odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • jidysz
    10.01.2005
    10.01.2005
    Witam. Która forma jest poprawna:
    a) słowo pochodzące z jidysz,
    b) słowo pochodzące z jidyszu,
    c) słowo pochodzące z języka jidysz?
    Dziękuję.
  • kapnąć się
    7.01.2005
    7.01.2005
    Wiem, że wyraz, o którego poprawną odmianę chciałbym zapytać, jest kolokwializmem – czy też „gwaryzmem” – lecz jego znaczenie zdaje mi się żartobliwe i trudno chyba doszukać się w używaniu tego słowa (oczywiście w mowie potocznej) jakichś złych stron. A mianowicie – (s)kapnąć (się), czyli 'przypomnieć sobie, zauważyć, uświadomić sobie nagle coś, pojąć'. Jak wyglądają (prawidłowe gramatycznie) formy czasu przeszłego? Kapłem/kapnąłem (się), kapłeś/kapnąłeś się, skapnęła/skapła się?
  • diod, nie diód
    5.01.2005
    5.01.2005
    Rokdobry :)
    Mam jedną diodę, trzy diody, pięć diód, czy diod?
  • czuha
    22.12.2004
    22.12.2004
    Witam!
    Problem dotyczy słowa: czuha (wariantywnej pisowni czuchy), jednak jest on również szerszy.
    Odmienimy: czuże, ale czy również: czusze? Słowniki tego nie rozstrzygają, gdyż pod:
    a) braha – braże, brasze
    b) duha – duże, dudze
    c) puha – puże, pudze
  • dopełniacz rzeczowników nieżywotnych
    21.12.2004
    21.12.2004
    Czy istnieją zasady tworzenia dopełniacza wyrazów typu: sześcian, karabin, rower, bursztyn, diament? W niektórych słownikach języka polskiego można znaleźć np. formy rowera, karabina, niemniej już nie sześciana, diamenta, czy też bursztyna. Na czym polega różnica? Poza tym jeśli taki Diament jest nazwą własną statku, to jak należy mówić: „Zszedłem z Diamentu” czy też „Zszedłem z Diamenta”?
  • te księdze?
    21.12.2004
    21.12.2004
    Witam.
    Jak będzie brzmiała forma deprecjatywna od ksiądz, czy może… te księdze? Chodzi o takie formy, jak: ministry, dawce, biorce, radce, policjanty itp.
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam c[:-D
  • różności fleksyjne
    10.12.2004
    10.12.2004
    Dopełniacz: Centertelu czy Centertela, Polkomtelu czy Polkomtela (nierozwijane nazwy firm)? Wołacz: Ulo czy Ulu, Sylwio czy Sylwiu? Jakie zasady rządzą głoskami miękkimi i historycznie miękkimi? Dlaczego jest oboczność fotelu, fotela?
    Pozdrawiam, Patrycja K.
  • dżdżu
    6.12.2004
    6.12.2004
    Jak odmienić przez przypadki słowo dżdżu?
  • capoeira
    6.12.2004
    6.12.2004
    Mam kilka pytań dotyczących brazylijskiej sztuki walki capoeira. Czy słowo capoeira należy odmieniać? Jak i czy w ogóle odmieniać słowa związane z capoeira (capoeirą?), takie jak: roda – krąg stworzony przez ludzi, w którego środku toczy się gra (walka), berimbau – tradycyjny brazylijski instrument nieodłącznie związany z capoeira, pandeiro – instrument przypominający tamburyn, atabaque (atabak) – rodzaj bębna używanego m.in. w obrzędach religii, candomble capoeirista – zawodnik (gracz) capoeira.
  • odmiana nazwisk zakończonych na samogłoskę
    3.12.2004
    3.12.2004
    Dzień dobry,
    zwracam do Państwa z pytaniem, które dotyczy odmiany nazw własnych. Jak poprawnie odmienić łotewskie nazwiska męskie, kończące się na -a, -e, np. Svabe, Egle? Czy nazwiska męskie, kończące się na samogłoskę, należy zostawić nieodmienione?
    Z góry dziękuję za odpowiedź –
    Ingmara Balode na Łotwie
  • czasowniki z przyrostkiem -ną-
    26.11.2004
    26.11.2004
    Kwitł, kwitnął; wiądł, więdnął; sechł, schnął; głuchł, głuchnął – tu są poprawne obie formy. Zawilgł, pękł, zdechł, tęchł, chłódł – tu tylko krótkie. Ciągnął, stęknął, westchnął, kopnął, parsknął, nacisnął – tu tylko długie. Nieraz nie potrafię ocenić, czy wolno jakiejś użyć (np. bladnął) albo – czy należy poprawić (np. brzydnął). Czy istnieje jakieś kryterium prostsze niż zaglądanie za każdym razem do słownika?
  • kraść
    24.11.2004
    24.11.2004
    Szanowny Panie Profesorze,
    mam wątpliość, jakiej formy użyć w zdaniu: „Trzeba (coś) zabezpieczyć, bo potencjalnie jest to do ukradnięcia (czy ukradzenia?)”. Gdyby ludzie nie kradli, nie mielibyśmy zapewne takich zagadek językowych…
    Z wyrazami szacunku
    Agnieszka Ryślińska
  • ci czy tobie?
    22.11.2004
    22.11.2004
    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące formy zaimka osobowego Ci/Tobie. Kiedy powinno użyć się formy dłuższej? Czy w listach marketingowych, kiedy chcemy podkreślić zwrot do klienta, lepiej stosować Ci, czy Tobie, np. „Wskażemy Ci/Tobie najlepszą ofertę na rynku” itp.? Pozdrawiam.
  • sfrancużony?
    19.11.2004
    19.11.2004
    Witam.
    Jak poprawnie brzmi strona bierna utworzona od czasownika sfrancuzić: sfrancużony czy może sfrancuziony? Dziękuję i kłaniam się c[:-D
  • elanowełen?
    17.11.2004
    17.11.2004
    Witam.
    Jak w dopełniaczu l. mnogiej brzmią rzeczowniki: elanowełna, elanobawełna i torlenowełna? Dziękuję.
  • metaxa
    15.11.2004
    15.11.2004
    Witam. Jak należy odmieniać słowo metaxa?
  • dla dwóch czy dla dwojga?
    5.11.2004
    5.11.2004
    Dzień dobry, które wyrażenie jest poprawne: wycieczka dla dwóch osób czy wycieczka dla dwojga osób.
    Pozdrawiam.
  • żaglownik
    4.11.2004
    4.11.2004
    Witam. Żaglownik to rzemieślnik szyjący lub naprawiający żagle, inaczej żaglarz. W liczbie mnogiej żaglownicy czy żaglowniki?
    Dziękuję.
  • takowyż
    29.10.2004
    29.10.2004
    Witam. Czy istnieje w polszczyźnie słowo takowegoż? Dziękuję.
  • czat
    29.10.2004
    29.10.2004
    Czy dopełniacz słowa czat (spolszczenie angielskiego chat) brzmi: czata czy czatu? Jest jakaś generalna zasada odmiany tego typu wyrazów?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego