odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • maść
    12.03.2013
    12.03.2013
    Jak brzmi narzędnik liczby mnogiej rzeczownika maść?
  • Co porabiasz, kotku?
    12.03.2013
    12.03.2013
    Witam serdecznie,
    mam pytanie dotyczące afektonimów. Mój kolega używa często afektonimów, pisząc do mnie smsy. Podam dwa przykłady: „Co porabiasz kotka?”, „Oj, dziękuję kotka”. Bardzo mnie to drażni w takiej formie. Czy nie powinien napisać: „Co porabiasz kotku?”, „Oj, dziękuję kotku”? Czy może napisał poprawnie?
    Z poważaniem,
    Bożena
  • między dwoma słońcami
    20.02.2013
    20.02.2013
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy odmiany czasownika w 1. i 2. osobie liczby pojedynczej trybu przypuszczającego przez rodzaj nijaki. Czy można powiedzieć np. szukałobym, poszłobyś? Nigdy się jeszcze z tą formą nie spotkałem, ale dopuszczam ją jako możliwą. Można by było takiego czasownika użyć np. w dialogu między dwoma słońcami. Kontrargumentem byłoby to, że nawet przedmioty uosobione przybierają którąś z dwóch płci, ale z drugiej strony czy to jest konieczne?
    Z góry dziękuję.
    Do widzenia.
  • chleb i pieniądze
    16.02.2013
    16.02.2013
    Witam,
    mam pytanie odnośnie słowa pieniądze. Pieniądz jest w języku polskim niepoliczalny. Dlaczego więc mówimy np. „Gdzie są moje pieniądze?”, używając przy nim liczby mnogiej? W języku angielskim mówi się „Where is my money?”, używając zgodnie z logiką jest, a nie do rzeczowników niepoliczalnych. Czy istnieje uzasadnienie takiego stanu rzeczy?
    I moje drugie pytanie: odnośnie chleba. Czy w języku polskim chleb jest policzalny?
  • otwarty czy otworzony?
    14.02.2013
    14.02.2013
    Chociaż częściej powiemy otworzył niż otwarł, to raczej wybierzemy formę otwarty niż otworzony. Moje pytanie dotyczy tego drugiego imiesłowu – czy mieści się on w granicach normy? Czy są konteksty, kiedy brzmi nawet lepiej niż otwarty?
  • odmiana na świadectwach
    13.02.2013
    13.02.2013
    W dyplomach ukończenia studiów wpisuje się ukończenie z wynikiem… i uzyskanie tytułu…. Czy poprawne jest wpisywanie wyników i tytułów w postaci nieodmienionej (przepisanej z regulaminu studiów)? Niektóre uczelnie wpisują: z wynikiem dobry, z wynikiem dostateczny, inne: z wynikiem dobrym, z wynikiem dostatecznym. Ostatnio coraz częściej dyplom potwierdza uzyskanie tytułu inżynier, tytułu magister, dawniej dyplom potwierdzał uzyskanie tytułu magistra inżyniera.
  • kra – kier
    3.02.2013
    3.02.2013
    Szanowny Panie Profesorze,
    zastanawiałem się ostatnio, jaka jest poprawna forma dopełniacza liczby mnogiej od słowa kra, i w wielu miejscach znalazłem odpowiedź, że jest to kier, choć dla mnie dziwnie brzmi.
    Pozdrawiam serdecznie
  • koksa
    30.01.2013
    30.01.2013
    Dzień dobry,
    znalazłam w słowniku ortograficznym następującą odmianę: „koksa (jabłko) -sie, -sę; -sów”. Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, dlaczego jabłko rodzaju żeńskiego (koksa) ma w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę charakterystyczną dla rodzaju męskiego (tych koksów).
    Pozdrawiam
  • Rodzinka.pl
    21.01.2013
    21.01.2013
    Czy można odmieniać tytuł serialu rodzinka.pl?
  • problem z iściem
    13.01.2013
    13.01.2013
    Z czego wynika problem z formą iście utworzoną od czasownika iść? Argumenty za:
    – odnotowana przez Doroszewskiego;
    – w tejże postaci „oczywista” w przypadkach z przedrostkami (przyjście, wejście, dojście itd.; zmiana i w j jak dla idęprzyjdę, wejdę);
    – jest i potrzebna, i używana (fraza iścia do daje w Google 6880 trafień).
    A jakie argumenty decydują o niechęci słownikarzy do tej formy?
  • drink i link
    13.01.2013
    13.01.2013
    Witam.
    Bardzo proszę o wyjaśnienie dlaczego w dopełniacz liczby pojedynczej słowa drink brzmi drinka, natomiast dopełniacz słowa linklinku. Oba są wszak typowymi anglicyzmami.
  • bniec
    11.01.2013
    11.01.2013
    Wielki słownik ortograficzny PWN (podobnie jak wiele innych słowników) podaje następującą odmianę rzeczownika bniec: bieńca; bieńce, bieńców. Proszę o wyjaśnienie, dlaczego właśnie taką odmianę uznano za prawidłową. Dlaczego bniec odmieniamy jak wieniec, a nie jak np. piec (bnieca; bniece, bnieców).
  • jeszcze raz blog
    7.01.2013
    7.01.2013
    Jak odmienia się rzeczownik blog?
  • Kawa czy herbata? – odmieniać czy nie?
    3.01.2013
    3.01.2013
    Czy tytuły mające formę pytania (np. Kawa czy herbata?, Jaka to melodia?) można odmieniać? Często słyszę, że ktoś nie obejrzał Jakiej to melodii? albo że właśnie włączył Kawę czy herbatę? Nawet na stronach internetowych TVP wyżej wymienione tytuły są często odmieniane: „Pierwszy odcinek Jakiej to melodii? TVP1 wyemitowała 4 września 1997 r.”; „W programach goszczą dawni prowadzący i twórcy oraz gwiazdy, które w Kawie czy herbacie? po raz pierwszy promowały swoje role (…)”.
  • tango
    30.12.2012
    30.12.2012
    Mnie zastanawia taka sprawa: jak to jest ze słowem tango? Odmieniamy je czy nie? Mnie zawsze wydawało się, że jest to słowo nieodmienne (tak jak np. kakao). Bywając często na konkursach tanecznych, słyszę jednak zapowiedzi prowadzących typu: „Pary z grupy… zatańczą teraz tango” (tu jest ok), „Proszę pary z grupy… o zatańczenie tanga” (moim zdaniem powinno być: o zatańczenie tango). Ciekawa jestem, czy to prowadzący popełniają błąd, czy może jednak ja się mylę.
  • zakaźny
    20.12.2012
    20.12.2012
    Dzień dobry,
    proszę o Państwa opinię w temacie stopniowania przymiotników. Czy uznalibyście Państwo przymiotnik zakaźny za stopniujący się opisowo, czy za niepodlegający stopniowaniu?
    Pozdrawiam
    Jolanta Makuch
  • rogalik
    17.12.2012
    17.12.2012
    Jak poprawnie powinna brzmieć forma biernika zwrotu jeden rogalik w zdaniu: „Na śniadanie jem jeden rogalik” czy też „Na śniadania jem jednego rogalika”?
  • czas przyszły złożony
    15.12.2012
    15.12.2012
    Jak lepiej, bardziej prawidłowo mówić: „Marek nie będzie pracował w takich warunkach!” czy „Marek nie będzie pracować w takich warunkach!”? Pierwsza forma od razu informuje o płci. Druga natomiast (jak dla mnie) jest wygodniejsza w wymowie. Trochę gryzie mnie to, że w tej drugiej formie następuje połączenie czasu przyszłego (będzie) i przeszłego (pracował), ale zdaję sobie sprawę, że to poprawna wymowa.
    Proszę o pomoc
  • talent
    12.12.2012
    12.12.2012
    Czy słowo talent, kiedy oznacza osobę, można odmieniać męskoosobowo, tzn. w dopełniaczu i bierniku talenta?
  • powinien
    6.12.2012
    6.12.2012
    Czy zdanie: „Powinniśmy to zrobić już godzinę temu” jest prawidłowe? Czy może brakuje tam cząstki byli? Czy w cudzysłowie powinna była się znaleźć kropka zamykająca zdanie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego