w prawo czy zgodnie z ruchem wskazówek zegara?

w prawo czy zgodnie z ruchem wskazówek zegara?
29.09.2022
25.04.2015
Kręcimy w prawo czy zgodnie z ruchem wskazówek zegara (i analogicznie w drugą stronę: w lewo/przeciwnie)? Od małego zawsze spotykałem się z tym krótszym określeniem. Dłuższą formę zauważyłem dopiero podczas nauki języka angielskiego, czyli clockwise i counterclockwise, które w tym języku jest zwięzłe, a na nasz rodzimy tłumaczy się niestety dość niezgrabnie. Ta druga forma wydaje się niewątpliwie poprawna, ale uciążliwa, więc pytanie na ile poprawne jest stosowanie formy pierwszej?
Dzięki!
To nie jest kwestia poprawności, tylko precyzji i skuteczności komunikatu. Jeśli skupić wzrok na górnej części koła (na godzinie 12), to zgodne z kierunkiem ruchu wskazówek zegara będzie obrócenie koła w prawo, ale jeśli skupić wzrok na dolnej części koła (na godzinie 6), to zgodne z kierunkiem ruchu wskazówek zegara będzie obrócenie koła w lewo. Zwykle percepcyjnie ważniejsza jest górna część tarczy zegara, gdzie godzina 12.00 spotyka się z godziną 0.00 (i z 24.00). Być może wynika to stąd, że gdy patrzymy na jakąś osobę, to kierujemy wzrok raczej na jej twarz niż na buty. Myślę więc, że kręcenie tarczą czy jakimś pokrętłem w prawo nie powinno budzić wątpliwości. Ale jeśli wymagana jest większa precyzja, to lepiej powiedzieć zgodnie z ruchem wskazówek zegara, mimo że jest to dłuższe i niewygodne.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
  1. 29.09.2022

    Zgodnie z normami ISO oraz PN obroty, szczególnie te wynikające z kierunkowości gwintu są jednoznacznie zdefiniowane. Więc uważam, że jak najbardziej można, a wręcz należy, używać skróconej wersji (bez przywoływania normy w całości): kręcić w prawo, kręcić w lewo.

    Piotr Kwieciński
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego