nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Wieszowa
    20.03.2006
    20.03.2006
    Dzień dobry,
    proszę o podanie poprawnej odmiany nazwy miejscowości. Chodzi o miejscowość Wieszowa w gminie Zbrosławice, powiat tarnogórski. Która z form jest poprawna: „Kupiłam dom w Wieszowie” czy „Kupiłam dom w Wieszowej”? Proszę o podanie wszystkich form przypadków oraz o wytłumaczenie zasad poprawnej odmiany.
    Z poważaniem, Katarzyna Gil
  • Turtul
    15.03.2006
    15.03.2006
    Witam Państwa! Mam problem z odmianą pewnej nazwy własnej – chodzi o miejscowość Turtul na Suwalszczyźnie. Które zdanie jest poprawne: „Zatrzymali się w okolicach Turtulu” czy „Zatrzymali się w okolicach Turtula”?
    Dziękuję i życzę wszelkiej pomyślności!
  • Anetta, Bożenna, Izabella, Lilianna
    15.03.2006
    15.03.2006
    Czy istnieją imiona Anetta, Bożenna, Izabella, Lilianna (z podwójnymi głoskami)? Zastanawiam się, czy używanie ich to nie jakaś wymyślona moda lub maniera.
  • Baranów i Wola Baranowska
    11.03.2006
    11.03.2006
    Witam! Proszę o wyjaśnienie nazwy miejscowej Wola Baranowska i Baranów Sandomierski.
  • Hindus czy Indianin?
    9.03.2006
    9.03.2006
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy nazewnictwa mieszkańców Indii. Która forma jest poprawna w języku polskim: Hindus czy może Indianin (w języku angielskim sami siebie nazywają Indians)? Hindus – to według nich wyznawca hinduizmu lub osoba posługująca się językiem hindu. Czy nazywając ich Hindusami nie zmniejszamy Indii tylko do obszaru zamieszkiwanego przez Hindusów? Przecież, oprócz hindu, władają oni jeszcze piętnastoma innymi głównymi językami!
    Pozdrawiam Pozdrawiam
  • Wyka i Sadełko
    8.03.2006
    8.03.2006
    Witam Państwa!
    Mam problem z odmianą nazwiska Wyka. Konkretnie chodzi mi o dopełniacz liczby mnogiej – w pracy, którą sprawdzam, znalazła się forma Wyków. Czy jest to forma poprawna?
    Dziękuję i serdecznie pozdrawiam!
  • szyk wyrazów w nazwach geograficznych
    6.03.2006
    6.03.2006
    Jakie reguły decydują o szyku wyrazów w toponimach tatrzańskich? Dla toponimów złożonych z 2 wyrazów kolejność bywa różna: Kasprowy Wierch / Dolina Kasprowa, Gąsienicowa Turnia / Hala Gąsienicowa, Chochołowski Potok / Dolina Chochołowska, Marusarzowa Przełączka / Przełęcz Nowickiego itd.
  • statut warcki
    21.02.2006
    21.02.2006
    Jak utworzyć przymiotnik od nazwy miejscowości Warta w dawnym woj. sieradzkim? Chodzi mi o to, jak nazwać przywilej wydany przez Władysława Jagiełłę w 1423 roku w tej miejscowości – warcki czy warecki?
    Będę wdzięczna za szybką odpowiedź.
  • przymiotniki od nazw miejscowości
    21.02.2006
    21.02.2006
    Powiat kościerski – od Kościerzyny; powiat kędzierzyńsko-kozielski – od Kędzierzyna. Skąd ta różnica?
  • odmiana włoskich nazw geograficznych
    14.02.2006
    14.02.2006
    Proszę o pomoc w odmianie nazw miejscowości włoskich: Piacenza, Monza, Vicenza, Faenza. Czy mimo jednakowego zakończenia mają one inne końcówki w przypadkach zależnych? W Wielkim słowniku ortograficznym dwie pierwsze są odmienione, ale różnie (Piacenza, -zy, -zę; Monza, -zie, -zę). W odpowiedzi w poradni na pytanie o odmianę miejscowości Vicenza podano odpowiednio -zy, -zę. A co z Faenzą? Czy jest dla nich (i podobnych) jeden wzór odmiany, czy też nie?
    Dziękuję.
  • Do Krzymosz, Krzymoszów czy Krzymoszy?
    9.02.2006
    9.02.2006
    Mam problem z odmianą nazwy miejscowości Krzymosze. W Kulturze języka polskiego (W-wa 2005) H. Jadackiej znalazłam informację o odmianie tego typu nazw (pluralia tantum, s. 73). Odmieniłabym więc w dopełniaczu Krzymoszów lub Krzymosz (podobno tak odmienia się lokalnie), ale Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce z 1981 r. podaje odmianę Krzymoszy. Która więc forma jest właściwa? I czy tę pozycję sprzed lat można uważać za aktualne źródło form fleksyjnych?
  • Herzliya
    7.02.2006
    7.02.2006
    Jak odmieniać nazwę izraelskiego miasta Herzliya? Dziękuję.
  • platforma a Platforma
    7.02.2006
    7.02.2006
    Szanowni Państwo!
    Od pewnego czasu tygodnik Wprost pisze – używając tylko pierwszego członu nazwy Platforma Obywatelska – słowo platforma małą literą. Wygląda to co najmniej dziwnie, w niektórych kontekstach komicznie. Czy to prawidłowa pisownia i jak postępować w takiej sytuacji? Nazwa partii to przecież nie to samo co choćby nazwa ministerstwa (np. Ministerstwo Rolnictwa, ale w skrócie: ministerstwo, małą literą).
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Konrad Poleski
  • Olkonis?
    7.02.2006
    7.02.2006
    Chciałbym prosić o ewentualne określenie, jakiego pochodzenia jest staropolskie imię Olkonis (Olconis ok. 1430 r.). Mam na myśli to, czy jest to imię charakterystyczne dla jakiegoś regionu ówczesnego państwa polskiego bądź innego regionu, oraz jego pochodzenie.
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam.
    Krzysztof Klukowski
  • o Boodzie
    6.02.2006
    6.02.2006
    Szanowni Państwo,
    zapytani o formę nazwiska Booth w miejscowniku, odpowiedzieliście: Boocie lub Boosie. Jednak th może być też dźwięczne – por. twórca Armii Zbawienia William Booth. Wtedy miejscownik to zapewne Boozie; ale czy również Boodzie?
    Proszę o odpowiedź.
  • Lili Marleen
    6.02.2006
    6.02.2006
    Jak prawidłowo pisać tytuł znanej niemieckiej piosenki – Lili Marlen czy Lili Marleen, czy Lilli Marlene, czy Lily Marlene, czy Lili Marlene?
    Czy tylko jeden z wariantów jest prawidłowy, czy może przeciwnie – funkcjonuje kilka pisowni podpartych różnymi argumentami?
  • Snape
    6.02.2006
    6.02.2006
    Wczoraj o północy rozpoczęła się w Polsce sprzedaż książki Harry Potter i Książę Półkrwi. Jeden z bohaterów nazywa się Snape [snejp]. Jak poprawnie utworzyć miejscownik? Snape’ie czy Snapie? Z jednej strony jest zasada o odmienianiu z apostrofem po bezdźwięcznym e, z drugiej – o opuszczaniu bezdźwięcznych głosek, jeśli poprzednia (tutaj – p:p´) się zmienia…
  • Gurkha
    6.02.2006
    6.02.2006
    Witam!
    Jak zapisać Gurkha (mieszkaniec Nepalu) w miejscowniku liczby pojedynczej?
    Pozdrawiam.
  • gorące jowisze
    6.02.2006
    6.02.2006
    Pojawiło się ostatnio pojęcie gorące jowisze określające typ planet. W Internecie można spotkać się z trzema pisowniami: 1) gorące jowisze, 2) gorące Jowisze, 3) Gorące Jowisze. Która z nich jest właściwa?

  • jeżowszczyzna, bułhakowszczyzna itp.

    3.02.2006
    3.02.2006

    Czy wyrazy jeżowszczyzna (dwukrotnie w https://encyklopedia.pwn.pl/) oraz bułhakowszczyzna są poprawne? Cząstka -szczyzna zastępuje -ski, a przymiotniki od Jeżow, Bułhakow, Szołochow to jeżowOWski, bułhakowOWski, szołochowOWski – nie powinno być zatem jeżowOWszczyzna?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego