etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • ksiądz
    26.11.2004
    26.11.2004
    Witam serdecznie!
    Niedawno znajomy poinformował mnie, że współczesny wyraz ksiądz pochodzi od dawnego książ, co oznaczało ponoć diabła, demona, ucieleśnienie zła. Czy rzeczywiście mamy do czynienia z aż taką ironią?
    Pozdrawiam.
  • nazwisko Głąb
    23.11.2004
    23.11.2004
    Proszę o etymologię mojego nazwiska. Czy w dawnych czasach miało ono inny wydźwięk niż obecnie? Informacje te są dla mnie istotne, ponieważ moja partnerka ma obiekcje co do przyjęcia mojego nazwiska w przyszłości. Za odpowiedź z góry dziękuję!
    Michał Głąb

  • podroby

    16.11.2004
    16.11.2004

    Jaka jest etymologia słowa podroby?

  • całowanie
    16.11.2004
    16.11.2004
    Jak jest etymologia wyrazów całować, pocałunek?
  • od stóp do głów
    16.11.2004
    16.11.2004
    Witam. Dlaczego mówi się od stóp do głów, a nie od stóp do głowy? Wszak mamy tylko jedną głowę, więc czy to pierwsze wyrażenie nie jest błędne? Dziękuję.
  • Mazur
    2.11.2004
    2.11.2004
    Witam. Interesuje mnie etymologia słowa Mazur, zarówno jako nazwy mieszkańca Mazowsza, jak i nazwiska. Dziękuję z góry za odpowiedź;)
  • krom
    29.10.2004
    29.10.2004
    Witam. Z jakiego języka pochodzi słowo krom 'z wyjątkiem, oprócz'? Czy to samo znaczenie jest w kontekście cytatu z Iliady (przekład Ksewerego Dmochowskiego): „(…)Tak się i możnie miasta Pryjama ocali,/ I Atryd żonę weźmie krom wszelkiej zatargi” (księga czwarta)?
  • przyjaciel
    27.10.2004
    27.10.2004
    Witam. Dlaczego przyjaciel nie odmienia się w liczbie mnogiej podobnie jak słowa wybawiciel, stręczyciel, nauczyciel itp. (chodzi o formy przyjaciółmi, przyjaciół)? Dziękuję za odpowiedź.
  • początek i koniec
    27.10.2004
    27.10.2004
    Jaka jest etymologia wyrazów: początek i koniec??? Bardzo proszę o szybką odpowiedź. Nigdzie nie mogę znaleźć rozwiązania tego problemu.
  • nasz chleb słowiański
    15.10.2004
    15.10.2004
    Witam,
    Interesuje mnie etymologia słowa chleb. Brzmi ono prawie jednakowo we wszystkich (lub prawie wszystkich?) językach słowiańskich. Podobieństwa występują też w językach germańskich i romańskich. Już zupełnie inaczej np. w łotewskim i estońskim. Ale chodzi mi przede wszystkim o „nasz” słowiański chleb.
  • drzwi
    7.10.2004
    7.10.2004
    Dlaczego rzeczownik drzwi ma tylko liczbę mnogą? W innych rzeczownikach – nazwach przedmiotów z naszego otoczenia jak spodnie, nożyce, sanie – plurale tantum jest intuicyjnie zrozumiałe, naturalne. Ale dlaczego drzwi? Czy to ma jakies uzasadnienie historyczne?
    Pozdrawiam
    Krzysztof Cybura
  • pochodzenie nazwisk
    28.09.2004
    28.09.2004
    Proszę o podanie etymologii nazwisk Giersz, Śmiglewski oraz Łobaczewski i wyjaśnienie, o czym świadczą końcówki -ski i -czyk.
    Z góry dziękuję.
  • ktoś inny, ale coś innego
    8.09.2004
    8.09.2004
    Chciałbym dowiedzieć się, skąd wzięły się pewne kuriozalne zwroty, jak: coś ciekawego, nic trudnego? Odmiana przymiotnika w mianowniku i bierniku jest inna, niż można by się tego spodziewać (w pozostałych przypadkach nie ma nieregularności). Jak powstały takie zwroty?
  • Żydzi, masoni i cykliści
    7.09.2004
    7.09.2004
    Witam. Interesuje mnie, co ma oznaczać słowo cyklista stosowane w wypowiedziach zwolenników spiskowej teorii dziejów (vide „wszystkiemu winni Żydzi, masoni i cykliści”) i jaka jest geneza jego użycia w tym kontekście.
    Pozdrawiam – Piotr.
  • szewcy i krawcy
    6.09.2004
    6.09.2004
    Pytanie krótkie acz treściwe. Dlaczego szewc i krawiec, a nie szewc i krawc?
  • rajstopy
    3.09.2004
    3.09.2004
    Chciałam zapytać o etymologię słowa rajstopy. Zetknęłam się kiedyś w zbiorze opowiadań napisanych (współcześnie) gwarą wileńską z opisem przygody pewnej pani, która kupiła parę rajstop w niewłaściwym rozmiarze, co zostało skomentowane: „Okazały za ciasne w raju”. Zastanawiam się czy był to po prostu żart „pseudoetymologiczny”, czy też miało to coś wspólnego z autentycznym pochodzeniem słowa. I jak ma się słowo rajstopy do jego odpowiednika rajtuzy ?
  • tymi słowy
    1.07.2004
    1.07.2004
    Z jakiego okresu pochodzi miejscownik lm. wyrazu słowo – słowy (np. „I Pan przemówił tymi słowy”)? Jak go umiejscowić w historii języka? Jak go nazywać?
  • badziewie
    21.06.2004
    21.06.2004
    Spotkałem się ze słowem badziewie, oznaczającym coś byle jakiego, coś niepotrzebnego (chwast, resztki itp.). Nie znalazłem tego słowa w żadnej encyklopedii. Czy jest takie słowo w języku polskim?
  • nazwy miesięcy
    15.06.2004
    15.06.2004
    Proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazw miesięcy w języku polskim. Czy pochodzą z języka łacińskiego, czy z języków słowiańskich?
    Ewa Wasielewska
  • nie tylko Niemcy
    1.06.2004
    1.06.2004
    1. Czy słowo Niemcy – kraj i naród – pochodzi, jak mnie w szkole uczono, od nie mówi, czy raczej od grupy ludności nemetów, którzy od II wieku p.n.e. do III wieku n.e. zamieszkiwali okolice obecnego Karlsruhe, skąd pochodzą zresztą liczne „skorupy” wykopane 30 km na zachód od Łodzi?
    2. Czy słowa chlipać i siorbać nie pochodzą przypadkiem od arabskiego Chlip 'mleko' i szorba 'zupa"?
    Ukłony,
    P.Kozmiński
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego