Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
Składnia zgody przy podmiocie szeregowym
1.07.20231.07.2023Witam,
czy w zdaniu: „...doświadczanie pokazuje, że zakres i rezultat tego są takie same dla każdego z nas” użyta liczba mnoga jest prawidłową formą skoro są wymienione dwa czynniki? Czy raczej pojedyncza jest poprawna? Czy może dowolnie można użyć obu form w tym wypadku?
-
Składnia zgody przy przydawce przymiotnej
29.06.202329.06.2023Chciałabym spytać, czy możemy zostawić fragment „nawiązywanie kontaktów z dziećmi i młodzieżą zagrożonymi wykluczeniem społecznym” w obecnym brzmieniu.
„Zagrożonymi” zgrzyta, ale podobnie byłoby z „zagrożoną”.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
wspierany przez
26.06.202326.06.2023Dzień dobry, będę bardzo wdzięczna za podpowiedź, czy w takiej sytuacji, jak opisana w poradzie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Neosemantyzm-wspierac;22706.html, poprawne jest stwierdzenie że coś jest wspierane przez technologię czy raczej należy powiedzieć „wspierane technologią” a przyimek „przez” jest zarezerwowany dla czynności wykonywanych przez ludzi? Np. „nauka wspierana przez technologię” czy „nauka wspierana technologią”? A może oba sformułowania można uznać obecnie za poprawne? Pozdrawiam serdecznie
-
Nazwy przedmiotów na świadectwie szkolnym
25.06.202325.06.2023Czy na świadectwie szkolnym przedmioty, które uczeń realizował w zakresie rozszerzonym należy wpisać w mianowniku, czy w bierniku?
-
przelać się – przelewać się
23.06.202323.06.2023Szanowni Państwo,
w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:
– wodą
– od wody
– z wody
Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?
Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".
-
coś odpowiedzialne za coś
21.06.202321.06.2023Dzień dobry,
spotykam się z zapisami w procedurach, że „proces jest odpowiedzialny”, np. Proces odpowiedzialny za zaplanowanie wysyłki produktu.
Czy jest to poprawne? Czy proces może być za coś odpowiedzialny? Czy odpowiedzialność nie powinna być przypisana do osoby? W jaki sposób można by było to ująć poprawnie? „Proces odpowiadający za...”?
Dziękuję i pozdrawiam
Michał
-
cieszyć się + na co
21.06.202321.06.2023Czy zwrot „cieszyć się NA” jest poprawny? Mam wrażenie, że to anglicyzm (look forward to), ale niezwykle praktyczny do wyrażania radosnego oczekiwania na coś. Czy przyimek na razi purystów?
-
Orzecznik w narzędniku
19.06.202319.06.2023Dzień dobry,
w piosence Dżemu („Do kołyski”) pada zdanie: „Chwila, która trwa, może być najlepszą z twoich chwil”. Właściwszą konstrukcją wydaje się użycie przymiotnika w mianowniku: „Chwila, która trwa, może być najlepsza z twoich chwil”, ale jak zakwalifikować tę konstrukcję, która została użyta w piosence? Czy jest ona poprawna? (I mniejsza o to, że została ona użyta w tekście artystycznym. Po prostu chciałbym zapytać, czy to zdanie jest zgodne ze współczesną normą językową).
Pozdrawiam serdecznie
Miłośnik Poradnik Językowej
-
Orzecznik przymiotnikowy w zdaniu podrzędnym
18.06.202318.06.2023Szanowni Państwo,
zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, która z poniższych form jest poprawna:
1) Kocham was takich, jacy jesteście.
2) Kocham was takich, jakimi jesteście.
3) Kocham was takimi, jacy jesteście.
4) Kocham was takimi, jakimi jesteście.
Po przeszukaniu archiwum poradni i zapoznaniu się odpowiedziami na podobne pytania (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/orzecznik-przymiotnikowy;2468.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Biernik-dopelniacz-a-moze-narzednik;20370.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kocham-cie-taka-jaka-jestes;21373.html) niestety nadal mam wątpliwości. Które z tych form są dopuszczalne? Czy któraś z nich jest lepsza?
Dziękuję i łączę pozdrowienia.
-
Składnia liczebników głównych
17.06.202317.06.2023Dziewięć na dziesięć studentek nosiło okulary.
Czy to zdanie jest poprawne? Jak brzmiałoby w wersji „cztery na pięć"?
Dziękuję
D.
-
Wypowiedzenia podrzędne z ile, ilekroć
17.06.202317.06.2023Czy słowa „ile”, „ilekroć” wymagają obowiązkowo dopełnienia „tyle”, „tylekroć”? Pamiętam taką regułę z lekcji polskiego, ale powstałe zdanie wydaje mi się sztuczne i bardzo formalne. Czy można napisać: Ilekroć robiłam X, miałam wrażenie, że Y?
Z góry dziękuję, za wszystko!
-
Składnia liczebników
15.06.202315.06.2023Odmiana wyrażeń przyimek liczebnik rzeczownik
W wyrażeniu przyimek + rzeczownik przyimek decyduje o przypadku rzeczownika. Liczebniki również odmieniają się przez przypadki np. dwóch studentów.
Czy poprawne jest stwierdzenie, że przy wyrażeniu przyimek + liczebnik + rzeczownik to przyimek decyduje o przypadku liczebnika i rzeczownika np. dla dwóch studentów (dopełniaczI, z dwoma studentami (narzędnik), o dwóch studentach (miejscownik) ? Czy zawsze liczebnik i rzeczownik będą miały taki sam przypadek ?
-
na ulicy czy przy ulicy?
12.06.202312.06.2023Czy sformułowanie „w kinie Świta na ulicy Białej” jest prawidłowe? Czy w przypadku miejsca zamieszkania, instytucji, firmy prawidłowy jest wyłącznie zapis „przy ulicy”? Mój dom zawsze był na ulicy Kolejowej, a ja nie czułam się bezdomna...
Pozdrawiam
Dorota
-
wejść do czy w multiwersum
12.06.202312.06.2023Szanowni Państwo, zastanawiam się nad łączliwością coraz częściej pojawiającego się w popkulturze rzeczownika „multiwersum”. Czy można „wejść do multiwersum” lub „wejść w multiwersum”? Czy wspomniane wyrażenia będą miały różne znaczenia? A może oba są pozbawione większego sensu z semantycznego punktu widzenia? Pozdrawiam serdecznie
-
Przyimki łączące się z nazwami państw wyspiarskich
7.06.20237.06.2023Szanowni Państwo,
dlaczego mówimy „na Filipinach”, a nie „w Filipinach” skoro państwo to położone jest na wielu wyspach, podobnie co na przykład Japonia, wobec której z kolei używa się przyimka „w”?
Pozdrawiam
-
Liczba gramatyczna przydawki odnoszącej się do dwóch rzeczowników
4.06.20234.06.2023Czy w poniższym zdaniu przydawka ma mieć formę l. pojedynczej, czy mnogiej?
„Mówił z charakterystycznym(i) dla siebie akcentem i ironią”.
Dziękuję!
D.
-
Czeladź-Piaski, Sosnowiec-Milowice
2.06.20232.06.2023Bardzo proszę o pomoc i wyjaśnienie reguły i zasady pisania prawidłowego nazw miejscowości, miast z dzielnicami. (odmiana przez przypadki ), np. Czeladź-Piaski: „w Czeladzi-Piaskach” czy „w Czeladzi-Piaski”, np. gdy napiszemy: „Na Cmentarzu Parafialnym Czeladź-Piaski czy w Czeladzi-Piaskach”?
Albo Sosnowiec-Milowice:„w Sosnowcu-Milowicach” czy „w Sosnowcu-Milowice”? Czy można napisać: „NA Cmentarzu Parafialnym Sosnowiec-Milowice? Ważne które formy są poprawne, które nie?
Dziękuję I pozdrawiam
-
gość nie w porę gorszy (od) Tatarzyna
31.05.202331.05.2023Dzień dobry,
znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)
-
zasadzić + B.
30.05.202330.05.2023Dzień dobry,
mówi się zasadzili kasztanowca czy kasztanowiec?
-
Forma orzeczenia
29.05.202329.05.2023Witam, nie chciałbym zajmować czasu, ale nie mogę rozgryźć takiej konstrukcji, gdy mówimy o grupie ludzi w której jesteśmy, np...niektórzy z nas..., część z nas... (bo w angielskim jest zachowana spójność): Część z nas robi inne rzeczy niż mówienie, ale (i tu się rozpada myśl, jeśli używamy czasowników) wypowiedzą się czy wypowiemy się..., zostaną czy zostaniemy...?
Czy są jakieś reguły, które to wyjaśniają?
