odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • budowa – budów
    18.01.2011
    18.01.2011
    Witam serdecznie!
    Mam pytanie odnośnie odmiany w liczbie mnogiej wyrażenia plac budowy. Czy w D l. mn. powinno być placów budów czy placów budowy? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • J.R.-a?
    14.01.2011
    14.01.2011
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy swoistego pseudonimu. O pewnym Amerykaninie znajomi mówią J.R. (nie są to inicjały imion ani imienia i nazwiska). Nie bardzo wiem, jak po polsku zapisać odmienioną formę. Najbardziej skłaniałabym się ku postaci J.R.-a, ale wygląda ona dość dziwnie, dlatego bardzo proszę o radę.
  • wataha
    11.01.2011
    11.01.2011
    Witam,
    forma rzeczownika wataha w miejscowniku jako watadze jest albo kiedyś była forma poprawna?
  • Kiedy mówić koniami?
    30.12.2010
    30.12.2010
    Dzień dobry.
    Czy poprawna jest odmiana koniami zamiast końmi? W jakim znaczeniu rzeczownika koń ewentualnie dopuszczalna jest taka odmiana?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • w elsie czy w ELSA?
    27.12.2010
    27.12.2010
    Szanowna Poradnio,
    od jakiegoś czasu nurtuje mnie kwestia odmiany skrótowców pochodzenia angielskiego. Szczególnie wątpliwym jest ELSA (European Law Students’ Association – Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa). W związku z tym proszę o rozwiązanie sporu między studentami prawa a przyszłymi tłumaczami, który ze zwrotów: „Udzielam się w elsie” czy „Udzielam się w elsa”, jest poprawny i dlaczego?
    Z góry dziękuję za odpowiedź, życząc jednocześnie Wesołych Świąt!
    Agnieszka Mazalska
  • Joanna w wannie na sawannie
    27.12.2010
    27.12.2010
    Szanowni Państwo!
    Tym razem wątpliwość moją budzi liczba mnoga i jej odmiana w słowach Joanna, sawanna. Skoro „Nie mam w domu wielu wanien” to jak będzie wyglądać analogiczna forma wymienionych słów?
    Pozdrawiam świątecznie
    Bartosz Marchwica
  • pokoje
    22.12.2010
    22.12.2010
    Zwracam się z uprzejma prośbą o wyjaśnienie poprawnej formy: pokojów czy pokoi. Jestem nauczycielem matematyki i spotykam się w zadaniach z różną formą. Stawia mnie to w niezręcznej sytuacji wobec uczniów :) Dziękuję z góry za wyjaśnienie. Pozdrawiam
    Jarosław Mrozek
    P.S. Wesołych Świąt!!!
  • cudzysłów
    22.12.2010
    22.12.2010
    Witam,
    parokrotnie był już poruszany temat odmiany słowa cudzysłów. Proszę jednak powiedzieć, czy poprawną formą jest „Apostrofu nie używa się jako cudzysłowia” czy „Apostrofu nie używa się jako cudzysłowu”?
    Pozdrawiam
  • roztocz(e)
    17.12.2010
    17.12.2010
    Witam serdecznie,
    mam pytanie – jak prawidłowo odmienić słowo roztocz w kontekście: unikać kontaktu z… (kim? czym?) – roztoczem czy roztoczami?
  • Odmieniać nicki?
    16.12.2010
    16.12.2010
    Witam,
    wśród moich czatowych znajomych rozgorzała dyskusja: czy zwracając się do kogoś na forum, blogu czy czacie, powinniśmy jego nick (pseudonim) odmieniać, czy nie? Nick może być w zasadzie każdą częścią mowy, odmienną i nieodmienną, może mieć jeden lub kilka członów. Jeśli można, to proszę o wykładnię dla nicków: woow, Inspektor Leśny, ja tu tylko sprzątam, Miia, Basilissa Teofanu.
    Z góry dziękuję,
    Pozdrawiam
  • Dziękuję Ci lato, że byłoś…

    10.12.2010
    10.12.2010

    Dzień dobry!

    Jak w liście do uosobionego Lata użyć konstrukcji: „Dziękuję Ci Lato, że…”. Temat zadania i podana konstrukcja jest w jednym z podręczników dla III klasy SP. Dla córki Lato to Pani Lato, więc napisała: „Dziękuję Ci Lato, że byłaś…”. Ostatecznie wybrałyśmy formę: „Dziękuję Ci Lato, żeś było itd…”. Czy możliwa jest konstrukcja: „Dziękuję Ci Lato, że byłoś…”?

    Pozdrawiam i mam nadzieję na rychłą odpowiedź.

    Agnieszka

  • Dziadku, powinieneś zrobić maturę!
    4.12.2010
    4.12.2010
    Czy użycie słówka był z czasownikiem powinien, gdy ten dotyczy przeszłości (a więc powinienem był, powinna była itp.), jest obowiązkowe? Zawsze sądziłem, że tak, ale autorzy polskiej wersji językowej filmów anglojęzycznych często je opuszczają, mimo że może to utrudnić zrozumienie akcji. Gdy np. bohater filmu mówi w oryginale „You should have phoned her” (a więc odwołuje się do przeszłości), polski przekład brzmi „Powinieneś do niej zadzwonić” (co w moim rozumieniu wskazuje na teraźniejszość).
  • smartfon
    3.12.2010
    3.12.2010
    Jak należy prawidłowo odmieniać słowo smartfon? Czy, analogicznie do telefonu, w dopełniaczu powiemy smartfonu, czy też raczej smartfona?
  • serum
    23.11.2010
    23.11.2010
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o poradę w sprawie odmiany słowa serum (w kontekście kosmetycznym – chodzi o formę produktu do pielęgnacji twarzy lub ciała). Wg słownika ortograficznego na stronach PWN jest to wyraz nieodmienny; inne źródła podają jednak, że w liczbie mnogiej należy słowo to odmieniać podobnie jak rzeczowniki forum, akwarium czy muzeum: M. sera, D. serów, C. serom itd. Będę wdzięczna za wiążące rozstrzygniecie tej kwestii.
    Pozdrawiam :)
    Ewa Dacko
  • drutu, nie druta
    19.11.2010
    19.11.2010
    Czy w dzienniku radiowym (Tok Fm) można (prawidłowo) powiedzieć: „Rusztowanie było zabezpieczone kawałkiem druta…”? Nie drutu?
    ukłony jt
  • FAT
    6.11.2010
    6.11.2010
    W trakcie rozmowy z koleżanką okazało się, że oboje inaczej odmieniamy ten sam skrót, a mianowicie FAT (Fabryka Automatów Tokarskich). Konkretnie chodzi o zdanie: „Spotkajmy się przy…” lub „Zawróć przy…”. Jakiej formy powinniśmy użyć?
  • koniamy czy końmi?
    31.10.2010
    31.10.2010
    Dzień dobry,
    Chciałabym zapytać, która forma słowa koń jest poprawna językowo:
    1) Tutaj nie można jeździć koniami.
    2) Tutaj nie można jeździć końmi.
    Nie chciałabym w tym przypadku używać sformułowania jeździć konno.
  • otręby
    26.10.2010
    26.10.2010
    Witam,
    chciałam dowiedzieć się więcej na temat słowa otręby. Czy występuje ono wyłącznie w liczbie mnogiej? Jak odmienia się przez przypadki, chodzi mi konkretnie o to, czy mówi się, że coś jest zrobione z otrębów, czy z otrąb?
    Dziękuję za odpowiedź
    Marzena Borowska
  • przystoi
    13.10.2010
    13.10.2010
    Dzień dobry,
    mam pytanie o czas. przystoi. Jak wygląda jego odmiana? Czy jest to czas. niefleksyjny, czy jednak poprawne jest zdanie: „Pewne zachowania nie przystoją takim ludziom”? WSPP dopuszcza tylko 3. os. w użyciu nieos., a zarazem podaje sprzeczny przykład: „Żałoba przystoi rodzinie zmarłego”, czyli zwykłe użycie osobowe. Wszystkie słowniki odnotowują jedynie formę przystoi, niemniej Google zwracają aż 60 000 wyników dla formy przystoją (nienotowanej w słownikach).
  • mnie czy mi?
    4.10.2010
    4.10.2010
    Panie Profesorze,
    proszę napisać więcej o pozycjach akcentowanych w zdaniu. Mam wrażenie, że forma mi rozpleniła się ostatnio nadmiernie nie tylko w wypowiedziach ustnych, ale także w piśmie (np. cytat z blogu pewnego felietonisty: „A mi jest cholernie szkoda, że ograniczyliśmy się do działań operacyjnych, że zmarnowaliśmy kolejną szansę”).
    „Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę, że nie zaczynamy zdania od mi… — Mirosław Bańko, PWN”.
    Z góry dziękuję
    stała czytelniczka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego