaniu, gdzie to pełni funkcję spójnika, por. synonimiczne zdanie: „Gdybym to zrobił, to byłbym szczęśliwy”. Rozdzielnie pisane to by mamy np. w zdaniu „To by mi się przydało”, w którym to jest zaimkiem wskazującym (można sobie nawet wyobrazić, że towarzyszy mu wskazujący gest). Zgodnie z regułą by piszemy łącznie ze spójnikami, ale bezwyjątkowe stosowanie się do tej reguły prowadzi na manowce (zob. hasło Żeby kózka nie skakała, toby nóżki nie złamała w Małym słowniku wyrazów kłopotliwych PWN.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego