odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • Kto kogo?
    22.04.2012
    22.04.2012
    Ja Cię ostrzygę czy ostrzyże?
  • mnie czy mi?
    22.04.2012
    22.04.2012
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniu „Wujek zabronił mi i swojemu synowi pić colę” trzeba użyć krótkiej formy czy długiej zaimka ja?
    Dziękuję za pomoc w rozstrzygnięciu tej kwestii.
    Agnieszka K.
  • adwokat i advocat
    18.04.2012
    18.04.2012
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość dotyczącą poprawnej deklinacji słowa advocat lub adwokat (tj. likier na bazie jajek i alkoholu). Byłbym zatem zobowiązany za informację, która wersja poniższego sformułowania jest poprawna:
    – tort o smaku advocatu,
    – tort o smaku adwokatu,
    – tort o smaku advocata,
    – tort o smaku adwokata,
    – tort o smaku advocatowym,
    – tort o smaku adwokatowym?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Grzegorz Sobociński
  • ze Sztokholmu, we Wrocławiu
    14.04.2012
    14.04.2012
    Powiemy np. w Sztokholmie i w szwedzkim morzu, a przecież słowa te zaczynają się od dwóch spółgłosek, gdzie pierwszą jest sz, czyli według zasady należałoby użyć we. To wyjątki, czy może jest inne wytłumaczenie?
  • pachniej czy pachnij?
    8.04.2012
    8.04.2012
    Dzień dobry,
    słownik ortograficzny pod red. T. Karpowicza zanotował tryb rozkazujący zapachniej od czasownika zapachnieć, jednak od pachnieć mamy pachnij. Jest możliwa taka oboczność czy może jednak wyłącznie postać zapachnij jest poprawna?
    Pozdrawiam
  • zabiegnięty
    8.04.2012
    8.04.2012
    Dzień dobry,
    Uniwersalny słownik języka polskiego notuje imiesłów zabiegany od czasownika zabiegać, który zapewne wynika z wyrażenia zabiegać komuś drogę. Czy mogę także powiedzieć, że droga była przez kogoś zabiegnięta? Interesuje mnie wyłącznie gramatyka, nie uzus.
    Pozdrawiam.
  • drób i drop
    4.04.2012
    4.04.2012
    Szanowni Państwo!
    W podręczniku do nauki stenografii wydanej w 1908 roku jest napisane, że: „w pisowni polskiej teraźniejszej zmiękczeń tych [tj. b', k', p', w'] się nie oznacza i nie pisze”, dlatego należy pisać drób, drop i paw. Dla osoby posługującej się współczesnym językiem polskim takie przykłady są niezrozumiałe – przecież w tych słowach nie ma żadnych zmiękczeń! Czyżby w tamtych czasach mówiło się dróbi, dropi i pawi?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
  • blues
    4.04.2012
    4.04.2012
    Dzień dobry,
    dlaczego w Wielkim słowniku wyrazów obcych dla drugiego znaczenia wyrazu blues podana jest końcówka -u, a dla wyrazu rhythm and blues końcówka -a? Czy któryś wariant jest niepoprawny?
    Pozdrawiam.
  • rakszasa
    29.03.2012
    29.03.2012
    Dzień dobry,
    wszystkie słowniki podają dla rzeczownika rakszasa dopełniacz rakszas, jednak wydaje mi się, że jedyną poprawną formą jest forma męskoosobowa rakszasów, w końcu chodzi o ducha. Proszę o rozstrzygnięcie zagadnienia.
    Pozdrawiam.
  • zamiarować
    23.03.2012
    23.03.2012
    Witam.
    Mam pytanie. Czy poprawna jest odmiana zamiarujecie. W sensie – „Czy zamiarujecie pójść?”
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • konwojer
    22.03.2012
    22.03.2012
    Dzień dobry,
    zastanawia mnie proces tworzenia słowników drukowanych. Czy mają one jakąś wspólną bazę, z której korzystają? Jak to jest możliwe, że prawie wszystkie słowniki (np. WSO, Nowy SO Zielonej Sowy, Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny itd.), które zawierają słowo konwojer, podają mianownik liczby mnogiej konwojerzy, skoro jest to okręt? Jedynie Mały SJP PWN nie odnotowuje błędu. Jest to wielce nieprawdopodobne, żeby tyle wydawnictw popełniło ten sam błąd. Pozdrawiam.
  • Jak wołać mysz?
    18.03.2012
    18.03.2012
    Szanowna Poradnio,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, jak brzmi wołacz słowa mysz i wołacz liczby mnogiej.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Barbara
  • kawiarni czy kawiarń?
    18.03.2012
    18.03.2012
    Słownik ortograficzny PWN podaje: „kawiarnia -rni (a. -rń)”, „kawiarni-barów”, „klubokawiarnia -rni (a. -rń)”, „klubów-kawiarni (a. klubów-kawiarń)”. Dlaczego brak formy kawiarń-barów? Czy jest ona niepoprawna? Jeśli tak, to co o tym zdecydowało?
  • młodzianie
    14.03.2012
    14.03.2012
    Dzień dobry,
    dlaczego mianownik liczby mnogiej od rzeczownika młodzian brzmi młodzianie, a nie młodziani? Nowy słownik poprawnej polszczyzny podaje wprost: „lm M. ci młodzianie (nie: młodziani)”. Także WSO: „ci -nie”. Czy taki mianownik liczby mnogiej nie byłby poprawny tylko dla rzeczownika młodzianin?
    Pozdrawiam.
  • Vanish
    9.03.2012
    9.03.2012
    Szanowni Państwo,
    przed chwilą trafiłam w telewizji na reklamę, w której zaradna pani domu stosuje i dodaje do prania Vanisha. Jakoś bardzo mnie ta odmiana razi, ale może można stosować właśnie tego Vanisha, a niekoniecznie tylko ten Vanish?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • w Niemczech
    7.03.2012
    7.03.2012
    Witam,
    w szkole podstawowej wielokrotnie słyszałem, że słowo Niemczech to forma niepoprawna. Powtarzało to, niezależnie od siebie, pięciu polonistów. Zauważyłem jednak, że forma ta jest w powszechnym użyciu nawet w środkach masowego przekazu, nie wspominając już o nauczycielach języka polskiego w gimnazjum i liceum. Czy mógłbym prosić o rozstrzygniecie tej kwestii?
    Pozdrawiam,
    Michał Piaskowski
  • zadziałałać
    4.03.2012
    4.03.2012
    Witam!
    Która forma jest poprawna – coś zadziało czy coś zadziałałało?
    Pozdrawiam
  • kochany
    2.03.2012
    2.03.2012
    W zdaniu „To takie kochane dziecko” słowo kochane to przymiotnik, a w „Paweł jest kochany przez rodziców” kochany to dalej przymiotnik czy już czasownik?
  • błękitni maruderzy czy błękitne marudery?
    2.03.2012
    2.03.2012
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie dotyczy pewnego typu gwiazd, którego nazwa w mianowniku liczby pojedynczej brzmi błękitny maruder. Jaką formę przyjąć dla mianownika liczby mnogiej: błękitni maruderzy czy błękitne marudery?
    Z poważaniem
    Paulina Tomczyk
  • pendrive jak banan
    7.02.2012
    7.02.2012
    Mam komputer, ale nie mam komputera. A jak to jest z innymi rzeczownikami?
    Mam pendrive/pendrive’a, nie mam pendrive’a.
    Mam laptop/laptopa, nie mam laptopa.
    Mam Facebook/Facebooka, nie mam Facebooka.
    Dostałem e-mail/e-maila, nie dostałem e-mail/e-maila.
    Dostałem SMS/SMS-a, nie dostałem SMS/SMS-a.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego