trumienny, żałobnik czy jeszcze inaczej?

trumienny, żałobnik czy jeszcze inaczej?
31.03.2014
31.03.2014
Czy istnieje w języku polskim (być może staropolskim) jakieś trafne i zwięzłe określenie osoby posługującej przy pogrzebach (zwłaszcza oficjalnych), która zajmuje się przenoszeniem trumny (oczywiście nie samodzielnie)? Polska Izba Pogrzebowa proponuje nazwę żałobnik, ale w języku ogólnym oznacza ona osobę biorącą udział w pogrzebie lub przeżywającą żałobę po zmarłym, stąd mogą powstawać niezręczne dwuznaczności. Czy pasowałaby nazwa trumienny (jak stajenny)?
W języku polskim brak właściwie syntetycznej formacji na określenie osoby niosącej trumnę. W słownikach dawnej polszczyzny poświadczony jest jeden rzeczownik o znaczeniu 'człowiek noszący trumnę', jest to trunnonosz (z podwójnym nn), notowany przez Słownik warszawski. Forma ta nie jest poparta żadnym cytatem i jest raczej określeniem nieoficjalnym, nie natrafiłam na nią w żadnych innych źródłach.
Jedna z ważniejszych publikacji dotycząca zwyczajów pogrzebowych w Polsce i nie tylko (o ile nie jedyna na tę skalę), mianowicie książka Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego Adama Fishera z roku 1921, również nie notuje żadnej nazwy syntetycznej, która miałaby znaczenie 'osoba niosąca trumnę'. Jest tak najpewniej dlatego, że w różnych regionach kto inny tę trumnę nosił (np. trumnę panny nieśli kawalerowie itp.). Nie była to, przynajmniej na wsi, funkcja stała, ani zawód. Nie znalazłam publikacji na temat zwyczajów pogrzebowych w miastach – tam osoby noszące trumny funkcjonowały zapewne na innych zasadach niż na wsi.
Moim zdaniem, forma trumienny jest nietrafna – od dawna funkcjonuje ona bowiem jako przymiotnik od rzeczownika trumna. Trumienny może być interes, towar, wieko, ale nie człowiek niosący trumnę.
Nie mam natomiast konstruktywnej propozycji na syntetyczne określenie takich osób. Zostałabym przy określeniu analitycznym, bo żałobnik ma rzeczywiście inne znaczenie (również w świetle danych historycznych).
Monika Kresa, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego