różne

Zebraliśmy tu odpowiedzi na pytania dotykające różnych problemów językowych, czasem bardzo szczegółowych lub indywidualnych. Dotyczą one niemal wszystkich dziedzin języka. Każdy może tu znaleźć coś, czego nie wiedział, a co go zainteresuje.

  • różności
    10.07.2008
    10.07.2008
    Szanowni Państwo!
    Kiedy powinno się używać w zdaniu słowa własny, a kiedy swój? Czy regulują to jakieś zasady?
    I drugi problem: czy w tłumaczonych tekstach do druku lepiej używać oryginalnych nazw uniwersytetów, czy lepiej je przetłumaczyć?
    Będę wdzięczna za odpowiedź
    Agnieszka Kajak
  • quiz
    18.05.2008
    18.05.2008
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się nad odmianą słowa quiz (które prawie całkiem wyparło jego spolszczony odpowiednik kwiz). Mam pisać: twórca quizu czy twórca quiza; takiego quizu czy takiego quiza; nie ma quizu czy nie ma quiza? Poprawna wydaje mi się pierwsza forma, ale czy zawsze?
    Powinienem napisać „Gra w quiza ircowego jest prosta” czy „Gra w quiz ircowy jest prosta”? Jednym słowem osobę grającą w quizy powinienem określić mianem quizowicz czy quizowiec?
    Pozdrawiam.
  • podobnież brak czegoś
    12.05.2008
    12.05.2008
    Czy słowa znowuż i podobnież są poprawne i (nawiązując do określenia brak) można powiedzieć: „objawów patologicznych brak’’ – co często pojawia się w lekarskich epikryzach? Dla mnie brak oznacza, że coś powinno być, a nie ma – np. brak kończyny, brak logiki, brak dobrego wychowania. Czy tak? Jednak ostatnio przekonywano mnie, że nie mam racji. Jeśli tak, to gdzie jest racja lub reguła?
    Dzięki za wyjaśnienia B. Sz-M.
  • pewien żart i nie tylko
    23.03.2008
    23.03.2008
    Można powiedzieć: „Oni się prokreowali” czy nie? I jeszcze jedno przy okazji, jeśli można: jak się pisze w końcu niewymagający – właśnie razem, tak jak napisałem, czy osobno? Spotkałem się nie raz, że pisało się osobno, czyli nie wymagający – od czego to zależy? Przy przeciwstawieniach przymiotniki z nie pisze się osobno, ale chyba nie tylko…?
  • różności
    27.12.2007
    27.12.2007
    Witam,
    mam prośbę o wyjaśnienie pewnej sprawy. Dlaczego Aga to skrót od imienia Agnieszka, skoro są to trzy litery z imienia Agata? A druga sprawa – bardzo proszę o podanie właściwych form: miłego wieczora czy wieczoru, trzech pokoi czy pokojów.
    Na razie to wszystkie wątpliwości, bardzo proszę o pomoc i z góry dziękuję!
  • różności ortograficzne
    28.11.2007
    28.11.2007
    Szanowni Państwo,
    czy istnieje łączna forma zapisu wyrażenia zabieg małoinwazyjny, np. w fachowym słownictwie medycznym, czy należy używać jednak formy zabieg mało inwazyjny?
    Jak zapisać wyrażenie: w ciągu trzech-czterech tygodni – z dywizem czy z myślnikiem?
    Dziękuję bardzo i pozdrawiam,
    Joanna Karbowiak
  • podkaszarka
    25.05.2007
    25.05.2007
    Skąd się wziął wyraz podkaszarka, bo jeżeli od koszenia, to powinno się chyba pisać podkoszarka? Czy podkaszarka służy do podkaszania, czy jest to coś związanego z kaszą? Przecież mówi się, że trzeba coś podkosić, a nie podkasić.
    I jeszcze jedno. Często czytam i słyszę np. że w wypadku, kiedy nie wyrazi się zgody… itd. Uważam, że poprawniej byłoby w przypadku, kiedy… Słowo wypadek kojarzy mi się z czymś nieprzyjemnym. Czy słusznie?
    Pozdrawiam
    Ira
  • CV i komórka
    20.02.2007
    20.02.2007
    Czy jest jakaś rada na to, aby nie mówić na życiorys [si-vi]? To przecież bezsensowne odczytywanie „z angielska” słów łacińskich (curriculum vitae). I czy da się jakoś inaczej niż komórka określać telefon komórkowy (np. mobil lub tp.)?
    Dziękuję – B. Sz.
  • różności
    15.12.2006
    15.12.2006
    Szanowni Państwo!
    1) Czy w zapisie: „Dzieło powstało ok. 1340–1343 r.” skrót r. jest poprawnie użyty, skoro okres dotyczy lat? Choć w końcu pisze się „Panował w Rosji w XVII–XVIII wieku”. A poza tym czy można napisać około przy dłuższym okresie, określonym latami? Nie lepiej brzmi „Powstało między 1340–1343”?
    2) Jeśli istnieje potoczne sformułowanie pójść w cug, to jakie ma znaczenie? Czy występuje też wersja wpaść w cug w znaczeniu 'wpaść w wir', np. pracy?
    Pozdrawiam i dziękuję
  • różności
    8.09.2006
    8.09.2006
    Dzień dobry,
    chciałam się upewnić, czy ale oraz aby można stosować na początku zdania. Proszę również o radę, jak odmieniać nazwisko Dehecq.
    Pozdrawiam
    D.W.
  • warszawska giełda i pisownia przedrostków
    11.07.2006
    11.07.2006
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o poprawność pisowni określenia warszawskiej giełdy. Czy jako nazwa instytucji jest to nazwa własna, czy jest ona prawidłowa, czy może jej pisownia wygląda następująco: warszawska giełda?
    Chciałbym także zapytać o poprawność pisowni czasownika wy standaryzować. Czy ona jest poprawna? Taką znalazłem w literaturze (różne źródła), czy cząstki wy- nie pisze się razem w tym wyrazie?
    Za pomoc serdecznie dziękuję, pozdrawiam
    Marcin
  • dwa pytania
    6.06.2006
    6.06.2006
    Witam! Od dawna interesuje mnie, dlaczego na proces wymiotowania mówi się jechać do Rygi, a jakoś nie bardzo wiem, kogo zapytać o genezę tego wyrażenia:) I jeszcze jedno: jak powinno wymawiać się nazwisko Vincenta van Gogha? [Gof] (z angielska), [Goh] czy może [Gog]? Która wersja jest poprawna? Dziękuję i pozdrawiam.
  • geografia a język
    25.05.2006
    25.05.2006
    Szanowni Państwo,
    pracuję nad podręcznikiem geografii przeznaczonym dla uczniów szkół gimnazjalnych. Chciałabym zapytać:
    a) Czy w tego typu publikacji dopuszczalne jest używanie skrótów, takich jak USA? Czy mogę napisać Stany Zjednoczone zamiast Stany Zjednoczone Ameryki (forma zalecana przez recenzenta wcześniejszych podręczników)?
    b) Czy można powiedzieć: góra o wysokości 189 m n.p.m. lub góra ma wysokość 188 m n.p.m.?
    Z wyrazami szacunku i pozdrowieniami
    Ola Pryczkowska
  • różności
    25.05.2006
    25.05.2006
    Szanowni Państwo, czy można mówić w tym samym tekście historycznym o oddziałach brytyjskich i angielskich, czy też tylko o brytyjskich? Zapraszać na forum dyskusyjne czy do forum dyskusyjnego? Dziękuję.
  • odmiana nazwisk i dżakuzi
    21.02.2006
    21.02.2006
    Szanowny Panie Profesorze, będę wdzięczna za pomoc w rozstrzygnięciu wątpliwości związanych z odmianą nazwisk typu Brągiel, Skupień i Bober. Jak powinien brzmieć dopełniacz – Brągla, Skupnia i Bobra czy też Brągiela, Skupienia i Bobera? I jeszcze jedno pytanie: czy rzeczownik jacuzzi można zapisywać w spolszczonej formie dżakuzi.
    Pozdrawiam – Małgorzata Wójtowicz
  • różności słowotwórczo-składniowe
    27.12.2005
    27.12.2005
    1. Dlaczego mówimy odtwarzacz DVD, ale nagrywarka DVD? A może przez analogię mogłaby być odtwarzarka DVD?
    2. Na plakatach często można dostrzec napis: kurs na prawo jazdy. Czy nie powinno być: kurs prawa jazdy? Przecież jest kurs kroju i szycia, kurs gotowania, kurs komputerowy.
    Pozdrawiam -
    Janusz Gramse
  • różności
    19.12.2005
    19.12.2005
    1. Spotkamy się wpół do siódmej.
    2. Spotkamy się o wpół do siódmej.
    3. Spotkamy się pół do siódmej.
    4. Spotkamy się o pół do siódmej.
    Internet czy internet?
    Ubrałem spodnie czy założyłem spodnie (kapcie, pidżamę)?
  • OKO, webmasterstwo i webmastering
    16.09.2005
    16.09.2005
    Mam 2 pytania. 1) W jednym z banków jest rachunek Otwarte Konto Oszczędnościowe, co w skrócie zapisałbym OKO. Jaka jest liczba mnoga od tego skrótu? Czyżby OKA? 2) Drugie pytanie związane jest z dziedziną, którą się zajmuję… no i właśnie… czy jest to webmasterstwo czy webmastering? Czytając wiele stron internetowych, spotykam obie formy; czy może te dwa słowa oznaczają coś innego? Prosiłbym o wyjaśnienie.
    Dziękuję i pozdrawiam :)
  • różności
    20.06.2005
    20.06.2005
    Witam serdecznie!
    1. Jakiś czas temu w środkach komunikacji miejskiej pojawiły się naklejki o treści: „Proszę, ustąp mi miejsce”. Czy to poprawna forma? Czy może powinno być miejsca?
    2. Jak się powinno stopniować przymiotniki czysty (czystszy, czyściejszy) i gęsty (gęstszy, gęściejszy)?
    3. Jak brzmi prawidłowa forma mianownika lmn. od rzeczownika postać? Te postacie czy też postaci?
  • różności
    11.05.2005
    11.05.2005
    Witam,
    doktor i magister to stopnie czy tytuły? „Ktoś otrzymał tytuł doktora” czy „zdobył stopień doktora”? Powiemy: „Wybrano cztery organizacje, które ze względu na liczebność…” czy „na liczebności”? Opera buffa czy opera buffo? Dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego