wyrwać zęba i zjeść kotleta

wyrwać zęba i zjeść kotleta
26.05.2010
26.05.2010
Czy poprawne jest wyrażenie wyrwać zęba, czy jedynie wyrwać ząb? Czy w takim przypadku powinno się mówić zjem kotlet zamiast zjem kotleta? Dlaczego?
Formy wyrwać zęba i zjeść kotleta są potoczne, niektórzy autorzy wręcz uważają je za błędne. W oficjalnej, starannej polszczyźnie mówimy: wyrwać ząb i zjeść kotlet.
O podobne sprawy byliśmy już nieraz pytani, wcześniejsze odpowiedzi dałoby się pewnie znaleźć, gdyby przeszukać archiwum poradni pod kątem ciągów „męskożywotn” i „męskorzeczow”. Kwestia: zjeść kotlet czy zjeść kotleta? ma bowiem związek z kwalifikacją rodzajową rzeczowników. Od XVI wieku rzeczowniki nieżywotne stopniowo przechodzą do klasy żywotnych i odpowiednio do tego przybierają w bierniku końcówkę -a. Gdyby ten proces dalej się rozwijał, to za jakiś czas mówilibyśmy „Przyślij mi lista” – podobnie jak dziś „Przyślij mi maila”. Na razie jednak w oficjalnej polszczyźnie normą jest „Przyślij mi mail”, zdanie „Przyślij mi maila” jest potoczne, a „Przyślij mi lista” może funkcjonować tylko jako żart.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego