wymowa ę i ą przed ś, ź

wymowa ę i ą przed ś, ź
3.12.2004
3.12.2004
Jak poprawnie należy wymawiać ą i ę przed spółgłoską ś? Wszystkie wydawnictwa poprawnościowe podają, że ą i ę przed wszystkimi szczelinowymi wymawiamy zgodnie z pisownią, a moim zdaniem przed miękką spółgłoską ś wymawiamy raczej oj, ej (z j nosowym).
Wymowa tych głosek przed ś i ź (spółgłoski szczelinowe, środkowojęzykowe) może być synchroniczna, a wówczas wymawiamy jedną głoskę: nosowe [o] (w ortografii ą) lub nosowe [e] (ortograficzne ę). Taką wymowę zaleca się zwykle w języku starannym.
W mowie potocznej bardzo często słyszy się wymowę asynchroniczną, co polega na tym, że w miejscach, w których stoją ortograficzne znaki ą, ę, wymawia się połączenia dwu głosek o barwie nosowej. Są to: , oj (fonetyczne odpowiedniki ą) oraz , ej (odpowiedniki ę), np. [wołśik, wojśik, wjełźić, wjejźić].
Bliższe omówienie tego zjawiska znaleźć można w Fonetyce i fonologii współczesnego języka polskiego autorstwa Danuty Ostaszewskiej i Jolanty Tambor.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego