odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • hip-hop
    7.11.2013
    7.11.2013
    Witam serdecznie!
    Mam pytanie dotyczące odmiany słowa hip-hop – powinno się mówić/pisać kultura hip-hop czy kultura hip-hopu? Spotkałam się na stronach poradni z pisownią kultura hip-hop, jednak nie mogę oprzeć się wrażeniu, że wersja druga kultura hip-hopu również jest poprawna. Poproszę o odpowiedź, która rozwieje moje wątpliwości.
    Pozdrawiam serdecznie
    Ola Muszyńska
  • anulować
    29.10.2013
    29.10.2013
    Dzień dobry,
    natknąłem się na wyraz anulowywanie. Czy to błąd? Czy czasownik (i rzeczownik odczasownikowy) anulować może mieć formę niedokonaną, podobnie jak np. zachować/zachowywać (zachowanie/zachowywanie), dostosować/dostosowywać (dostosowanie/dostosowywanie)?
  • Jesteśmy radzi
    28.10.2013
    28.10.2013
    Czy istnieje liczba mnoga od słowa rad? Czy poprawny jest zwrot: „Jesteśmy panu bardzo radzi”?
  • Jedliśmy i pili
    25.10.2013
    25.10.2013
    W języku literackim w wypadku użycia w jednym zdaniu kilku czasowników w pierwszej osobie liczby mnogiej czasu przeszłego drugi i następne otrzymują końcówkę charakterystyczną dla trzeciej osoby, np. jedliśmy i pili. Bardziej dla mnie naturalne jest jednak użycie takich samych końcówek w wypadku wszystkich czasowników: jedliśmy i piliśmy. Jakie jest pochodzenie i nazwa tej formy? Czy sformułowanie: jedliśmy i piliśmy zawiera w każdym wypadku błąd gramatyczny (też w języku potocznym)?
    Łukasz
  • problem ludzkich wól
    15.10.2013
    15.10.2013
    Czy istnieje liczba mnoga od słowa wola? Przyznam, że wyrażenie ludzkich wól, z jakim spotkałam się w książce, brzmi dość dziwnie.
  • Rzeczpospolita
    9.10.2013
    9.10.2013
    Szanowna Rado!
    Słowniki podają, że słowo rzeczpospolita można odmieniać dwojako, np. rzeczpospolitej, jak i rzeczypospolitej. Czy ta dychotomia odnosi się tylko do ustroju państwa (w przypadku naszego dosyć często spotykana), czy również do tytułu prasowego (spotykana raczej tylko w pierwszej formie).
    Z poważaniem
    Piotr Kopiński
  • Hawker Hurricane
    5.10.2013
    5.10.2013
    W jaki sposób należy odmieniać dwuwyrazowe nazwy pojazdów – czy powinno się odmieniać oba człony? Mając na myśli samolot, który nazywa się Hawker Hurricane, napiszemy, że widzimy Hawkera Hurricane'a czy Hawkera Hurricane, lecimy Hawkerem Hurricane'em czy Hawkerem Hurricane?
  • ów
    5.10.2013
    5.10.2013
    Dzień dobry,
    chciałbym się dowiedzieć, czy możemy używać takiej postaci, jak owego, czy tylko poprawna jest ów?
    Dziękuję bardzo i pozdrawiam.
  • cosplay
    1.10.2013
    1.10.2013
    Dzień dobry,
    interesuje mnie odmiana słowa cosplay, gdyż spotkałem się z dwiema tendencjami. Niektórzy odmieniają je tak samo jak klej (czyli nie ma cosplayu), inni natomiast wolą odmieniać je podobnie jak lej (nie ma cosplaya). Dodatkową trudność sprawia również kwestia użycia apostrofu. Stąd też moje pytanie: która opcja jest prawidłowa?
    Z góry dziękuję za pomoc
    Marcin Słowikowski
  • erzac
    30.09.2013
    30.09.2013
    W jaki sposób odmienia się słowo erzac / erzatz, chodzi mi w szczególności o celownik i narzędnik – o wymowę i pisownię.
  • w zależności od wydania
    26.09.2013
    26.09.2013
    Jak należy mówić: zakutemu łbu czy łbowi? Słowniki podają tak lub tak, w zależności od wydania.
  • z angielska
    22.09.2013
    22.09.2013
    Było już o formie polsku (http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=14250). Tym razem ciekawość wzbudził wyraz angielska w konstrukcji z angielska (np. wymawiać coś z angielska), który zapewne jest formą przymiotnika angielski (a może przysłówka angielsko?), tylko… jaką?
  • znowu blog
    22.09.2013
    22.09.2013
    Dzień dobry, jak odmienia się rzeczownik blog?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
  • kryterium autorytetu kulturalnego
    21.09.2013
    21.09.2013
    Zdarzało się, że na łamach Poradni broniono jakiejś formy nie występującej w słownikach tym, że używali jej pisarze (Tybr, zdejm). Czy da się w ten sposób obronić dopełniacz l.mn. wzgórzy (Orzeszkowa, Lenartowicz, Przerwa-Tetmajer, Schulz)?
  • wołaczu mój!
    16.09.2013
    16.09.2013
    Dobry wieczór (dzień dobry).
    W wielu podręcznikach do nauki języka polskiego spotykam się z niezrozumiałym dla mnie zaprezentowaniem jednego z przypadków rzeczownika – wołacza:
    wołacz – o!

    Dzieci często tworzą wówczas niepoprawne formy typu: o! tata. Bardzo rzadko wołacz jest objaśniany jako bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś. Nie potrafię wyjaśnić tego zjawiska. Jak wytłumaczyć dziecku, że samo o! nie pomoże nam utworzyć formy wołacza?
  • blog
    16.09.2013
    16.09.2013
    Jak odmienia się rzeczownik blog?
  • Nie cwaniacz
    14.09.2013
    14.09.2013
    Dobry wieczór!
    Jak utworzyć tryb rozkazujący od cwaniaczyć (pot.): nie cwań czy nie cwaniacz?
    Proszę o wyjaśnienie.
    Marta Szlaska
  • zakasać
    11.09.2013
    11.09.2013
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać się o poprawną formę czasownika zakasać (rękawy) w trybie rozkazującym l. poj. Spotkałam się z formą zakasz, a chyba powinno być zakasaj. Dziękuję za pomoc.
    Ola
  • niecierpek i siódmaczek
    11.09.2013
    11.09.2013
    Jak powinno się pisać: „W runie spotykamy niecierpek drobnokwiatowy i siódmaczek leśny…” czy „W runie spotykamy niecierpka drobnokwiatowego i siódmaczka leśnego”?
  • czasownik z się, gerundium bez się
    9.09.2013
    9.09.2013
    Dla czasowników używanych wyłącznie z się USJP podaje gerundia też z się. Niektóre takie gerundia bez się można znaleźć w słownikach, ale już jako hasła rzeczownikowe, np. zakochanie, spóźnienie, pośliźnięcie, sztachnięcie. A co z pozostałymi? Czy bez się można np. powiedzieć: „Z sąsiedniego pokoju dobiegało chichranie”? Czy bez się mogą być używane takie wyrazy, jak wygramolenie, odkłanianie, kitwaszenie, zrelaksowanie, namyślenie, wstydzenie, wymądrzanie, załzawienie, dąsanie…?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego