wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • Tworzenie przymiotników od nazw stanów USA

    31.12.2023
    31.12.2023

    Jakie są zasady tworzenia, bądź nietworzenia przymiotników od nazw stanów w USA? Dlaczego np. jest arizoński lub montański, a nie ma newadzkiego (nevadzkiego)? I co z nazwami stanów Ohio, Idaho itd. Czy jest jakaś zasada, czy traktujemy to w jakiś sposób „zdroworozsądkowo” i od stanu Massachusetts nawet nie próbujemy?

  • Terminologia matematyczna

    30.12.2023
    30.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

    Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

    Pozdrawiam

    M. Mehl

  • interagować

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, spotkałam się w paru publikacjach z czasownikiem "interagować" (w znaczeniu „A interaguje z B” = „A i B wzajemnie na siebie oddziałują”). Czy taki czasownik jest poprawnie utworzony? Interesuje mnie również pochodzenie; w słownikach łacińskich nie znajduję „interagō”, od którego polski wyraz mógłby powstać.

  • Wykrzykniki o charakterze onomatopeicznym

    28.12.2023
    28.12.2023

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie geneza w języku polskim wykrzyknień takich jak ajajaj! oraz ojojoj!

    Skąd one się wzięły? Nasuwa mi się podobieństwo do języka francuskiego w którym bardzo podobne wykrzyknienia występują, jednak nie mam pewności.

  • Tokio

    26.12.2023
    26.12.2023

    Dzień dobry,

    coraz częściej spotykam się z zapisem nazwy stolicy Japonii jako Tokyo. Czy coś zmieniło się w zasadach pisowni tej nazwy, czy też jest to po prostu kalka z języka angielskiego? Wszelkie sensowne źródła listują Tokio jako jedyny poprawny zapis.

    Z pozdrowieniami

    Mateusz

  • Nazwa greckiej litery w polszczyźnie

    22.12.2023
    22.12.2023

    Szanowny Państwo,

    jaki jest poprawny zapis w języku polskim litery μ? Czy jest to Mu (tak jak po angielsku) czy może Mi/My.

    W Wikipedii jest ona umieszczona pod hasłem My (litera): https://pl.wikipedia.org/wiki/My_(litera)

    Z góry bardzo dziękuję za pomoc,

  • Nikołaj

    21.12.2023
    21.12.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym fikcyjną postać nazwać rosyjskim imieniem Nikolai, mam jednak problem z odmianą imienia przez przypadki. Np., biernik, „kogo, co?” – Nikolaia czy Nikolaiego?

    Z poważaniem

  • NGO-izacja

    16.12.2023
    16.12.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawny pod względem pisowni jest wyraz „NGO-izacja”? Co dokładnie oznacza i czy posiada czysto polski synonim?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelniczka

  • brief

    13.12.2023
    13.12.2023

    Jaki model deklinacyjny powinno się przyjąć dla słowa "brief"? Odmieniać jak "gryf"? Jeśli tak, to jak potraktować brief - jak mitologicznego lwa (-a) czy jak element instrumentu (-u)?

  • Szyk nazwisk japońskich

    11.12.2023
    11.12.2023

    Szanowni Państwo,

    jestem w trakcie tłumaczenia książki z języka angielskiego, ale dotyczącej Japonii i Okinawy. Mam dwa, powiązane ze sobą, pytania. 1. W jakiej kolejności powinnam pisać tytuł, imię, nazwisko i pseudonim osób? Taką kolejność zwyczajowo stosuje się w Polsce, ale w Japonii jest ona inna (nazwisko, tytuł/ranga, imię – nie wiem gdzie należy umieścić pseudonim). W angielskim oryginale kolejność jest następująca: "Bushi" (pseudonim) Matsumura (nazwisko) chikudun pechin (tytuł) Sokon (imię). 2. Czy jeśli w całym tekście zdecydowałam się na oznaczenie cytatów kursywą, to czy pseudonim także powinnam tak wyróżnić?

    Z wyrazami szacunku

    Olga Świder

  • Formuła powitalna w aplikacji internetowej

    6.12.2023
    6.12.2023

    Poradnio,

    w kontakcie z klientami aplikacje internetowe często zwracają się do użytkownika używając angielskiej konstrukcji: Hi. Jak w tej sytuacji powinien wyglądać odpowiednik takiego powitania w języku polskim?

    Witaj, Imię i Nazwisko;

    Cześć, Imię i Nazwisko;

    Dzień dobry, Imię i nazwisko?

    Szczerze mówiąc, żadna z form mnie do końca nie przekonuje. Trudno coś wybrać żeby jednocześnie nie urazić użytkownika i nie być za bardzo poważnym. Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • Nazwy kolorów

    1.12.2023
    1.12.2023

    Nurtuje mnie kwestia dotycząca zapisu nazw kolorów, które składają się z kilku wyrazów. Posłużę się przykładem koloru samochodu: jak poprawnie zapisać nazwę Nordic gold metallic? Czy każde ze słów powinno być zapisane wielką literą, tylko pierwsze czy wszystkie małymi? Jaka obowiązuje tutaj zasada i czy w ogóle taka istnieje?

    Nazwy wykorzystywane są na platformie e-commerce.

    Z góry dziękuję za pomoc :)

  • wygodne ubrania

    29.11.2023
    29.11.2023

    Dzień dobry,

    zauważyłam, że wiele marek używa tłumaczenia słowa cosy/cozy z ang. «przytulny», jako określenia części garderoby. Z definicji wynika, że jest to określenie zarezerwowane do przestrzeni lub atmosfery. Czy można powiedzieć przytulny sweter lub przytulne buty?

    Pozdrawiam

    Patrycja

  • voucher

    25.11.2023
    25.11.2023

    Dzień dobry, dlaczego w słowniku nie pojawia się słowo „voucher”, jako określenie pewnego rodzaju bonu lub kuponu?

  • Tłumaczenia ukraińskich nazw własnych instytucji

    23.11.2023
    23.11.2023

    Szanowni Państwo,

    na wielu stronach internetowych tłumaczy się ukraińskie nazwy własne w sposób, który jest moim zdaniem kalką językową. Pisze się przykładowo: Narodowa Akademia Nauk Ukrainy czy Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy. W moim odczuciu powinno się te nazwy tłumaczyć: Ukraińska Narodowa Akademia Nauk i Ukraińska Narodowa Biblioteka Naukowa we Lwowie.Jeśli się mylę, bardzo proszę o wyprowadzenie mnie z błędu.

    Z poważaniem

    Paweł J.

  • brioszka

    22.11.2023
    22.11.2023

    Ze zdumieniem odkryłam, że słowniki nie notują słowa brioszka. Czy mimo wszystko można używać go w książkach (tłumaczę książkę kucharską) czy lepiej zastąpić je swojską maślaną bułką?

  • diukowa

    22.11.2023
    15.11.2023

    Mam problem z zapisem tytułu diuk w rodzaju żeńskim. Czy poprawna forma brzmi diukowa? W polskiej literaturze często stosuje się ten tytuł zamiennie z księciem, co wydaje mi się niezbyt fortunnym zabiegiem, ponieważ słowa prince i duke w języku angielskim mają osobne znaczenie.

    Pozdrawiam.

  • Orłowski i Surtowa w grze fantasy

    20.11.2023
    20.11.2023

    Czy nazwiska Orlovsky i Surtova (rody szlacheckie w grze fantasy rpg) należy spolszczać na Orłowski i Surtowa, czy lepiej zostawić w wersji oryginalnej?

  • Hergé

    17.11.2023
    17.11.2023

    Dzień dobry,

    jeden z najbardziej znanych twórców komiksów, Georges Remi, używał urobionego od swoich inicjałów pseudonimu Hergé (wym. erże). Czy taki pseudonim należałoby odmieniać przez przypadki? Jeśli tak, to w jaki sposób?

  • Wuhłedar

    8.11.2023
    8.11.2023

    Szanowni Państwo,

    jak wymawiać i zapisywać nazwę ukraińskiego miasta Вугледар. Z zasad transkrypcji i transliteracji na pwn.pl oraz wymowy sugerowanej przez translator google wynika, że po ukraińsku ta nazwa brzmi Wuhłedar (dźwięczne h, akcent na drugą sylabę), a po rosyjsku Wugliedar (akcent na ostatnią sylabę). Jednak mieszkańcy tego miasta i osoby, które tam bywają, stosują wymowę mieszaną: Wugledar (z akcentem na drugą sylabę), co zapewne wynika z realiów etnicznych tego miasta (obwód doniecki). Dodam, że nazwy nie ma w Wykazie polskich nazw geograficznych.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego