składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • dzięki ukończeniu czy dzięki ukończonym?
    22.03.2010
    22.03.2010
    Czy pracę na stanowisku X można wykonywać dzięki ukończeniu studiów geograficznych, czy dzięki ukończonym studiom geograficznym?
  • spójnik na początku zdania
    22.03.2010
    22.03.2010
    Szanowna Redakcjo,
    czy poprawne jest rozpoczęcie drugiego zdania od spójnika również w wypowiedzi: „Nie należy kłamać, ponieważ szczerość jest podstawą dobrych relacji. Również dlatego, że w ten sposób możemy sprawic przykrość drugiemu człowiekowi”?
  • w dzisiejszy wieczór
    22.03.2010
    22.03.2010
    Witam,
    pilnie potrzebuję fachowej opinii na temat, czy zdanie „Mam nadzieję, że w dzisiejszy wieczór wiele sypialni zamieni się w salony masażu…” jest poprawne. Chodzi dokładnie o wyrażenie w dzisiejszy wieczór. Czy jest to dopuszczalna forma, czy musi być dzisiejszego wieczoru? Z góry bardzo dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam,
    Katarzyna Kowalik
    kasia.kowalik@medionart.pl
  • oceany
    22.03.2010
    22.03.2010
    W przykładowym zdaniu napiszemy: „Opłynął wszerz i wzdłuż Oceany (czy oceany?): Indyjski i Spokojny.”?
  • po temu
    19.03.2010
    19.03.2010
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałabym się dowiedzieć, czy sformułowanie po temu jest poprawne? Na przykład we fragmencie zdania: „Nie bez pewnych zresztą po temu racji…”. Wiem, że w staropolszczyźnie („Miło szaleć, kiedy czas po temu”) była taka konstrukcja stosowana, ale czy jest akceptowana we współczesnych tekstach?
    Dziękuję z góry za odpowiedź i pozdrawiam,
    Julia
  • w impecie
    19.03.2010
    19.03.2010
    Witam.
    Czy stwierdzenie, że dana drużyna jest w impecie, jest błędnym określeniem?
  • pismo z dnia 17 lutego 2010 r.
    17.03.2010
    17.03.2010
    Witam,
    czy zapis pismo z dnia 17 lutego 2010 r. lub też odpowiedzi proszę udzielić do dnia 20 marca 2010 r. jest poprawny? Czy też należałoby napisać pismo z 17 lutego 2010 r. lub odpowiedzi proszę udzielić do 20 marca 2010 r.? Z góry dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem
    Jacek Lewandowski
  • się
    12.03.2010
    12.03.2010
    Witam,
    jakie funkcje może pełnić słowo się? Wiem, iż jest się zwrotne, jest się powiązane z filozofią Heideggera, jednak jakie inne funkcje językowe może pełnić to słowo? Szczególnie w zwrotach typu pytać się czy nie mówi się z pełnymi ustami.
    K.B.
  • na sklepie
    4.03.2010
    4.03.2010
    Witam serdecznie.
    Ostatnio zwrócono mi uwagę na sformułowanie na sklepie, które dotyczyło towaru w sklepie internetowym. Czy pisząc „Niedługo na sklepie pojawią się zegarki innych marek”, naprawdę popełniłem tak rażący błąd? Poszukałem trochę takich zwrotów w internecie i jest ich naprawdę sporo. Wydaje mi się, że to sformułowanie może być poprawne w odniesieniu do sklepów internetowych, gdzie produkty, czyli ich zdjęcia, niejako wiszą na sklepie. Czy się mylę?
    Pozdrawiam.
  • nazwa X
    3.03.2010
    3.03.2010
    Witam,
    w jakim przypadku powinny być użyte rzeczowniki w następujących zdaniach: „Takie zjawisko nosi nazwę «non-dysfunkcja» / «non-dysfunkcji»”, „Badacz ten wprowadził nazwę «mongolizm» / «mongolizmu»”? Proszę o uzasadnienie.
  • zeszło komuś
    1.03.2010
    1.03.2010
    Czy poprawna jest forma: „Długo ci się zejdzie?”, czy powinno być: „Długo ci zejdzie?”?? Czy może obie są poprawne?
  • wojewoda łódzka
    1.03.2010
    1.03.2010
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałem zapytać, czy połączenie rzeczownika wojewoda z przymiotnikiem rodzaju żeńskiego jest poprawne, np. w zdaniu: „Wojewoda łódzka, (Pani) Anna Nowak, przyjechała na zebranie”. Słownik pod red. A. Markowskiego odradza tego typu konstrukcję, zaleca przydawkę w formie męskiej, choć są przecież w języku polskim nazwy analogiczne, jak np. redaktor naczelna, doktor habilitowana.
    Pozdrawiam -
    S. Kania
  • porada o Nowej Hucie
    27.02.2010
    27.02.2010
    Witam,
    nie znalazłem w bazie danych odpowiedzi na pewne proste pytanie. Otóż, czy poprawne jest sformułowanie: jechać na Hutę? Chodzi tu o dzielnicę Krakowa, Nową Hutę. Wiele osób zamiast do używa formy na, która wydaje mi się błędna, może jednak jest inaczej. Wszakże można udać się na Kazimierz i w życiu nie spotkałem się z formą do Kazimierza (mam na myśli inną dzielnicę krakowską – nie miasto).
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Mateusz
  • hantel czy hantla?
    27.02.2010
    27.02.2010
    Witam.
    Mam pytanie odnośnie pisowni, a jednocześnie rodzaju liczby pojedynczej od słowa hantle (czyli ciężarki do ćwiczeń): czy będzie to ten hantel, czy ta hantla? W jednym z polskich filmów usłyszałem ten wyraz wypowiadany jako rodzaj żeński i trochę się zdziwiłem, jakoś mi to nie pasowało… ale może niesłusznie.
    Pozdrawiam.
  • zdania z podmiotem liczebnikowym
    18.02.2010
    18.02.2010
    Szanowni Państwo,
    które z podanych zdań jest zapisane prawidłowo: „Umierają 3000 osób” czy „Umiera 3000 osób”? Będę wdzięczna za odpowiedź i kilka słów wyjaśnienia.
  • a co dopiero
    17.02.2010
    17.02.2010
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, jak radzić sobie z rekcją w zdaniach typu: „Grządki z kapustą bym mu nie powierzył, a co dopiero zwierzę albo człowieka”. A może powinniśmy powiedzieć: „Grządki z kapustą bym mu nie powierzył, a co dopiero zwierzęcia albo człowieka”?
  • Trzeba nam coś zrobić
    17.02.2010
    17.02.2010
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest sformułowanie typu „Trzeba nam coś zrobić” w znaczeniu 'Musimy / powinniśmy coś zrobić'?
  • dwa lub więcej
    15.02.2010
    15.02.2010
    Mam kłopot z konstrukcjami jeden lub więcej, dwa lub więcej itd., aż do czterech. Chodzi o formę rzeczownika, który pojawi się po słowie więcej – jedyna forma, jaka się nasuwa, to dopełniacz, czyli np. dwie lub więcej książek, ale przecież liczebnik dwa łączy się z mianownikiem, np. dwie książki. Czy więc dwie lub więcej książek to poprawna konstrukcja? Skoro błędne są połączeniu typu przed i po spotkaniu, to czy jeden / dwa / trzy / cztery lub więcej książek również?
  • być albo nie być
    13.02.2010
    13.02.2010
    Szanowni Profesorowie!
    Zastanawiałyśmy się dziś z koleżanką nad sformułowaniem być albo nie być. Czy np. „Wyniki kontroli oznaczały być albo nie być dla zakładu produkcyjnego”, czy też „…być albo nie być zakładu produkcyjnego”? Pierwsza wersja wydaje się brzmieć lepiej. Ale już np. „Być albo nie być zakładu zależało od wyników kontroli”, prawda?
    Z góry dziękuję
    Justyna
  • sprawdzian i test
    3.02.2010
    3.02.2010
    Witam,
    jak powinno się mówić/pisać: sprawdzian / test wiedzy o historii wieku XVIII czy może sprawdzian / test wiedzy z historii XVIII? Wydaje mi się, że druga wersja jest niepoprawna i można ją stosować w sytuacji, gdy sprawdzian jest z historii (przedmiotu), a nie z wiedzy o określonym zagadnieniu.
    Pozdrawiam
    Magadalena
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego