wyraz a słowo

wyraz a słowo
8.05.2003
8.05.2003
Jaka jest rożnica pomiędzy wyrazem a słowem?
Pozdrowienia
Bozena A.
W użyciu fachowym słowo to po prostu ciąg liter od spacji do spacji. Nad jego znaczeniem się nie zastanawiamy, gdyż nie jest istotne. Wyraz natomiast to albo słowo (czasem ciąg słów) rozpatrywany w określonym znaczeniu, albo cały zbiór tak rozumianych słów. Na przykład wyrazem nazywa się zarówno słowo kot rozpatrywane w ogólnie znanym sensie jako mianownik liczby pojedynczej, jak i zbiór wyrazów typu: kot, kota, kotu itd. Aby uniknąć tej uciążliwej dwuznaczności, językoznawcy zbiory takie, jak przedstawiony wyżej, nazywają leksemami, a ich elementy – formami wyrazowymi.
W użyciu potocznym wyraz i słowo to właściwie synonimy. Sposób ich użycia ujawnia jednak, że słowa wyobrażamy sobie inaczej niż wyrazy. „Słowo to pojemnik” – mówią autorzy głośnej książki o metaforze i podpierają swój sąd takimi przykładami, jak: „To były puste słowa, pozbawione treści”, „Trzeba te słowa napełnić konkretną treścią”, por. też pustosłowie i przelewać z pustego w próżne. Możemy też powiedzieć słowa pełne oburzenia, a nie mówi się wyrazy pełne oburzenia, lecz po prostu wyrazy oburzenia. Oczywiste różnice dotyczą ponadto frazeologii: „Daję ci słowo”, a „Nie daję ci wyraz”. Można poiwedzieć: „Pani Kowalska dała wyraz swemu oburzeniu”, ale tu wyraz już nie jest synonimem słowa.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego