Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
Album warszawskie17.06.200417.06.2004Proszę o pomoc w zapisie i odmianie tytułu Album warszawskie. Czy drugi wyraz powinno się pisać dużą literą? Czy poprawna jest odmiana w Albumie warszawskiem?
-
razu czy raza?16.06.200416.06.2004Dzień dobry,
kiedy w dopełniaczu liczby pojedynczej używamy formy raz-a, a kiedy formy raz-u, jeżeli słowo to stoi po liczebniku ułamkowym zapisanym liczbą? Piszemy pół/półtora raza, ale jak jest z 1/2 raz-a/u, 1,5 raz-a/u, 1,2 raz-a/u, 1/3 raz-a/u itp.?
Serdecznie pozdrawiam
Ewa Tomaszewicz -
księgarnie i pralnie11.06.200411.06.2004Witam. Jaka jest zasada w odmianie rzeczowników rodzaju żeńskiego z zakończeniem -lnia albo -rnia? To znaczy kiedy w dopełniaczu l. mn. jest forma: -lń albo -rń, a kiedy jedynie -lni albo -rni? Za odpowiedź z góry dziękuję.
-
dom z bali31.05.200431.05.2004Interesuje mnie wyrażenie domy z bala. Jest to związek frazeologiczny opisujący typ obiektu wykonanego z bali drewnianych, np. domu. A istotą całego zagadnienia jest kwestia tego, czy należy mówić: domy z bali, czy tak, jak podałem powyżej: domy z bala. Przeglądając informacje branżowe dotyczące mojej dziedziny studiów, mam problem, gdyż nie wiem, czy w oficjalnych projektach można zamieścić informacje, czy dany obiekt wykonany jest z pala drewnianego czy z pali drewnianych?
-
forum7.05.20047.05.2004Szanowni Państwo,
czy dopuszczalna jest forma dopełniacza liczby mnogiej: for dyskusyjnych? Spotkałam się z taką odmianą w Internecie.
Pozdrawiam
KD -
blog5.05.20045.05.2004Szanowni Państwo,
bardzo proszę o wyjaśnienie, jak powinna wyglądać prawidłowa odmiana słowa blog (dziennik internetowy). Według mnie – jako nieżywotny – powinien się odmieniać: blogu, blogowi, blog, blogiem, blogu. Spotykam zaś często formę bloga w dopełniaczu i w bierniku.
Pozdrawiam
Magdalena Ciszewska
-
uprawa ziemniaka?22.04.200422.04.2004Szanowni Państwo,
Prowadzę zajęcia ze studentami z przedmiotu Szczegółowa Uprawa Roślin i często mam dylemat, czy używać określenia wymagania glebowe buraka cukrowego czy buraków cukrowych, plony ziemniaka w Polsce czy plony ziemniaków w Polsce itd. przy określeniach dotyczących innych gatunków roślin.
Bardzo byłbym wdzięczny za pomoc.
Pozdrawiam
Stanisław Samborski -
wraz z(e) wstąpieniem17.03.200417.03.2004Która wyrażenie jest poprawne: wraz ze wstapieniem do UE czy wraz z wstapieniem do UE?
-
Będzie zrywać czy będzie zrywała?2.03.20042.03.2004Witam serdecznie!
Czy można używać wyrazu w formie bezokolicznika, zadając komuś pytanie typu: „Kochanie, czy będziesz jeść ten gulasz?”, czy może lepiej zapytać „Kochanie, czy będziesz jadł ten gulasz?”. I jeszcze dwa zdania: „Czy ona będzie zrywać te zielone jabłka?”, a może „Czy ona będzie zrywała te zielone jabłka?”.
Będę wdzięczny za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Mariusz Więckowski -
SMS czy SMS-a?2.03.20042.03.2004Szanowni Państwo,
zwracam się do Państwa z pytaniem banalnym i całkowicie podkopującym moją wiarę we własne umiejętności posługiwania się językiem polskim. Otóż niedawno wdałam się w zagorzały spór z osobą, która trzydzieści lat temu wyjechała z Polski, na temat odmiany rzeczowników. Ona utrzymuje, że nie „wysyłam ci SMS-a”, tylko SMS. Ja nie jestem pewna. Ona twierdzi, że nie „Kupiłem ci storczyka”, tylko storczyk. Jak to jest z tym biernikiem?
Pozdrawiam,
Anna -
posiąść19.02.200419.02.2004Jak powinien brzmieć rzeczownik utworzony od czasownika posiąść? W trakcie rozmowy z koleżanką chciałem zażartować, że – przekazując sens – zdobycie jej byłoby wartością bezdyskusyjną. Ale zdanie „Wartość posiąścia ciebie…” nie przeszło mi przez usta. To „posiąście” jakoś zgrzyta, a nie udało mi się znaleźć tego rzeczownika w żadnym z dostępnych słowników.
-
liczba pojedyncza w użyciu zbiorowym18.02.200418.02.2004Szanowni Państwo!
Jakiś czas temu głośno było o „przetargu na samolot wielozadaniowy”. Wojskowość to dziedzina najdoskonalej mi obca, dlatego długo zastanawiałem się, po co tyle hałasu, skoro kupuje sie jeden samolot…? Dopiero później dowiedziałem się, że „tego samolotu” kupujemy więcej… Czy wyrażenie „przetarg na samolot” jest poprawne? Tzn. czy można w tym wypadku używać słowa samolot w znaczeniu zbiorowym?
Michał Meisnerowski -
oczęta i rączęta10.12.200310.12.2003Dzień dobry!
Interesują mnie formy deminutywno-pluralne oczęta, nożęta, nóżęta, rączęta. Wiem, że są używane co najmniej od czasu A. Mickiewicza, ale w Gramatyce współczesnego języka polskiego (1984) nie ma o nich ani słowa. Czy dobrze rozumiem, że:
(1) o innych częściach ciała, oprócz tych trzech, może się mówić w ten sposób (np. uszęta) tylko żartem lub żargonowo?
(2) te trzy też nie mają ani liczby pojedynczej (*oczę, *rączę), ani syngulatywu-deminutywu (*rączątko), znowu pomimo jakiejś samowoli (oczątko?, l.mn. oczątka?, które spotkałem kilka raz w Sieci)?
Ostatnie pytanie: czy są używane te formy jedynie, gdy mówimy z dziećmi lub o dzieciach albo również np. o kobietach?
Dziękuję!
Ivan A. Derzhanski
Bułgarska Akademia nauk -
Już koniami czy jeszcze końmi14.10.200314.10.2003Wiadomo, że końcówka narzędnika liczby mnogiej -ami robi furrorę. Pewnie w końcu wyruguje końcówkę -mi. Wciąż jeszcze mówimy liśćmi, gośćmi, końmi. Chociaż już gałęziami i gałęźmi, gwoździami i gwoźdźmi. Wiemy, że tylko słoniami, świniami, śledziami.
Mam zapytanie o konie właśnie. Mój przyjaciel w specjalistycznej literaturze spotkał się z koniami trojańskimi. Zaniepokoiliśmy sie oboje, ale przypuszczam, że wymyślono taką końcówkę dla odróżnienia tego wirusa (bodajże) od zwierzęcia. Słowniki milczą, ale tez jest to nowy twór (konie trojańskie w sensie informatycznym). Czy można by pobawić się w probabilistykę i założyć, że w tym kontekście wygra końcówka -ami?
Z poważaniem -
szafęś i jeżam10.10.200310.10.2003Witam!
Wiem, że w języku polskim w pewnych formach czasownikowych występuje aglutynacja. Czyli poprawne jest zarówno zdanie „Szafę umyłeś?”, jak i „Szafęś umył?”, czy „Jeża wygoniłem” i „Jeżam wygonił”… Niestety, mój znajomy uważa, że nie mam racji. Jak jest faktycznie?
Pozdrawiam. -
teatr Bolszoj4.09.20034.09.2003Witam!
Zauważyłam, że w Polsce na określenie Teatru Wielkiego (Bolszoj tieatr) z Moskwy używa się określenia w teatrze Bolszoj. Sądzę, że to niepoprawna forma. Jak w takim razie brzmi właściwa – w Teatrze Wielkim, w Teatrze Bolszoj, w teatrze Bolszoj, w Bolszom Teatrze, a może inaczej?
Z góry dziękuję,
Renata Modzelewska -
w cudzysłowie2.09.20032.09.2003Witam!
Moje pytanie dotyczy odmiany słowa cudzysłów. Czy poprawnie jest w cudzysłowie, czy też w cudzysłowiu? Ja jestem za pierwszą opcją.
Pozdrawiam serdecznie,
Dawid Koaczewski -
stopniowanie26.08.200326.08.2003Mnie w szkole uczono (a nie było to wcale aż tak strasznie dawno), że np. przymiotnik bezpieczny stopniuje się następująco: bezpieczniejszy, najbezpieczniejszy. Od dłuższego czasu jednak słyszę i czytam, że zmieniło się to w bardziej bezpieczne. Czy to jakaś moda, żeby stopniować wszystkie przymiotniki przez bardziej i najbardziej? Jak tak dalej pójdzie, to będziemy mieli: zły, bardziej zły, najbardziej zły…
Pozdrawiam -
wszcząć25.08.200325.08.2003Witam!
Wszcząć postępowanie sądowe. Co zrobią ONI? Wszczną? Weszczną? -
radio18.07.200318.07.2003Dzień dobry!
Mam pytanie w kwestii czysto formalnej. Otóż znowu to nieszczęsne słowo, które kiedyś było nieodmienne i był przynajmniej z nim porządek, a teraz od pewnego czasu jest, zgodnie z obowiązującym kanonem języka polskiego, odmieniane – chodzi mianowicie o wyraz radio. W związku z tym mam pewną drażniącą kwestię do rozpatrzenia: czy wyraz ten odmienia się przez wszystkie przypadki, tzn. konkretnie czy narzędnik l. poj. brzmi z radiem? I jednocześnie do tego jeszcze drugie podpytanie: czy również poprawną formą narzędnika l. poj. będzie: z radio?
Z góry dziękuję.
Pozdrawiam!
Z poważaniem,
Jarosław Dykrzak
