wolnostojący?

wolnostojący?
4.12.2007
4.12.2007
Szanowni Eksperci,
proszę o rozstrzygnięcie: okap wolnowiszący czy wolno wiszący, wanna wolnostojąca czy wolno stojąca (przy założeniu, że oznacza to jakiś rodzaj konstrukcji wymienionych przedmiotów)?
Dziękuję i pozdrawiam,
Joanna
Słowniki ortograficzne PWN w par. [134] wyjaśniają, że połączenia przysłówka i imiesłowu przymiotnikowego są pisane rozdzielnie. Na liście haseł jest nawet zapis wolno leżący z odsyłaczem do wymienionego paragrafu. Jednocześnie słowniki informują, że „niektóre wyrażenia tego typu scaliły się i traktowane są jako wyrazy pisane łącznie, np. jasnowidzący (=jasnowidz), ale: jasno widzący skutki swego postępowania, płyta długogrająca (=longplay)”.
W jakim sensie omawiane wyrazy „scaliły się”? Nie tylko w takim, że są pisane łącznie, gdyż wówczas cytowane wyjaśnienie byłoby tautologią. Z przykładów widać zresztą, że zmianie pisowni towarzyszy zmiana znaczenia. Nie zawsze jest ona tak wyrazista jak w przytoczonych przykładach, niemniej jednak widać, czym mógłby się różnić okap wolno wiszący od okapu wolnowiszącego. Ten pierwszy oznaczałby rzecz doraźnie powieszoną w opisany sposób, ten drugi – rzecz przeznaczoną do takiego zawieszenia. To samo dotyczy wanny wolno stojącej w przeciwieństwie do wolnostojącej.
Skoro więc są okapy przeznaczone do zawieszania z dala od (lub może niezależnie od) innych urządzeń i są wanny przeznaczone do tego, aby je postawić na środku łazienki, to łączna pisownia ich nazw jest uzasadniona. Pozostaje tylko problem z odbiorem społecznym tych nazw, producent czy dystrybutor mogą bowiem narazić się na podejrzenia, że stosują błędną pisownię. Być może jest to zadanie dla działu marketingu, aby wraz z nowymi towarami upowszechniać ich nowe nazwy.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego