odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • zdarzono?
    27.10.2004
    27.10.2004
    Witam. Czy istnieją w języku polskim formy potencjalne: zdarzono i wydarzono? Dziękuję i pozdrawiam redakcję.
  • formy deprecjatywne rzeczowników męskoosobowych
    26.10.2004
    26.10.2004
    Witam.
    W OSPS, czyli Oficjalnym słowniku polskiego scrabblisty zamieszczone są takie formy jak: policjanty, ucznie, ministry, prezydenty, psychologi, sufie (od sufi); ghazie (od ghazi), krajcze, podczasze itd. Są to podobno tzw. formy potencjalne niemęskoosobowe od rzeczowników męskoosobowych. Czy aby na pewno nie są one sprzeczne z poprawną polszczyzną (żaden [!] słownik nie notuje takich form)?
    Dziękuję z góry za wyjaśnienia i pozdrawiam Redakcję ;)
  • płozić się czy płożyć się?
    22.10.2004
    22.10.2004
    W jednej ze starych piosenek Jana Wołka (z czasów, kiedy jeszcze sam wykonywał swoje teksty) padają słowa: „ledwo szum jakiś się płoży na moście”. Czy nie powinno być płozi?
  • trampki
    20.10.2004
    20.10.2004
    Mam pytanie, jaka jest liczba pojedyncza od wyrazu trampki i jakiego jest on rodzaju. Mało, że różne słowniki mówią co innego, to jeszcze bardzo interesującą rzecz znalazłem w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny: mianownik liczby pojedynczej trampek, ale dopełniacz liczby mnogiej również trampek. Skąd taka niekonsekwencja? Czy przypadkiem nie ma tam błędu?
  • krokodyl
    20.10.2004
    20.10.2004
    Mam dosyć głupie pytanie, ale dla mnie ważne. :) Mianowicie kłócę sie z panią od polskiego od jakiegoś czasu o słowo krokodylów – ona twierdzi, że jest to forma przestarzała, a ja uważam, że jest to zwykła alternatywna forma, tyle że o wiele rzadziej używana. Jak jest naprawdę? Bardzo proszę o pomoc :)
  • caccia – caccii
    20.10.2004
    20.10.2004
    Witam.
    Która z form dopełniacza od rzeczownika caccia jest poprawna: caccii czy cacci? W słownikach ortograficznych pod redakcją E. Polańskiego mamy podaną tę pierwszą możliwość, zaś w Nowym słowniku ortograficznym pod redakcją A. Latuska (Wyd. Zielona Sowa, Kraków 2004) jest jedynie cacci.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości ;).
  • przyszłem?
    18.10.2004
    18.10.2004
    Witam!
    Mam pytanie, chodzi mi o słowo przyszłem, czy to jest poprawna forma? Moja znajoma, która uczęszcza do liceum, powiedziała, że jej nauczycielka twierdzi, że już jest to poprawne – dopuszczalne.
    Proszę o odpowiedź, z góry dziękuję.
  • osioł
    15.10.2004
    15.10.2004
    Dzień dobry. Która forma jest poprawna: osłu czy osłowi? Dziękuję.
  • net
    6.10.2004
    6.10.2004
    Mam pytanie o odmianę potocznego określenia na Internet/internet, czyli net. Jak powiedzieć poprawnie: nie miałem dzisiaj netu czy neta?
  • Co ma toner wspólnego ze słodzikiem?
    4.10.2004
    4.10.2004
    Zajmuję się naprawą kserokopiarek i często używam słów toner lub deweloper (deweloper jest to proszek nakładający toner na powierzchnię bębna). Chcąc spradzić odmianę tych słów, napotkałem sprzecznośći. Encyklopedia PWN odmienia tonera, w słowniku ortograficznym podana jest odmiana toneru. Słownik programu Microsoft Word 2000 sugeruje pisownię tonera. Proszę o podanie prawidłowej odmiany.
  • portala czy portalu?
    1.10.2004
    1.10.2004
    Witam serdecznie,
    Jak brzmi poprawna wersja dopełniacza słowa portalportala czy portalu?
    Dziękuję.
  • emotikon czy emotikona?

    30.09.2004
    30.09.2004

    Pisze Pan: „emotikon ma rodzaj męski, ściślej – męskorzeczowy”. Z całym szacunkiem, ale nie umiem się z tym zgodzić. Emotikona jest kalką językową angielskiego skrótowca emoticon czyli emotion icon. A więc polski skrótowiec powinien zostać zbudowany na tej samej zasadzie: 'znak emocji', czyli emoznak albo emocji ikona, czyli emotikona.

    Ikona jest ewidentnie rodzaju żeńskiego. I jest taka grupa ikon, które wyrażają emocje – skrótowo nazywana emotikonami.

  • koniowate czy koniowaty?
    30.09.2004
    30.09.2004
    Czy nazwy taksonów (np. koniowate) uznaje się za rzeczowniki i czy w liczbie pojedynczej można używać wszystkich rodzajów? Np. zebra to będzie koniowata w paski, koniowate w paski czy koniowaty w paski?
  • kapeluszów?
    22.09.2004
    22.09.2004
    Witam. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego istniała forma kapeluszów (od słowa kapelusz)? Już w latach 40. K. I. Gałczyński napisał wiersz pt. „Gdybym miał jedenaście kapeluszy”, ale przeglądając wyszukiwarkę internetową, można wielokrotnie spotkać się z tą odmianą; jednakże nie mam pewności, czy to rezultat błędów drukarskich, czy po prostu jakaś archaiczna forma.
    Dziękuję z góry za wyjaśnienia.
  • cyces = cycesy
    17.09.2004
    17.09.2004
    Witam. Ozdobne frędzle na tałesie, czyli cycesy, odmieniają się w liczbie pojedynczej? W jednym słowniku spotykamy jedynie plurale tantum, a w innym podają formę cyces. Dziękuję za odpowiedź.
    Grzesiek Mazur
  • na tropie imiesłowów biernych
    15.09.2004
    15.09.2004
    Witam. Czy istnieje strona bierna od czasowników: wyradzać, wyrodzić i erotyzować? Z góry dziękuję za odpowiedź;)
  • naprzykrzony i uprzykrzony
    9.09.2004
    9.09.2004
    Witam. Czy istnieje strona bierna od czasowników naprzykrzyć, sprzykrzyć i przykrzyć? Od czasownika uprzykrzyć jest forma uprzykrzony, jednak nie wiem, jak to jest z tymi pozostałymi czasownikami. Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam redakcję:)
  • czas zaprzeszły a tryb przypuszczający
    30.06.2004
    30.06.2004
    Czas zaprzeszły w języku polskim jest już właściwie prawie nie używany, jego użycie może brzmieć dziwnie. Czy można go już uznać za formę historyczną, czy też użycie go nadal jest zgodne z normą języka polskiego? Czy można powiedzieć byłbym zjadł, czy raczej jedynie zjadłbym?
  • pisarzy czy pisarzów?
    23.06.2004
    23.06.2004
    Witam!
    Mam pytanie odnośnie rzeczowników rodzaju męskiego z końcówką -acz a. -arz. Tzn. kiedy mamy jedynie fleksję -aczy a. -arzy, a kiedy dodatkowo -aczów a. -arzów? Na domiar złego w tutejszym słowniku ortograficznym i słowniku języka polskiego mamy rozbieżne dane (tzn. większa część rzeczowników z fleksją: -aczy + -aczów a. -arzy + -arzów wymieniona jest jedynie w SJP, a brakuje jej w SO).
    Z góry dziękuję i pozdrawiam całą redakcję ;)
  • mnie czy mi? tobie czy ci?

    21.06.2004
    21.06.2004

    Czy używanie słowa mi w zdaniu „Mi się to nie podoba” jest błędem? Powinienem zacząć zdanie od mnie? Celownik słowa ja to mi, mnie, więc nie powinno być błędu. Czy mam rację?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego