odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • arcydzięgiel
    8.06.2010
    8.06.2010
    Jak prawidłowo powinno się odmieniać nazwę rośliny arcydzięgiel? Czy poprawnie jest arcydzięgla, czy arcydzięgiela? Bardzo proszę o odpowiedź.
  • rzadkie gerundia
    1.06.2010
    1.06.2010
    Uniwersalny słownik języka polskiego pod red. S. Dubisza, podający zazwyczaj gerundia dla czasowników, w nielicznych przypadkach je pomija. M.in. pomija ten element w haśle juhasić. Czy jest to znaczące, w takim sensie, że należy uznać ten czasownik za nie tworzący gerundium (czy w ogóle są takie?), czy przeciwnie – fakt pominięcia klasyfikuje gerundium juhaszenie „tylko” jako formę rzadką?
  • Przyszedł gościu
    21.05.2010
    21.05.2010
    Jestem dosyć stary i często drażnią mnie rozmowy ludzi znacznie młodszych. Poziom wiedzy reprezentowanej przez nich jest bez znaczenia.
    Chodzi o słowo gość. Używane jest potocznie słowo gościu. Na przykład: „Przyszedł gościu”, „Gościu powiedział”. Na zwracane uwagi nie reagują, uważając je za sklerotyczne bzdury. Może to prawda?
    Za ewentualne błędy przepraszam, ale zawodzi mój wzrok.
  • czas teraźniejszy
    8.05.2010
    8.05.2010
    Dzień dobry.
    Jak będzie wyglądać forma teraźniejsza od wyrażenia przetrwać? Chodzi mi o np. takie zdanie: „Drużyna przetrwała wszystkie ataki”. Myślałem o słowie przetrwuje, ale takiego słowa nie ma.
    Pozdrawiam
  • gusta i koszta
    8.05.2010
    8.05.2010
    Jak jest poprawnie: gusty czy gusta? Koszty czy koszta?
  • nazwy obcojęzycznych gier komputerowych i ich odmiana
    27.04.2010
    27.04.2010
    Nurtuje mnie kwestia, czy i jak powinno odmieniać się tytuły obcojęzycznych gier komputerowych lub filmów. Czy w ogóle nie odmieniamy ich przez przypadki, czy odmieniamy tylko tytuły jednowyrazowe (np. Vaquish, Starcraft), a dwu- i więcej wyrazowe (np. Tomb Raider, Lost Planet, Prince of Persia: Ancient Warfare) już nie? Pomijając oczywiście tytuły będące równocześnie imieniem i nazwiskiem bohatera, bo te odmieniamy, prawda? Będę wdzięczna za przykłady.
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
    Anna
  • dwoma i dwiema
    25.04.2010
    25.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Czy forma narzędnika liczebnika dwie może brzmieć dwoma (dwoma paniami, dwoma minutami)? Często się z tym spotykam. Wiem, że Doroszewski wymieniał formy dwoma i dwiema jako oboczne. Jak jest obecnie?
  • te czy to?
    21.04.2010
    21.04.2010
    Witam,
    czy poprawny jest zwrot TE podwórze, czy TO podwórze?
  • potrafię
    13.04.2010
    13.04.2010
    Dlaczego w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN hasło potrafić jest opatrzone dwoma kwalifikatorami: dk. albo ndk.? Czy to możliwe, by jeden czasownik miał dwa aspekty? Oraz dlaczego nie zaleca się analitycznej formy czasu przyszłego: będę potrafił?
  • otwarła czy otworzyła?
    12.04.2010
    12.04.2010
    Szanowna poradnio!
    Czy w zdaniu „W zeszłym tygodniu otwarła swe wrota nowa galeria sztuki” słowo otwarła jest na miejscu? Doczytałam się, że oba słowa, otwarła i otworzyła, są dopuszczalne w języku polskim, ale osobiście otwarła w tym zdaniu nie podoba mi się. Proszę o poradę. Dziękuję z góry.
    Anna
  • fliza i fliz
    2.04.2010
    2.04.2010
    Szanowni Państwo,
    które zdanie jest poprawne: „Nie miał w łazience flizów” czy „Nie miał w łazience fliz”? Będę wdzięczna za kilka słów komentarza. Wyraz stosowany w Małopolsce, gdzie mieszkam, obce w Wielkopolsce i na Podlasiu. Jaki jest rodzaj gramatyczny i jak się w związku z tym odmienia? Z wyrazami szacunku
    Patrycja Bukowska
  • westchnienie czy westchnięcie?
    19.03.2010
    19.03.2010
    Czy od czasowników westchnąć, skinąć można utworzyć gerundia westchnięcie, skinięcie? Słowniki podają westchnienie, skinienie, ale przecież te na -ęcie są utworzone regularnie. Czy wobec tego mogą być uznane za błąd?
  • tę samą cenę
    12.03.2010
    12.03.2010
    Dzień dobry!
    Proszę o wyjaśnienie, czy prawidłowa forma to tę samą cenę, czy tą samą cenę i dlaczego.
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Psałterz Dawidów i Worek Judaszów
    6.03.2010
    6.03.2010
    Jak powinno się odmieniać staropolskie tytuły Psałterz Dawidów i Worek Judaszów? Czy dawna forma przymiotnika dzierżawczego podlega deklinacji?
  • wzmóc
    21.02.2010
    21.02.2010
    Szanowni Państwo,
    w żadnym słowniku nie znalazłam słowa wzmożymy, jedynie wzmożemy. Biorąc jednak pod uwagę fakt tak częstego używania słowa wzmożymy, zaczęłam się zastanawiać, czy słowo to nie stało się już lub stanie za chwilę uzusem. Z góry dziękuję za wyjaśnienie.
    Beata Anczarska
  • deptać
    15.02.2010
    15.02.2010
    Zastanowiło mnie ostatnio, jak to wygląda z odmianą czasownika deptać. Czy gdy zwracamy się do drugiej osoby, to należy zwrócić się do niej: „Ty depczesz”, czy „Ty deptasz”? A może obie formy są dopuszczalne?
    Przyjemności
    Adam Pijanowski
  • sadz – sadza
    15.02.2010
    15.02.2010
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy dopełniacza liczby pojedynczej słowa sadz. Słowniki PWN podają wyłącznie formę sadzu. Mam jednak przed sobą tekst, w którym używana jest forma sadza (np. „transport ryb z sadza”). Czy jest to błędem, czy też dopuszczalną formą alternatywną?
    Z pozdrowieniami,
    Anna
  • z rattanu, ale z kasztana
    11.02.2010
    11.02.2010
    Napotkałem ostatnio ciekawy problem: ktoś powiedział, że coś wykonane było z bambusu, ktoś inny ją poprawił, że powinno być z bambusa. To ciekawe, że podobna odmiana z -u na końcu stosuje się wobec materiałów, nawet pochodzenia naturalnego, i tak, mówimy nie tylko z plastiku, ale również z rattanu, ale nie z kasztanu. Mam koncepcję, że taka odmiana dotyczy jedynie roślin, które były znane w naszym kraju nie jako rośliny rosnące, ale jako materiał, i stąd z mahoniu a nie z mahonia.
  • wegetarianie i weganie
    10.02.2010
    10.02.2010
    Jak brzmi dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników wegetarianin i weganin?
  • luty – lute
    8.02.2010
    8.02.2010
    Jak piszemy wyraz luty (miesiąc) w liczbie mnogiej?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego