etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • Słowianin
    4.10.2002
    4.10.2002
    Prof. Miodek w swoim Słowniku Ojczyzny Polszczyzny twierdzi, że Słowianin wywodzi się od slov 'mokry, wilgotny'. Natomiast według innych źródeł wywodzi się ono od sława bądź łac. sclavus, czyli niewolnik. Czy ten problem można w ogóle rozstrzygnąć?
    Marek Przepiórka
  • kapitan
    17.09.2002
    17.09.2002
    Stopień wojskowy kapitan, podobnie jak nazwisko Kapitan, nie mają chyba źródłosłowu polskiego, tylko łaciński od cap, -a, czyli głowa. Chcialbym zapytać, czy znana jest historia tego słowa w języku polskim, tzn. czy zostało zapożyczone bezpośrednio z łaciny, czy też za pośrednictwem języka niemieckiego, francuskiego lub innego?
  • zakluczyć
    4.09.2002
    4.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Od dłuższego czasu prowadzę spór z moimi sąsiadami w bloku, którzy uznali za stosowne obwiesić każdą możliwą przestrzeń najróżniejszymi komunikatami („Uwaga. Tu grasują złodzieje”, „Proszę zamykać drzwi”, „Prosze o ciche zamykanie drzwi” itp.). Jeden z tych komunikatów głosi: „Prosze zakluczać drzwi!”. Błagam, pomóżcie, czy ten potworek językowy jest prawidłowy?

    Z poważaniem,
    Mikołaj Kirschke
  • Tarzymiechy
    4.09.2002
    4.09.2002
    Jaka jest etymologia nazwy wsi Tarzymiechy? W dokumencie z 1419 r. zapisano je jako Tharszmechi. Wiadomo mi, że ok. XV w. były jedną z wiosek Rusi Czerwonej, takich jak Borów, Piaski, Dworzyska, zamieszkiwanych przez drobną szlachę gniazdową (Borowscy h. Luba, Piaseccy h. Zabawa, Dworzyccy h. /brak/) – Tarzymieskich h. /brak/.
    Dziękuję – z poważaniem – E. Zając
  • nazwiska na -owicz
    2.09.2002
    2.09.2002
    Witam.
    Czy nazwiska z końcówką -wicz, np. Sienkiewicz, Rochacewicz, są pochodzenia ukraińskiego? Na co ona wskazuje? Jaka może być etymologia tego drugiego nazwiska?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Ryszard
  • Ludmiła
    29.08.2002
    29.08.2002
    Chciałbym poznać etymologię imienia Ludmiła.
  • frankfurterki
    29.08.2002
    29.08.2002
    Proszę o wyjaśnienie nazwy frankfurter lub frankfuter (bez jednego r). W handlu używa się obydwu. Słyszałem kiedyś tłumaczenie, że nazwa wzięła się od imienia bądź nazwiska Frank oraz wyrazu futer (jedzenie). Niestety, nie potrafię nigdzie tego znaleźć.
  • pacierz
    29.08.2002
    29.08.2002
    Jaka jest eytymologia słowa pacierz? Dziękuję.
    Krystian
  • Śląsk
    9.08.2002
    9.08.2002
    Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, jaka jest etymologia nazwy Ślask. Dziękuję za odpowiedź.
    Urszula Drahna
  • Afryka
    5.08.2002
    5.08.2002
    Jaka jest etymologia słowa Afryka?
  • chrześcijanin
    28.06.2002
    28.06.2002
    Witam.
    Jakie jest pochodzenie wyrazu chrześcijanin?
    Pozdrawiam,
    Ryszard
  • opodal i nieopodal
    12.06.2002
    12.06.2002
    Dlaczego nieopodal (pisane też nie opodal) znaczy to samo co, znacznie rzadsze, opodal? Czy było tak zawsze?

    Ukłony dla prof. Krystyny Długosz-Kurczabowej.
  • wszem i wobec
    11.06.2002
    11.06.2002
    Czy poprawne jest wyrażenie: wszem i wobec używane często przez niektórych Polaków? Jak się domyślam wobec znaczy tutaj razem, a zwrot ten pochodzi od dawnego uroczystego wszem wobec i każdemu z osobna. Moim zdaniem poprawna jest tylko forma wszem wobec, a forma z i pomiędzy tymi wyrazami jest błędna.
    Czy mam rację?
  • zbić z pantałyku
    6.06.2002
    6.06.2002
    Zaciekawiło mnie, co oznacza pantałyk w zwrocie zbić z pantałyku. Skąd pochodzi to słowo?
  • swąd, porzekadło i msza
    17.05.2002
    17.05.2002
    Szanowny Panie,
    Istnieje przysłowie (powiedzonko?, porzekadło?) udało się komuś coś psim swędem. Co to jest ten swęd??
    I drugie pytanie: skąd się wzięło i co oznacza słowo porzekadło używane zamiennie ze słowem przysłowie. Czy słusznie?
    I trzecie, jeśli nie nadużywam Pańskiej cierpliwości: co oznacza slowo msza ? Wiem, że pochodzi od łacińskiego missa, ale w słowniku łac.-pol. znalazłem tłumaczenie „missa = msza”, czyli…???
    Z poważaniem
    Łukasz Piskorski – Szczecin
  • ruszt
    15.05.2002
    15.05.2002
    Spieramy się w pracy o pochodzenie słowa „ruszt”. Czy jest to słowo polskie, czy zapożyczone?
    Z pozdrowieniami,
    Jacek Sakrejda
  • autograf
    8.05.2002
    8.05.2002
    Dlaczego aktora prosimy o autograf, a nie o autogram? Przecież mamy: barometr – barogram (wydruk pomiaru), termometr – termogram, stenograf – stenogram. Na zachodzie aktorzy rozdaja autogramy!
  • jak ulał
    25.04.2002
    25.04.2002
    Skąd się wzięło powiedzenie – pasuje jak ulał? Czy słowo ulał funkcjonuje samodzielnie, czy takie słowo w ogóle istnieje?
  • krokodyle łzy
    24.04.2002
    24.04.2002
    Chciałbym się dowiedzieć, skąd wzięło się wyrażenie krokodyle łzy?
  • telefon komórkowy
    19.04.2002
    19.04.2002
    Skąd i dlaczego używamy nazwy telefon komórkowy lub po prostu komórka, podczas gdy poza Polską wszyscy mówią MOBILE?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego