trefić

trefić
8.06.2011
8.06.2011
Witam,
czy wyrażenie trefić warkocz jest poprawne? Niemal wszystkie źródła, do których udało mi się dociec, mówią o trefieniu jako o 'karbowaniu, lokowaniu'. Można więc trefić loki, perukę – ale czy warkocz?
Pytanie zrodziło się przy okazji lektury Laury i Filona autorstwa F. Karpińskiego, gdzie już w niemal pierwszych słowach (http://literat.ug.edu.pl/krpnski/002.htm) napotkamy: „Nie będę sobie warkocz trefiła,/ Tylko włos zwiążę splątany”.
Z poważaniem,
M.
Trefić włosy – jak wynika np. ze słownika pod red. W. Doroszewskiego – to nie tylko układać je w loki, ale także czesać je w określony sposób, raczej wykwintny niż prosty. U Karpińskiego słowo warkocz może występować po prostu w znaczeniu 'włosy', taka figura poetycka – określana po łacinie słowami pars pro toto 'część za całość' – nie była rzadkością w poezji. Z wiersza wynika, że tytułowa Laura rezygnuje z trefienia włosów, aby nie spóźnić się na spotkanie z ukochanym, ale z „włosem splątanym”, nietrefionym, niedbałym lepiej wpisuje się w model poezji sentymentalnej, która lubiła ukazywać postaci z ludu i mówić o prostych uczuciach.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego