Znajdziesz tu informacje o słowach, których nie usłyszysz w języku ogólnym, ale które są znane w określonych miejscach w Polsce. Przede wszystkim poznasz ich znaczenia. Dowiesz się, w której części kraju są lub były używane. Poznasz ich bogactwo i różnorodność.
dialektologia
-
witkacyzmy
13.07.2020„Zjeść, poczytać, pogwajdlić, pokierdasić i pójść spać” ( Witkacy, Szewcy). Podejrzewam, że za tą gwarą (?) kryją się znaczenia nie całkiem przyzwoite, ale skoro już młodzież czyta, to niech czyta ze zrozumieniem. Co to znaczy kierdasić i gwajdlić?
-
Z mojego wieku 18.05.2020Szanowni Państwo,
od osoby pochodzącej z województwa lubelskiego usłyszałam z mojego wieku w miejscu, gdzie ja powiedziałabym w moim wieku. Czy jest to błąd? A może chodzi o regionalizm (osoba posługuje się np. konstrukcją kłamać kogoś)?
Pozdrawiam serdecznie
Małgorzata
-
Gwarowe zaś 12.02.2020Szanowni Państwo,
na pewnej stronie internetowej popularyzującej nasz ojczysty język toczyła się kiedyś ciekawa dyskusja, w której jeden z interlokutorów zauważył, że na Śląsku powszechnie używa się słowa zaś w znaczeniu ‘znowu’, co jest oczywiście niepoprawne i takie „śląskie”. Czy ta osoba miała rację?
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z poważaniem
Czytelniczka Natalia
-
Oprymkować 15.05.2019Piszę do Państwa z zapytaniem o słowo oprymkować (w znaczeniu ‘okryć drobinami, okruchami, farfoclami’, jak pośrednio przełożyłem), które przypadkiem zasłyszałem na Pomorzu. Nie odnalazłem tego wyrazu w dostępnych mi słownikach, a chciałbym poznać kontekst jego użycia. Czy to kaszubski regionalizm, bądź słowo o proweniencji ukraińskiej/niemieckiej (obszar swego rodzaju tygla kulturowego na Pomorzu), czy być może ja nie dosłyszałem odpowiednio zwrotu.
Pozdrawiam PD.
-
Plac a dwór 23.01.2019Witam
Mam wątpliwości dotyczące dwóch słów. Czy istnieje jakaś różnica, kiedy mówimy wychodzę na plac, a wychodzę na dwór?
Z góry dziękuję za odpowiedź
pozdrawiam :)
-
Zakluczać, przekluczać, zamykać na klucz 21.01.2019Szanowni Państwo które ze zdań jest poprawne:
1. Po wyjściu z domu proszę przekluczać drzwi wejściowe.
2. —- „ —- zakluczać – „ – .
3. —– „ —- zamykać drzwi na klucz.
Dziękuję i pozdrawiam. Katarzyna
-
Jak włącza Kraków?18.12.2018Piszę w sprawie „włanczania”. Ostatnio wdałam się w dyskusję z kolegą z Krakowa, który użył formy „włańczać”. Zwróciłam mu uwagę, że powinno się używać formy włączać. Ten jednak zaczął bronić się tym, że ta niepoprawna forma jest regionalizmem krakowskim i ma pełne prawo tak właśnie mówić. Szczerze przyznam, że coś mu w to nie wierzę. Stąd moje pytanie, czy „włanczać” może być regionalizmem czy tłumaczenia te można brać na poważnie?
Z wyrazami szacunku
Ewa
-
Ręcznik do naczyń 12.09.2018Szanowni Państwo,
czy ręcznik do naczyń jest regionalizmem, a ścierka do naczyń formą ogólnopolską, czy też oba określenia są równorzędne?
Pozdrawiam i z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
-
Magać / majgać i majgany 3.09.2018Moje pytanie dotyczy określenia majgany/a. Moja koleżanka często go używa do określenia osoby żywej, sprytnej, obrotnej. Twierdziła, że to zwrot z gwary podhalańskiej, jednak ja spotkałam się raczej z określeniem śwarny, a majgany słyszałam po raz pierwszy od niej, mimo że na Podhalu się wychowałam.
Zatem chciałam zapytać, z jakiej gwary czy też regionu Polski pochodzi to określenie? Serdecznie dziękuję!
-
Czapnąć czy capnąć?3.09.2018Szanowni Państwo,
czy słowo czapnąć w znaczeniu ‘chwycić’ może być regionalizmem z regionu Kociewie na Pomorzu?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Podlaskie podjąć8.12.2017Mieszkam obecnie na Podlasiu w okolicy Białegostoku, choć pochodzę z Mazowsza i bardzo mierzi mnie, oprócz słynnego dla, używanie określenia podejmij zamiast podnieś. Kilka przykładów: Podejmij chusteczkę z podłogi, Podejmij kubek itp. Przyzwyczajona jestem, że słowo podejmij używane jest w określeniach typu: podjąć pracę, podjął jakieś działanie, a nie, jak ma to miejsce na Białostocczyźnie, do ‘podnoszenia czegoś skądś’. Co jest właściwe?
Pozdrawiam
-
Dialekt małopolski 31.03.2017Szanowni Państwo,
mam kilka pytań dotyczących gwary krakowskiej (dialektu małopolskiego).
1) Czy zwrot ubierać kurtkę można przypisać do tejże gwary? Staram się dbać o język polski i myślałem, że to po prostu błąd i należy mówić o zakładaniu kurtki.
2) Czy w innych regionach Polski nie mówi się auto na samochód? Bardzo mnie to zdziwiło.
3) Czy mówienie w stylu czepak zamiast trzepak można usprawiedliwić gwarą? Jak to jest z tą dopuszczalnością gwarową?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Mietła, muka, trzunek23.12.2015Często starsi ludzie w języku mówionym używają takich słów:
mietła zamiast miotła
muka zamiast mąka
trzunek zamiast trzonek
i tak dalej.
Czy to jest błąd językowy, czy jakiś rodzaj gwary?
-
No i masz strzelone!2.04.2015Pytam o złożenia czasownika mieć z imiesłowami przymiotnikowymi biernymi – jak tutaj: http://is.gd/ktYumA („W domu mam zabronione…”), a także „Mam to kupione”, „Mam to załatwione”, „Mam to nagrane”, ale też „Masz przegrane!” (przy czym g należy zamienić na s) i inne podobne groźby. Znajomy poznaniak przytoczył mi rozmowę przy stole:
— Janek, przestań mlaskać, bo cię strzelę.
Janek mlaszcze dalej. Po chwili:
— No i masz strzelone.
Poprawne? Germanizm? -
kresowe raniej9.01.2015Witam,
mieszkam na Wileńszczyźnie i ostatnio zauważyłam, jak powszechne jest używanie tutaj słowa raniej w sensie 'wcześniej'. Pierwsze słowo stało się na tyle popularne, że po prostu wymazało to drugie. Ewidentnie przyczyną tego jest wpływ języka rosyjskiego. Więc chciałabym zapytać, czy można używać słowa raniej zamiast wcześniej? -
jagoda i borówka24.11.2014Szanowni Państwo,
ciekawi mnie jedno zagadnienie. Dlaczego czasami konzumentom jogurtu nie można dogodzić tłumaczeniem czeskiego borůvka (Vaccinium myrtillus) na polski jagoda? Na kubku czeskiego produktu mlecznego Bon Créme (sprzedawany w Biedronce) napisaliśmy do tekstu w zgodzie z polskim tłumaczem tylko jagoda. Teraz jest to czasami konzumentami polskimi krytykowane. Nie wiem, czy to jest tylko zadadnienie różnych gwar.
Dziękuję i przepraszam za brak polskich liter
Jerzy Berger -
we wodzie ze sokiem24.06.2014Witam.
Czy forma ze sokiem, np. piwo ze sokiem jest poprawna? -
kupczy i kupny20.05.2014Szanowni Państwo,
chciałam zapytać o słowo kupcze. Pochodzę z Podlasia i jestem nauczona, że np. na ciasto, przetwory, jeśli nie są domowe mówi się, że są kupcze. Kiedy przeprowadziłam się do Małopolski, dowiedziałam się, że powinnam mówić, że są one kupne. W słownikach nie mogę znaleźć wyrazu kupcze. Chciałam zapytać, czy jest to regionalizm? I czy chcąc mówić starannie, powinnam dostosować się do ogólnopolskiego kupne?
Z wyrazami szacunku
Magdalena Pawłowska -
na dwór czy na pole?19.04.2014„Idę na pole” czy „Idę na dwór”? Który zwrot jest właściwy?
-
raz na kiedy18.02.2014Szanowni Państwo,
zdarzyło mi się słyszeć sformułowanie raz na kiedy w znaczeniu 'raz na jakiś czas'. Brzmi trochę, jakby było regionalizmem, ale pewności nie mam. Osoba, która użyła tego wyrażenia, zapytana dlaczego tak powiedziała, odpowiedziała, że zawsze tak mówiła. Niestety nie udało mi się znaleźć informacji skąd pochodzi owo sformułowanie, co rzeczywiście oznacza oraz czy jest poprawne (regionalnie). Będę wdzięczna za próbę wyjaśnienia.
Z wyrazami szacunku
Małgorzata