W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
zamknąć się w sposób słyszalny
28.05.202328.05.2023Dzień dobry, ostatnio czytałem w instrukcji obsługi „Zamknąć w sposób słyszalny”. O ile wiem, jest to kalka z niemieckiego hoerbar schliessen. Nie wiem czy takie sformułowanie jest w języku polskim poprawne, czy nie lepiej byłoby powiedzieć: „zamykać do usłyszenia zatrzasku” ltp.?
-
swoista immunoterapia alergenowa, immuno(terapia) alergenowo-swoista
25.05.202325.05.2023Szanowni Państwo,
mam pytanie — jak należy zapisać termin alergenowo/swoista (terapia) - alergenowo swoista czy alergenowoswoista? W piśmiennictwie medycznym przyjęty jest zapis rozłączny (jako zestawienie, a nie jako przymiotnik złożony) — czy to dopuszczalne? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z pozdrowieniami,
Anna
-
luka w odpoczynku sennym
12.05.202312.05.2023Czy od słowa sen można utworzyć przymiotnik „snowy”. Piszę o nierównościach we śnie (biedni nie dosypiają, bo np. pracują zmianowo) i, analogicznie do „luki płacowej”, chciałabym utworzyć lukę... No bo przecież nie „senną”?
Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie. Pozdrawiam serdecznie
D.
-
za jakiś okres
9.05.20239.05.2023Szanowni Państwo!
Chciałbym spytać, czy poprawna jest forma „dane za+(tutaj miesiąc lub inny odcinek czasu)”. Np. w Polityce znalazłem takie zdanie: „Za czerwiec nie mamy jeszcze danych, ale wyraźnie widać, że od stycznia do maja tego roku na mydło Polacy przeznaczali już znacznie mniej niż rok wcześniej”.
Dane nie powinny być z czerwca albo w czerwcu? Sprawdziłem w wyszukiwarce PWN-u i widzę, że taka forma pojawiała się już co najmniej w latach dziewięćdziesiątych. Szczerze mówiąc, nie mam przeciw jej użyciu żadnego argumentu, jedynie odczucie, że nie jest ona poprawna, że jest jakaś taka nienaturalna.
Z poważaniem
wielki fan poradni
-
pójść/sięgnąć/skoczyć po rozum do głowy
8.05.20238.05.2023Jaki obraz tak naprawdę przywołuje idiom „pójść po rozum do głowy”? Czy chodzi o to, że ktoś poszedł do głowy, bo tam jest rozum, czy że poszedł (gdzieś tam, nie wiadomo gdzie) po „rozum do głowy”?
R. Ziemkiewicz napisał gdzieś tak: „Może ktoś tam poszedł po rozum do głowy (albo gdzie tam go zostawili)”, czyli chyba rozumie to w pierwszym sensie, ale mnie się wydaje, że powiedzenie odwołuje się do tego drugiego.
Dziękuję za naświetlenie sprawy.
-
chwycić za chabety
7.05.20237.05.2023Szanowni Państwo,
jedni mówią, że można kogoś chwycić/złapać/wziąć/wyciągnąć „za bety”, inni zaś, że „za chabety”. Która z tych wersji pojawiła się w języku polskim wcześniej i którą uznaliby Państwo za wzorcową?
-
pijany w dym
7.05.20237.05.2023Szanowni Eksperci,
moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego „pijany w siwy dym”. Najstarszym znalezionym przeze mnie tekstem, w którym występuje, jest wiersz Jacka Kaczmarskiego „Pejzaż z szubienicą” z 1978 r., jednak większość przykładów użycia pochodzi chyba z XXI wieku (R. M. Groński, Jacek Piekara, książka W. Grossmana „Życie i los” w tłumaczeniu Jerzego Czecha). Czy ten frazeologizm nie został przypadkiem utworzony przez samego Kaczmarskiego? Jeśli nie, to jakie jest jego pochodzenie?
-
ruch jak na…27.04.202312.02.2009Witam!
Chciałbym zapytać o etymologię sformułowania ruch jak w Paryżu na wsi? Spotkałem się także ze zwrotem ruch jak w Paryżu na wiosnę – podobnież odwołującego się do migracji ludności podczas Wiosny Ludów.
Będę wdzięczny za odpowiedź.
Pozdrawiam
Sebastian -
iloczyn
26.04.202318.04.2023Szanowni Państwo,
czy poprawne jest określenie "iloczyn mnożenia" jako wskazanie konkretnej liczby, która jest wynikiem mnożenia?
Moje wątpliwości wiążą się z tym, że w często spotykanym sformułowaniu "iloczyn liczb x i y" wyraz iloczyn wcale nie oznacza (zgodnie z definicją) wyniku mnożenia tylko po prostu mnożenie liczb, więc "iloczyn mnożenia" można by też uznać za "mnożenie mnożenia".
Z poważaniem
mp
-
kurs szkoleniowy
19.04.202319.04.2023Dzień dobry,
czy sformułowanie „kurs szkoleniowy” jest poprawne? W sieci takie sformułowanie występuje blisko 20 tys. razy. Wydaje mi się jednak, że „kurs” i „szkolenie” są wyrazami bliskoznacznymi, więc przytoczone sformułowanie jest pleonazmem. Jak jest w rzeczywistości?
-
robić coś w imieniu kogoś
16.04.202316.04.2023Czy jest poprawną formą jeśli w odpowiedzi na zadane pytanie w e-mailu użyję w odpowiedzi
W imieniu Pana kierownika jednostki dra hab. inż. Jana Kowalskiego informuję .....................
dziękuję za odpowiedź
-
ktoś wziął i zrobił coś
13.04.202313.04.2023Chciałabym uzyskać informację na temat konstrukcji „wziąć i ...“. W mowie potocznej często słyszy się wypowiedzi ją zawierające, a mimo tego trudno znaleźć więcej wiadomości na ten temat. Chyba najczęściej można się spotkać z przykładem: „wziął i umarł“, ale także „wzięłam i zrobiłam“ czy „wziął i kupił“. Jednak czy jest ona poprawna? Oraz czy mogliby Państwo określić jaki to rodzaj konstrukcji?
Pozdrawiam serdecznie, Anna
-
Slogan reklamowy
12.04.202312.04.2023Dzień dobry!
Czy określenie „poczujecie gościnność jakiej nie pamiętają najstarsi Warszawiacy” jest formą prawidłową dla promowania usług hotelowych obiektu położonego w Warszawie?
Czy gościnność można „poczuć”?
Bardzo dziękuję za pomoc!
-
wywinąć orła
11.04.202311.04.2023Dzień dobry! Związek frazeologiczny "wywinąć orła" powszechnie znany jest jako synonim do "przewrócenia się", jednakże spotkałem się właśnie z jego użyciem w znaczeniu "umrzeć". Czy to sformułowanie użyte w takim sensie jest poprawne?
-
jednak także
11.04.202311.04.2023Szanowna Poradnio
Czy wyrażenie "jednak także" jest poprawne? Wydaje mi się, że jedno z słów jest zbędne. Przykład: "Zdarzają się jednak także procesy zmiany granic miasta, które kończą się happy endem."
-
rysować/narysować komiks
10.04.202310.04.2023Witam Serdecznie, czy można "napisać komiks"? Czy jest to raczej błędna forma? Można stworzyć komiks, ale napisać scenariusz komiksu.
-
pasja do gościnności (?)
9.04.20239.04.2023Dzień dobry!
Czy zwrot "poczuj naszą pasję do gościnności " jest prawidłowy?
-
łamać reguły albo zasady
3.04.20233.04.2023Która forma jest (bardziej) poprawna: „Reguły są po to, żeby je łamać” czy „Zasady są po to, żeby je łamać”?
Dziękuję!
D.
-
badania wykazały/wykazują
2.04.20232.04.2023Dzień dobry. Często stykam się z wyrażeniem „badania wykazały”. Czy jest ono prawidłowe? Czy może powinno się mówić „wyniki badań wykazały”?
-
Innowacja składniowo-frazeologiczna
28.03.202328.03.2023„Trudno nie zaprzeczyć” a „trudno zaprzeczyć”– czy można używać wymiennie?
