zarzynać i zżynać
mam pytanie o zarzynanie, np. silnika. Intuicja mówi mi, że przez rz, nie wiem, czy jej wierzyć. Słowniki mówią, że jeśli zarzynać, to nożem, a jeśli zżynać, żąć, to zboże. Nijak się to ma do różnych przedmiotów, które można zarzynać, niekoniecznie używając w tym celu noża.
Pozdrawiam
Anna Oszmiańska
29.01.2007
29.01.2007
Dzień dobry, mam pytanie o zarzynanie, np. silnika. Intuicja mówi mi, że przez rz, nie wiem, czy jej wierzyć. Słowniki mówią, że jeśli zarzynać, to nożem, a jeśli zżynać, żąć, to zboże. Nijak się to ma do różnych przedmiotów, które można zarzynać, niekoniecznie używając w tym celu noża.
Pozdrawiam
Anna Oszmiańska
Brawo intuicja! Silniki i inne rzeczy można zarzynać tylko przez rz. Czasowniki zarżnąć i zarzynać wiążą się historycznie z rzezać, czyli zadawać razy, ciosy, uderzenia, cięcia, np. nożem (nb. do tego gniazda etymologicznego należy też rzeźba, czyli to, co zostało wyrzezane).
Można zarzynać i zarżnąć wieprze nożem, tzn. zadawać im ciosy, razy nożem (a w konsekwencji doprowadzić do ich śmierci), ale – przenośnie – można też zarzynać i zarżnąć silniki, pojazdy itp., zadając im ciosy, np. nieumiejętnym obchodzeniem się, błędami w obsłudze (i w ten sposób doprowadzić do ich zniszczenia lub uszkodzenia). Zarżnąć można też przedstawienie, występ, wykład – jeśli popełni się wiele elementarnych błędów w ich przygotowaniu. A zatem zarzyna się i zwierzę, i silnik a także zarzyna się i nożem, i pracą (finansami itp.).
Można zarzynać i zarżnąć wieprze nożem, tzn. zadawać im ciosy, razy nożem (a w konsekwencji doprowadzić do ich śmierci), ale – przenośnie – można też zarzynać i zarżnąć silniki, pojazdy itp., zadając im ciosy, np. nieumiejętnym obchodzeniem się, błędami w obsłudze (i w ten sposób doprowadzić do ich zniszczenia lub uszkodzenia). Zarżnąć można też przedstawienie, występ, wykład – jeśli popełni się wiele elementarnych błędów w ich przygotowaniu. A zatem zarzyna się i zwierzę, i silnik a także zarzyna się i nożem, i pracą (finansami itp.).
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski