odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • to czy te?
    14.06.2013
    14.06.2013
    Dzień dobry!
    TO czy TE? To pytanie czy te pytanie? To zdanie czy te zdanie? Myślę, że prawidłowym zaimkiem wskazującym w tych przykładach jest TO. Czy się mylę? Proszę o przytoczenie zasady, reguły wyjaśniającej problem.
    Pozdrawiam
  • sędziwszy czy bardziej sędziwy?
    30.05.2013
    30.05.2013
    Chciałam poprosić o rozstrzygnięcie, która forma stopnia wyższego wyrazu sędziwy jest poprawna: czy forma sędziwszy, czy też forma bardziej sędziwy. Słownik Doroszewskiego podaje, że częstsza jest forma opisowa, natomiast przeszukiwanie internetu utwierdza w przekonaniu, że forma sędziwszy jest częstsza. USJP oraz WSO nie podają przy haśle sędziwy żadnych rozstrzygnięć dotyczących tej kwestii.
    Bardzo dziękuję za pomoc i pozdrawiam!
    Katarzyna
  • zgrubiałe -isko
    27.05.2013
    27.05.2013
    Jak tworzy się D. lm. zgrubień kończących się na -sko? USJP podaje psisk, WSO psisków. W jednym ze słowników internetowych można znaleźć błaźnisk i generalisków przy jednoczesnym braku błaźnisków i generalisk. Czy oprócz dziewczynisków i dziecisków inne zgrubienia, których podstawą są wyrazy rodzaju żeńskiego bądź nijakiego, mogą tworzyć formę z -ów?
  • po lwiemu
    21.05.2013
    21.05.2013
    Robimy coś po swojemu lub po bożemu, po wariacku lub po angielsku. Skoro w pierwszych dwóch wypadkach sprawdza się celownik, to skąd wzięły się formy kończące się na -ku zamiast na -kiemu? Jak nazywa się taka forma?
    Jakie są ograniczenia przy tworzeniu analogicznych konstrukcji z po? Czy będzie dobrze po lwiemu albo po wesołemu?
  • zwlec się
    19.05.2013
    19.05.2013
    Czy poprawna jest forma zwlókł się czy zwlekł się?
  • Mnie to samo!
    7.05.2013
    7.05.2013
    Dzień dobry!
    Zamawiając w restauracji to samo, co kolega przede mną, powiem: „Mi to samo” czy „Mnie to samo”?
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • szczać kulturalnie
    7.05.2013
    7.05.2013
    Szanowni Państwo,
    która forma czasownika szczać jest poprawna: szcza czy szczy? Bardzo proszę o uzasadnienie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Maciej
  • wierzać
    27.04.2013
    27.04.2013
    Dzień dobry,
    w Nowym SPP PWN możemy przeczytać „wierzyć ndk VIb, wierz, podn. wierzaj”. Czy wierzaj nie pochodzi czasem od dawnego czasownika wierzać? Czy podpięcie tej odmiany do czasownika wierzyć jest zgodne z gramatyką języka polskiego?
    Pozdrawiam.
  • baner
    23.04.2013
    23.04.2013
    Dzień dobry!
    Która forma dopełniacza l.p. jest poprawna: banera czy baneru? Prosiłabym o podpowiedż z uzasadnieniem.
    Pozdrawiam
    Urszula
  • awizo
    16.04.2013
    16.04.2013
    1. Dostałem 12 awizów.
    2. Dostałem 12 awiz.
    3. Dostałem 12 awizo.

    Które zdanie jest poprawne?
  • memsahib
    14.04.2013
    14.04.2013
    Szanowni Państwo!
    Czy angielsko-kolonialne określenie memsahib w tłumaczeniu na język polski można zostawić bez zmian? Spotkałam się (np. w Tajemniczym ogrodzie) ze słowem sahib, ale nigdy z jego żeńską formą. Problematyczne zdanie brzmiałoby: „Była to energiczna, pewna siebie memsahib, która nie wahała się mówić, co myśli”.
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Dorota
  • but
    12.04.2013
    12.04.2013
    Jak należy odmienić w celowniku wyraz butbut-u czy but-owi?
  • portafilter czy portafiltr?
    12.04.2013
    12.04.2013
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać o odmianę wyrazu portafilterportafiltrze czy portafilterze?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    D.W.
  • jeszcze raz o blogu
    11.04.2013
    11.04.2013
    Jak odmienia sie rzeczownik blog?
  • ów, nie owy
    2.04.2013
    2.04.2013
    Szanowni Państwo,
    co językoznawcy sądzą o używaniu zaimka owy? Zawsze wydawało mi się, że prawidłowa forma to ów, podobno jednak w staropolszczyźnie forma owy także występowała. Czy w związku z tym można używać jej współcześnie jako równorzędnej z ów?
    Dariusz Binek
  • maść
    12.03.2013
    12.03.2013
    Jak brzmi narzędnik liczby mnogiej rzeczownika maść?
  • Co porabiasz, kotku?
    12.03.2013
    12.03.2013
    Witam serdecznie,
    mam pytanie dotyczące afektonimów. Mój kolega używa często afektonimów, pisząc do mnie smsy. Podam dwa przykłady: „Co porabiasz kotka?”, „Oj, dziękuję kotka”. Bardzo mnie to drażni w takiej formie. Czy nie powinien napisać: „Co porabiasz kotku?”, „Oj, dziękuję kotku”? Czy może napisał poprawnie?
    Z poważaniem,
    Bożena
  • między dwoma słońcami
    20.02.2013
    20.02.2013
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy odmiany czasownika w 1. i 2. osobie liczby pojedynczej trybu przypuszczającego przez rodzaj nijaki. Czy można powiedzieć np. szukałobym, poszłobyś? Nigdy się jeszcze z tą formą nie spotkałem, ale dopuszczam ją jako możliwą. Można by było takiego czasownika użyć np. w dialogu między dwoma słońcami. Kontrargumentem byłoby to, że nawet przedmioty uosobione przybierają którąś z dwóch płci, ale z drugiej strony czy to jest konieczne?
    Z góry dziękuję.
    Do widzenia.
  • chleb i pieniądze
    16.02.2013
    16.02.2013
    Witam,
    mam pytanie odnośnie słowa pieniądze. Pieniądz jest w języku polskim niepoliczalny. Dlaczego więc mówimy np. „Gdzie są moje pieniądze?”, używając przy nim liczby mnogiej? W języku angielskim mówi się „Where is my money?”, używając zgodnie z logiką jest, a nie do rzeczowników niepoliczalnych. Czy istnieje uzasadnienie takiego stanu rzeczy?
    I moje drugie pytanie: odnośnie chleba. Czy w języku polskim chleb jest policzalny?
  • otwarty czy otworzony?
    14.02.2013
    14.02.2013
    Chociaż częściej powiemy otworzył niż otwarł, to raczej wybierzemy formę otwarty niż otworzony. Moje pytanie dotyczy tego drugiego imiesłowu – czy mieści się on w granicach normy? Czy są konteksty, kiedy brzmi nawet lepiej niż otwarty?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego