składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • w Śniadeckim czy u Śniadeckiego?
    6.01.2010
    6.01.2010
    Dzień dobry,
    czy mówiąc o imprezie w gimnazjum im. J. Śniadeckiego, możemy użyć zwrotu impreza w Śniadeckim, czy raczej impreza w Śniadeckiego, czy żaden wariant nie jest poprawny?
    Dziękuję
  • prewencja
    6.01.2010
    6.01.2010
    Czy można powiedzieć prewencja w zakresie (kogo? czego?), np. patologii stylu życia? Wydaje mi się, że to taki „kanciasty” zwrot.
    Pozdrawiam – E.D.
  • o memoriał
    5.01.2010
    5.01.2010
    Czy w kontekście zawodów sportowych ku pamięci zmarłej osoby – memoriałów – poprawne jest sformułowanie o Memoriał, np. Otwarty Turniej o Memoriał Jana Kowalskiego?
  • Nigdy nie dość
    2.01.2010
    2.01.2010
    Który zwrot jest poprawny językowo? Nigdy za dużo czy nigdy nie za dużo (analogicznie ze słowem zbyt)?. Zawsze byłam pewna, że mówi się nigdy za dużo/ zbyt wiele, natomiast tak często spotykam się z nigdy nie za dużo, że zastanawia mnie, czy dwie wersje są poprawne (mimo, iż logicznie przeczą sobie), czy po prostu jest to powszechny błąd?
  • Chcesz balon czy balona?
    2.01.2010
    2.01.2010
    Witam.
    Mam pytanie dotyczące odmiany rzeczowników przez przypadki. Czy zwroty: „Chcę balona”, „Mam cukierka”, „Zjem banana” są poprawne? Czy jednak należy mówić tak, jak wskazuje biernik, a nie dopełnicz, czyli: „Chcę balon”, „Mam cukierek”, „Zjem banan”?
  • Czy można zacząć zdanie od…?
    28.12.2009
    28.12.2009
    Czy można zaczynać zdanie od ale? Czy można również zaczynać zdanie od a i i… (np. „A tak poza tym to nie bądź na mnie zły”)?
  • nic więcej jak…
    22.12.2009
    22.12.2009
    Szanowni Państwo,
    chciałbym się dopytać, czy poprawne są zdania: „Trading to nic więcej jak zawieranie transakcji na rynku” oraz „(…) jest niczym więcej, jak matematycznym przekształceniem funkcji ceny”. Moje wątpliwości budzą dwie rzeczy: (1) czy możemy użyć jak, czy powinno być niż? (2) czy konieczne jest przeczenie – w 2. zdaniu chyba tak, ale czy w pierwszym też?
    Z góry dziękuję. To wspaniałe, że można zawsze na Państwa liczyć (o ile trafi się na brak limitów ;)).
  • cel
    22.12.2009
    22.12.2009
    Czy poprawne jest sformułowanie dosięgnąć celu czy dosiąc celu? A może należy pozostać jedynie przy osiągnąć cel?
  • nie wolno jest
    21.12.2009
    21.12.2009
    Witam!
    W podręczniku akademickim, z którego korzystam, wielokrotnie spotkałam się z wyrażeniem nie wolno jest + bezokolicznik. Znałam to wyrażenie w postaci nie wolno + bezokolicznik, dlatego niezmiernie mnie tamta konstrukcja zdziwiła. Czy jest poprawna?
  • orzeczenie przy podmiocie współrzędnie złożonym
    16.12.2009
    16.12.2009
    Dzień dobry,
    natknęłam się ostatnio na zestawienie dwóch równoważnych członów mających różne rodzaje, np. rękawiczka-śpiwór, klub-kawiarnia. Jaki rodzaj powinien mieć czasownik lub przymiotnik użyty przy takim podmiocie: rękawiczka-śpiwór leżał czy leżała, klub-kawiarnia był otwarty czy była otwarta? Oba człony są równoważne, więc który decyduje?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Magda
  • orzeczenie przy podmiocie szeregowym
    16.12.2009
    16.12.2009
    Która z poniższych form jest poprawna?
    - Na pochwałę zasługuje jedynie kolorystyka i czcionka.
    - Na pochwałę zasługują jedynie kolorystyka i czcionka.
  • żeńskie nazwy stanowisk
    15.12.2009
    15.12.2009
    Szanowni Państwo,
    moje watpliwości dotyczą następującej kwestii: Podziękowanie dla Pani Anny Nowak dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Warszawie czy Podziękowanie dla Pani Anny Nowak dyrektora Szkoły Podstawowej nr 1 w Warszawie? I podobnie: Podziękowanie dla Pani Anny Nowak poseł RP czy Podziękowanie dla Pani Anny Nowak posła RP?
    Iwona Kowalska
  • ubrać spodnie?
    1.12.2009
    1.12.2009
    Czy poprawne jest zdanie ubierz koszulę / buty etc.? Moim zdanie ubiera się kogoś lub coś (np: choinkę), ale nie ubiera się spodni etc., tylko zakłada / wkłada jakąś część garderoby.
  • coś typu coś
    17.11.2009
    17.11.2009
    Proszę o odpowiedź na pytanie, jak jest poprawnie: „Powoduje to powstanie wad zgryzu typu tyłozgryzów” czy też „(…) typu tyłozgryz”.
    Z góry dziękuję
  • do i na
    17.11.2009
    17.11.2009
    Witam. Mam pytanie dotyczące na i do. „Bar w porze śniadania był pusty i idealnie nadawał się do idealnej rozmowy” czy „na idealną rozmowę”? A może obie [formy] są poprawne?
    Dziękuję serdecznie
    Joanna
  • w rynku czy na rynku?
    17.11.2009
    17.11.2009
    Witam. Mam pytanie: powinno być dziura w rynku czy dziura na rynku? Chodzi mi o dziurę w sensie placu, w którym (a może na którym) wykopano dziurę. A może obie formy są poprawne?
    Pozdrawiam.
  • jaki – który
    10.11.2009
    10.11.2009
    Mam kłopot z następującymi zdaniami: „Nauczyli się go podświadomie, od rodziców i środowiska, w jakim dorastali”, „(…) wiara to pierwsza rzecz, jaka jest Ci potrzebna”, „Chcę, abyś mógł bez żadnego wysiłku uwieść każdą kobietę, jaką wybierzesz”. Czy powinno się w tych zdaniach zamienić jaki na który? Wiem, że jest ta zasada taki – jaki, ten – który, ale jak ją stosować, gdy pojawiają się dodatkowe przydawki (tak jak wyżej: pierwsza, każda)?
  • ponieważ…, więc…
    10.11.2009
    10.11.2009
    Dzień dobry!
    Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne jest zdanie o takiej konstrukcji: „Ponieważ była piękna pogoda, więc pojechaliśmy na wycieczkę”. Często spotykam się ze zdaniami o takiej budowie w prasie i literaturze. Czy prawidłowe jest użycie obu spójników (ponieważ i więc) w sytuacji, w której w zupełności wystarczające jest posłużenie się tylko jednym z nich? Jeśli tak, to do której grupy zdań – podrzędnie czy współrzędnie złożonych – zaklasyfikować podany przykład?
    Pozdrawiam
  • pomnik – kogo czy komu?
    6.11.2009
    6.11.2009
    Dlaczego pomnik Pomordowanym na Wschodzie, a nie pomnik Pomordowanych na Wschodzie, pomnik Obrońcom-Zwycięzcom w Krynicy-Zdroju, a nie Obrońców-Zwycięzców? Jest też pomnik Tym, co nie wrócili z morza (Świnoujście), ale pomnik Ofiar Faszyzmu na Radogoszczu, a nie Ofiarom Faszyzmu. Gdzie można o tym więcej przeczytać?
  • Tablica jest to struktura…
    5.11.2009
    5.11.2009
    Witam,
    mam pytanie dotyczące składni definiowania obiektów. Często w podręcznikach spotykam się ze sformułowaniem typu: „Tablica jest to struktura danych (…)”. Wydaje mi się, że prawidłowo skonstruowane zdanie powinno brzmieć: „Tablica jest strukturą daych (…)” lub „Tablica to struktura danych (…)”, lub „Tablica – struktura danych (…)”. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy konstrukcja „Tablica jest to struktura” jest poprawna, i uzasadnienie, dlaczego tak jest.
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego