odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • wampir
    17.05.2002
    17.05.2002
    Chłopcy byli przebrani za wampirów czy też chłopcy byli przebrani za wampiry?
  • śmiecie – śmieci
    15.05.2002
    15.05.2002
    Witam,
    Proszę o podpowiedź, które z wyrażeń jest poprawne: kosz na śmiecie, czy kosz na śmieci.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • rękami – rękoma
    10.05.2002
    10.05.2002
    Piszę pracę semestralną z użycia form: rękami, rękoma. Wiem, że obie formy sa poprawne, ale chciałabym się dowiedzieć, czy ktoś przeprowadził już jakąś analizę użycia tych form i czy są dostępne jakieś ogólne wnioski.
    Dziękuję.
  • danonek
    8.05.2002
    8.05.2002
    Jak brzmi biernik pysznego Danonka (Danonek to nazwa własna serka czy jogurtu)? Czy jest równy dopełniaczowi?
  • płeć
    24.04.2002
    24.04.2002
    Dzień dobry.
    Proszę mi powiedzieć, jak brzmi mianownik i dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika płeć.
    Dziękuję.
  • orbital i klaster
    24.04.2002
    24.04.2002
    Szanowni Państwo!
    Mam wątpliwości odnośnie odmiany dwóch często używanych przez mnie i moich kolegów rzeczowników: orbital i klaster. Które formy dopełniacza są poprawne:
    orbitalu – orbitala
    orbitali – orbitalów
    klasteru – klastera
    klasterów – klastrów

    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Jaromir Patyk, UMK
  • oboje
    18.04.2002
    18.04.2002
    Jaką postać ma w bierniku słowo obojeoboje czy obojga?
  • Zakopane
    9.04.2002
    9.04.2002
    Która z form jest poprawna: w Zakopanem czy w Zakopanym?
  • żeńskie nazwiska przymiotnikowe
    9.04.2002
    9.04.2002
    Szanowni Panowie,
    Nazywam się Izabela Chuda, chciałam się dowiedzieć, czy moje nazwisko się odmienia przez przypadki, w jakiej formie powinno byc używane, mój ojciec nazywa się Chudy.
    Z poważaniem

    Izabela Chudy? Chuda?
  • sen – snowi
    9.04.2002
    9.04.2002
    Jak brzmi celownik słowa sen? Marek Grechuta śpiewa w jednej piosence: „Uwierz mu, swemu snu”. W sumie prawdopodobne (jak psu), ale czy raczej nie snowi? A może i tak, i tak?
  • Róbta, co chceta
    5.04.2002
    5.04.2002
    Jaki status w polszczyźnie mają formy róbta, chceta? Czy w podobny sposób można tworzyć tryb rozkazujący od dowolnego czasownika? (mata, łapta, gadajta, chrapta, zhańbta, kontargumentujta…).
    Dziękuję.
  • Włoszczowa
    5.04.2002
    5.04.2002
    Panie Profesorze,
    15 marca w programie „Mówi się” padło pytanie o miejscowość Włoszczowa. Pańska intuicja podpowiadała Panu odmianę przymiotnikową tej nazwy. Potem okazało się, że słownik podaje odmianę „warszawska”. Tymczasem „Słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod redakcja prof. dr. Witolda Doroszewskiego (wydanie osiemnaste, str. 875, słownik w eleganckiej skórzanej oprawie ze złotymi literami i wykończeniami) podaje wyłącznie odmianę przymiotnikową, wskazując na tę z Pańskiego słownika jako błędną. Wiwat intuicja! Ale co to za rozbieżność?! Proszę o wyjaśnienie.
  • OKNO
    4.04.2002
    4.04.2002
    Uprzejmie proszę o odpowiedź, jak należy odmieniać skrót OKNO (Ośrodek Kształcenia na Odległość, działający na Politechnice Warszawskiej); nie znalazłam tej informacji w słowniku PWN z 1996 r., w odniesieniu do takiej końcówki. Czy forma OKN-a itd. jest dopuszczalna, czy niestety musi to pozostać nieodmieniane?
  • okowa – okowy
    4.04.2002
    4.04.2002
    Przeczytałem w Poradni Językowej PWN pytanie dotyczące nazw używanych w meblarstwie. Pytający wspomniał o nietypowej, używanej w środowisku odmianie (?) ta zawiasa, tych zawiasów. Przypomniało mi to o innym przypadku, który chciałbym zrozumieć: dlaczego „Inny słownik języka polskiego PWN” podaje dopełniacz słowa okowy w podwójnym brzmieniu okowów, rzadziej oków. Przecież słowo to jeszcze w Doroszewskim miało liczbę pojedynczą okowa (i D.lm. oków), a w Polańskim ma tylko dopełniacz oków. Skąd ta forma okowów? Albo może inaczej: jak to się stało, że znalazła uznanie w oczach językoznawców?
    Dziękuję.
  • Puvis de Chavannes
    3.04.2002
    3.04.2002
    Jak odmieniać nazwisko francuskie Puvis de Chavannes: Puvis'a de Chavannes czy Puvis de Chavannes'a, czy może inaczej? Oba człony czy tylko jeden?
    Dziękuję bardzo za odpowiedź.
  • Albee
    3.04.2002
    3.04.2002
    Jak odmieniać nazwisko Albee? Albee'ego, Albeego czy może jeszcze jakoś inaczej? Dziękuję za odpowiedź.
  • rozmaitości fleksyjne
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    1) Czy od czasownia widzieć tworzy się formy trybu rozkazującego?
    2) Czy wyrażenia: po polsku, po ludzku traktuje się jako przysłówki?
    Dziękuję,
    Joanna Kolasińska
  • Matyja
    3.04.2002
    3.04.2002
    Proszę o wyjaśnienie, jak należy prawidłowo odmienić nazwisko Matyja. Np. w zdaniu: „Panu … nadano Order Uśmiechu”.
  • dane
    3.04.2002
    3.04.2002
    Czy istnieje liczba pojedyncza dla rzeczownika dane?
    Z góry dziekuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Bożena Bittner
  • klient i kreator
    14.03.2002
    14.03.2002
    Jaka będzie poprawna językowo forma rzeczownika klient w przypadku rzeczy a nie osoby? Wydaje mi się, że klienty (tak jak – kreatory, kontrolery). Jednakże w literaturze częściej spotyka się określenie klienci, np. klienci FTP (program obsługujący protokół FTP).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego