wtedy
Dziękuję
10.12.2007
10.12.2007
Zwracam się do Pana z nietypowym być może pytaniem. Mój mężczyzna twierdzi, że używany przeze mnie wyraz wtedy w funkcji okolicznika czasu w przykładowym zdaniu: „To wtedy jesteśmy tak umówieni” jest regionalizmem. Czy może jest on dopuszczalną formą ogólnopolską?Dziękuję
Pytanie nie jest nietypowe, ale za to jest w nim mało danych. Dialektolog to – mimo posiadania tajemniczej wiedzy, które ogólnopolskie a w wielu gwarach brzmi jak o – nie jasnowidz, ale badacz zjawisk językowych o ograniczonym, lecz jakoś określonym zasięgu.
Gdyby wtedy z zacytowanej przez Panią wypowiedzi miało pełnić funkcję okolicznika czasu, czyli być przysłówkiem, to uznałbym to zdanie niegramatyczne, w najlepszym razie niejasne. Wyjaśniałbym je sobie jako: 1) w odniesieniu do przeszłości: 'wówczas, w danym momencie' jesteśmy (praesens historicum 'byliśmy') tak 'w taki sposób' umówieni; 2) w odniesieniu do przyszłości: 'jesteśmy umówieni na znany nam obojgu termin w przyszłości', co ja bym być może wyraził za pomocą konstrukcji na wtedy.
Regionalizmy w swojej mowie odkrywamy w konfrontacji z ludźmi mówiącymi inaczej i niekiedy kwestionującymi nasz sposób posługiwania się językiem polskim. Nie wiem, z jakiego regionu Pani pochodzi. Jeśli z Pomorza, to można by zestawiać z Pani przekonaniem to, co udało mi się znaleźć w pismach K. Nitscha, że wtedy na ziemi chełmińskiej może znaczyć 'w takim razie', czyli pełnić w zdaniu funkcję inną niż okolicznik, bliższą spójnikowi.
Jeśli cytowane przez Panią zdanie podsumowuje rozmowę, to również da się w nim sparafrazować wtedy jako 'w takim razie'. Zupełnie jak w znalezionym w Sieci dialogu dwóch graczy, również zawierającym umówić się:
Pani wtedy może mieć związek z książkowym tedy 'więc, zatem'. Gdybyśmy go użyli, wtedy zdanie z Pani pytania brzmiałoby (poprawnie): „Jesteśmy tedy umówieni” (nie rozumiem funkcji tak, więc je opuszczam).
Sądzę, że omawiane wtedy być może jest regionalizmem (ale ustalenie jego zasięgu wymaga dalszych badań), nie mieści się jednak w normie ogólnopolskiej, według której wtedy znaczy tylko 'w tym czasie; wówczas'. Proszę się tedy nie dziwić zdziwieniem budzonym przez Pani wtedy.
Gdyby wtedy z zacytowanej przez Panią wypowiedzi miało pełnić funkcję okolicznika czasu, czyli być przysłówkiem, to uznałbym to zdanie niegramatyczne, w najlepszym razie niejasne. Wyjaśniałbym je sobie jako: 1) w odniesieniu do przeszłości: 'wówczas, w danym momencie' jesteśmy (praesens historicum 'byliśmy') tak 'w taki sposób' umówieni; 2) w odniesieniu do przyszłości: 'jesteśmy umówieni na znany nam obojgu termin w przyszłości', co ja bym być może wyraził za pomocą konstrukcji na wtedy.
Regionalizmy w swojej mowie odkrywamy w konfrontacji z ludźmi mówiącymi inaczej i niekiedy kwestionującymi nasz sposób posługiwania się językiem polskim. Nie wiem, z jakiego regionu Pani pochodzi. Jeśli z Pomorza, to można by zestawiać z Pani przekonaniem to, co udało mi się znaleźć w pismach K. Nitscha, że wtedy na ziemi chełmińskiej może znaczyć 'w takim razie', czyli pełnić w zdaniu funkcję inną niż okolicznik, bliższą spójnikowi.
Jeśli cytowane przez Panią zdanie podsumowuje rozmowę, to również da się w nim sparafrazować wtedy jako 'w takim razie'. Zupełnie jak w znalezionym w Sieci dialogu dwóch graczy, również zawierającym umówić się:
macbac: jakby ktoś był chętny na spara (może być częściowo tcp) jak wyżej proszę o kontakt:)
mscor macbac–> ja chętnie
macbac mscor – to wtedy jesteśmy umówieni, odezwij sie na gg lub poczte, z tym że początek gdzieś w weekend dopiero
www.forum.cmhq.pl, 10.04.2007
Pani wtedy może mieć związek z książkowym tedy 'więc, zatem'. Gdybyśmy go użyli, wtedy zdanie z Pani pytania brzmiałoby (poprawnie): „Jesteśmy tedy umówieni” (nie rozumiem funkcji tak, więc je opuszczam).
Sądzę, że omawiane wtedy być może jest regionalizmem (ale ustalenie jego zasięgu wymaga dalszych badań), nie mieści się jednak w normie ogólnopolskiej, według której wtedy znaczy tylko 'w tym czasie; wówczas'. Proszę się tedy nie dziwić zdziwieniem budzonym przez Pani wtedy.
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków