tradycja

tradycja
27.01.2005
27.01.2005
Bardzo proszę o wyjaśnienie pojęcia tradycja. Spotkałem się z tym pojęciem w różnego rodzaju przypadkach, jak np.: tradycja narodowa, tradycja staropolska, literacka, religijna, sadownictwa, tradycja warzenia piwa, tradycja obchodów święta, tradycja noworoczna, tradycje kaszubskie, tradycje polskie, tradycje górnicze, tradycje kulinarne itp. Czy pojęcie tradycji oznacza wyłącznie traditio – przekazywanie czegoś, czy jest ona również sama w sobie wartością podobną jak zwyczaj, czy obrzęd?
Istnieją podobno setki definicji tego pojęcia, ponieważ może ono występować nie tylko w języku potocznym, ale też w terminologii fachowej z zakresu kulturoznawstwa, socjologii, religioznawstwa i innych dyscyplin. Mogę objaśnić tylko potoczne znaczenie tego wyrazu, ponieważ jako termin naukowy może on mieć różne znaczenia, ustalone przez uczonych, którzy go używali.
Ogólnie przyjęte znaczenie wyrazu tradycja to ‘obyczaje, zachowania, poglądy, normy postępowania przejmowane przez jedno pokolenie od pokoleń poprzednich i przekazywane następnym’. Podana definicja jest uogólnieniem definicji słownikowych.
Pytanie, czy „pojęcie tradycji oznacza wyłącznie traditio – przekazywanie czegoś, czy jest ona również sama w sobie wartością podobną jak zwyczaj, czy obrzęd” jest – jak sądzę – pytaniem otwierającym dyskusję. Zanimby taka dyskusja została podjęta, musielibyśmy przede wszystkim zdefiniować pojęcie wartości.
To skomplikowane, wrócę więc do myślenia potocznego, zgodnie z którym tradycja jest jedną z wartości najwyższych, zaś zwyczaje czy obrzędy stanowią co najwyżej przejawy tradycji, sposoby jej funkcjonowania.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego