wymowa nazw japońskich

wymowa nazw japońskich
27.02.2006
27.02.2006
Jak wymawiać literę W w nazwach japońskich? Leksykon PWN podaje zawsze [u] ([kauai], [akutagaua], [iuo:dźima], [iuakura]). Z drugiej strony Słownik nazw własnych pomija wymowę słów Kitagawa, Okinawa, Kurosawa, Kawasaki (choć podaje [uilson] i [suift]), za to podaje obocznie [kauabata] a. [kawabata] oraz wyłącznie [o(d)zaua]. Jest też [kuro-śiwo].
A jeśli „wygra” [u], to co wtedy z Msc. Kurosawie, Okinawie? Sprawozdawcy sportowi mówili o [arakałie], ale to źle zabrzmiało.
Zapisy wyrazów japońskich, które stosuje się w językach używających alfabetu łacińskiego, oparte są na tzw. transkrypcji Hepburna. Jej autor był Amerykaninem, a w związku z tym poszczególnym znakom odpowiada brzmienie podobne do angielskiego.
Encyklopedie PWN podają więc brzmienie zbliżone do języka oryginału. W praktyce językowej zapisy wielu nazw japońskich uznajemy za spolszczone, odczytując je zgodnie z zasadami polskiej fonetyki. Dotyczy to zwłaszcza nazw często używanych, np. Okinawa, Kurosawa, Kawasaki, mniej znane, np. Kawabata, mogą mieć chwiejną wymowę. Chodzi nie tylko o literę w, np. spolszczenie wyrazów gejsza, szogun dokonało się na podstawie zapisów geisha, shogun, co powinno być wymawiane [gejśa, śogun], ale zwykle nie jest, również w angielskim.
Zachowanie głoski [w] w zakończeniu ma istotnie m.in. taką zaletę, że ułatwia odmianę. Uwzględniwszy te fakty, uważam, że lepiej stosować się do naszego dobrze utrwalonego zwyczaju językowego, niż wprowadzać nowe formy pisowni (np. siogun) i wymowy, np. [kauasaki, sudzuki].
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego