uhuru
Zarówno SOJP T. Karpowicza, jak i SWO W. Kopalińskiego notują nieco szokujące zapożyczenie z suahili: uhuru; w języku suahili to słowo oznacza dosłownie ‘wolność’, nie jest mi jednak wiadome, czy zapis uhuru jest fonetyczny czy transkrybowany itp. Natomiast moje pytanie jest takie: w jakim kontekście można by w polszczyźnie, tudzież w polskiej literaturze użyć takiegoż słowa? Wszak uhuru w jaskrawy sposób przypomina zapożyczenie ze słownika polsko-suahilijskiego.
13.04.2005
13.04.2005
Witam.Zarówno SOJP T. Karpowicza, jak i SWO W. Kopalińskiego notują nieco szokujące zapożyczenie z suahili: uhuru; w języku suahili to słowo oznacza dosłownie ‘wolność’, nie jest mi jednak wiadome, czy zapis uhuru jest fonetyczny czy transkrybowany itp. Natomiast moje pytanie jest takie: w jakim kontekście można by w polszczyźnie, tudzież w polskiej literaturze użyć takiegoż słowa? Wszak uhuru w jaskrawy sposób przypomina zapożyczenie ze słownika polsko-suahilijskiego.
Słowa z języka suahili nie wymagają transkrypcji, ponieważ współcześnie zapisuje się je znakami alfabetu łacińskiego.
Wyrazu tego można użyć, pisząc np. reportaż z tego obszaru Afryki, na którym używa się języka suahili (głównie Tanzania, Kenia i Demokratyczna Republika Konga). W literaturze mogłoby to być jeszcze łatwiejsze, bo jej słownictwo jest bardzo bogate.
Najbardziej prawdopodobne, że ze słowem tym zetkną się entuzjaści kosmonautyki, miłośnicy reggae i wspinaczek wysokogórskich. Nazwę Uhuru nosił pierwszy satelita obserwujący promieniowanie rentgenowskie obiektów kosmicznych (wystrzelony z Kenii, działał w latach 1970-74), tak samo nazywa się najwyższy szczyt Afryki (w masywie Kilimanjaro), a Black Uhuru to jamajski zespół muzyczny, który powstał w roku 1974 (dwa lata temu koncertował w Warszawie). Do tego dodam, że pierwsze wydanie Słownika wyrazów obcych Władysława Kopalińskiego ukazało się w roku 1967.
Podane daty dowodzą, że słowo to musiało być szerzej znane w latach 60. i 70. Był to przecież okres wyzwalania się krajów afrykańskich spod panowania państw kolonialnych. Wyraz uhuru jako tzw. słowo sztandarowe był w częstym użyciu w ówczesnej Afryce, a następnie też poza nią, np. występuje w tytułach aż 3 książek byłego prezydenta Tanzanii Juliusa Nyererego.
Wyrazu tego można użyć, pisząc np. reportaż z tego obszaru Afryki, na którym używa się języka suahili (głównie Tanzania, Kenia i Demokratyczna Republika Konga). W literaturze mogłoby to być jeszcze łatwiejsze, bo jej słownictwo jest bardzo bogate.
Najbardziej prawdopodobne, że ze słowem tym zetkną się entuzjaści kosmonautyki, miłośnicy reggae i wspinaczek wysokogórskich. Nazwę Uhuru nosił pierwszy satelita obserwujący promieniowanie rentgenowskie obiektów kosmicznych (wystrzelony z Kenii, działał w latach 1970-74), tak samo nazywa się najwyższy szczyt Afryki (w masywie Kilimanjaro), a Black Uhuru to jamajski zespół muzyczny, który powstał w roku 1974 (dwa lata temu koncertował w Warszawie). Do tego dodam, że pierwsze wydanie Słownika wyrazów obcych Władysława Kopalińskiego ukazało się w roku 1967.
Podane daty dowodzą, że słowo to musiało być szerzej znane w latach 60. i 70. Był to przecież okres wyzwalania się krajów afrykańskich spod panowania państw kolonialnych. Wyraz uhuru jako tzw. słowo sztandarowe był w częstym użyciu w ówczesnej Afryce, a następnie też poza nią, np. występuje w tytułach aż 3 książek byłego prezydenta Tanzanii Juliusa Nyererego.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
