trudne grupy liczebnikowe

trudne grupy liczebnikowe
7.01.2014
7.01.2014
Dzień dobry,
jak powinno brzmieć poprawnie sformułowane zdanie: „Zatrudnionych(-e) było(-y) 13 464 osoby (osób)”? Będę wdzięczny za odpowiedź, od pewnego czasu dręczy mnie ta kwestia i z niewiedzy oraz lęku przeformułowuję całe zdania.
Dziękuję i pozdrawiam,
Hubert Korczyc
Trudne pytanie. W gramatykach można przeczytać, że o łączliwości wyrażeń liczebnikowych decyduje ich ostatni składnik, np. „Przyszły pięćdziesiąt dwie osoby”, tak samo „Przyszły pięćset pięćdziesiąt dwie osoby” i stąd również, jak się wydaje, „Przyszły tysiąc pięćset pięćdziesiąt dwie osoby” oraz „Przyszły dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt dwie osoby”. W dwóch ostatnich przykładach za dopuszczalne uznałbym też orzeczenie przyszło, por. podobne zdanie w NSPP, w haśle problemowym liczebnik: „Dwa tysiące zakładników zginęło w tym obozie”.
Czy przez analogię mówić: „Przyszły pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt dwie osoby”? Muszę przyznać, że ten przykład zupełnie mi się nie podoba. Kierując się intuicją oraz analogią do zdania z NSPP, powiedziałbym: „Przyszło pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt dwie osoby”, uzgadniając początek frazy liczebnikowej z czasownikiem („Przyszło pięć tysięcy…”), a koniec z rzeczownikiem („… pięćset pięćdziesiąt dwie osoby”). Byłoby łatwiej, gdyby czasownik znajdował się na końcu: „Pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt dwie osoby przyszły”, ale struktura komunikacyjna zdania nie zawsze pozwala na zmianę szyku wyrazów.
Jeśli chodzi o przykład wymieniony w pytaniu, to napisałbym: „Zatrudnionych było 13 464 osoby”, uzgodniłbym więc imiesłów i czasownik z formą trzynaście, por. „Zatrudnionych było trzynaście osób”, a rzeczownik z formą osoby. Przez analogię do zdania zacytowanego z NSPP uznałbym też za dopuszczalne sformułowanie: „Zatrudnione było 13 464 osoby”.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego