zejść na dół
Pytań o pleonazmy było już bez liku, na jednym z portali poświęconych pisaniu wynikła jednak dyskusja dotycząca schodzenia. Jak wiemy, schodzenie w dół to masło maślane, co jednak ze schodzeniem na dół? Dla mnie to również pleonazm, niektórzy jednak go bronią stwierdzając, że w tym złożeniu dół nie jest określeniem kierunku, tylko miejsca. Co na to Pan Profesor?
Pozdrawiam,
Anna Grzanek
23.12.2013
23.12.2013
Witam.Pytań o pleonazmy było już bez liku, na jednym z portali poświęconych pisaniu wynikła jednak dyskusja dotycząca schodzenia. Jak wiemy, schodzenie w dół to masło maślane, co jednak ze schodzeniem na dół? Dla mnie to również pleonazm, niektórzy jednak go bronią stwierdzając, że w tym złożeniu dół nie jest określeniem kierunku, tylko miejsca. Co na to Pan Profesor?
Pozdrawiam,
Anna Grzanek
W Narodowym Korpusie Języka Polskiego są 473 przykłady zwrotu zejść na dół (w różnych formach odmiany) i nieco mniej, bo „tylko” 74 przykłady zwrotu zejść w dół. Te liczby każą się zastanowić, czy warto się spieszyć z wyrokiem potępiającym.
Jest jeszcze podobny przykład u Mickiewicza: „Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi” oraz – też podobny, choć o przeciwstawnym znaczeniu – fragment do ćwiczeń oddechowych i wokalnych: „Wschodzi słonko coraz wyżej…”. Język jest pełen pleonazmów i większość z nich nie razi, w każdym razie nie tak, jak przywoływane wielekroć cofnąć się do tyłu (w NKJP tylko kilka wystąpień).
Jest jeszcze podobny przykład u Mickiewicza: „Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi” oraz – też podobny, choć o przeciwstawnym znaczeniu – fragment do ćwiczeń oddechowych i wokalnych: „Wschodzi słonko coraz wyżej…”. Język jest pełen pleonazmów i większość z nich nie razi, w każdym razie nie tak, jak przywoływane wielekroć cofnąć się do tyłu (w NKJP tylko kilka wystąpień).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
