tost i tort

tost i tort
24.07.2002
24.07.2002
Kupiłem ostatnio maszynkę do tostów, czyli toster. Jak poprosić:
wariant 1) Tatusiu, zrobisz mi tost?
wariant 2) Mamusiu, zrobisz mi tosta?
Moja żona forsuje wariant 2, ja preferuje wariant 1, a dzieci mówią raz tak, raz tak, nie potrafimy tego rozstrzygnąć i jest z tego powodu „problem językowy” w domu.
Spotkałem się też z odmianą słowa tort, która wydaje mi się kompletnie nieporawna: „Zosia kupiła torta”. Jak zatem prawidłowo używać słów tost i tort w podanych tu przykładach?
Marek Prokop
W sprawie tostów musimy przyznać rację dzieciom: można pytać: „Zrobisz mi tost?” lub „Zrobisz mi tosta?” – oba zdania są poprawne. Zasadniczo rzeczowniki nieżywotne mają biernik równy mianownikowi, zasada przemawia więc za pierwszym z przytoczonych zdań. Ale od tej zasady jest wiele wyjątków i tost do nich należy.
Zauważono, że dzieci mają tendencję do – by tak rzec – animizacji rzeczowników, gdyż używają bierników z męskożywotną końcówką -a tam, gdzie dorośli wolą męskorzeczową końcówkę zerową. Zdanie „Zosia kupiła torta” może pojawić się w wypowiedzi dziecka, ale w dorosłym języku jest niepoprawne. Jak widać, tort i tost różnią się pod względem językowym.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego