W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
przysłowia, porzekadła, maksymy itp.28.09.200928.09.2009Witam Poradnię.
Mam kilka pytań odnośnie przysłowia i powiedzenia oraz zwrotu przysłowiowego i związku frazeologicznego. Czy przysłowie jest szczególnym przypadkiem powiedzenia, zawierającym w sobie jakąś naukę, morał? Czy są powiedzenia z morałem, ale nie będące przysłowiem? Jaka jest zależność między frazeologizmem a zwrotem przysłowiowym?
Pozdrawiam,
Beija Flor -
coś jest na rzeczy27.09.200927.09.2009Czy popularny zwrot coś jest na rzeczy jest poprawny? Ja używam być może tak to było, coś w tym jest itd.
-
wyprowadzić w pole, wpuścić w maliny21.09.200921.09.2009Zastanawiam się, czy związek frazeologiczny wpuścić kogoś w maliny może pochodzić z Balladyny Słowackiego. A jeśli nie, to jaka może być jego etymologia? I skąd, Państwa zdaniem, pochodzi zwrot wyprowadzić kogoś w pole?
Dziękuję!
-
rzecz w tym, że… / aby…6.09.20096.09.2009Szanowni Państwo,
czy wyrażenie rzecz w tym, że… jest poprawne lub przynajmniej dopuszczalne? Uniwersalny Słownik Języka Polskiego PWN podaje to wyrażenie przy znaczeniu nr 5 słowa rzecz: „fraz. (Cała) rzecz w tym, że… «chodzi o to, że…, najważniejsze jest to, że …»”, ale portal PWN w części Słownik poprawnej polszczyzny podaje: „Niepoprawnie: Rzecz w tym, że… a. w tym rzecz, że… Poprawnie: Chodzi o to, że…”.
Magda Cohen
-
piaskiem w oczy7.07.20097.07.2009Bardzo proszę o wyjaśnienie pochodzenia zwrotu sypać komuś piaskiem w oczy. Dziękuję.
-
dreszcz12.06.200912.06.2009Witam,
powinno się pisać dreszcze przeszły ją po plecach czy dreszcze przeszły jej po plecach?
Z góry dziekuję za odpowiedź i pozdrawiam.
-
spoleczeństwo informacyjne7.06.20097.06.2009Szanowni Państwo,
pstatnio przeczytałem w wywiadzie, jak pewien profesor użył określenia społeczeństwo informatyczne – czy istnieje takie pojęcie? Do tej pory spotkałem się tylko ze społeczeństwem informacyjnym. Przeszukiwanie Internetu doprowadziło mnie do podobnych definicji tych dwóch terminów, przy czym za społeczeństwem informacyjnym przemawiały bardziej wiarygodne źródła. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Z poważaniem,
Kamil -
stawić – czoło czy czoła?28.05.200928.05.2009Szanowni Państwo,
czy musimy stawić czemuś czoła, czy czoło? Słowniki poprawnej polszczyzny z lat 90. podają jedynie przypadek czoło, natomiast te, które wydano w ostatnich latach, podają jako poprawne obydwie formy i jako pierwszą zamieszczają czoła.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
Anna Baziór -
jak siódme dziecko stróża12.05.200912.05.2009Szanowni Państwo,
mój tata zwykł mówić o kimś, że „wygląda jak siódme dziecko stróża”. W wyszukiwarce Google znalazłem kilkadziesiąt przykładów użycia tego połączenia. Nie znalazłem jednak jego słownikowej definicji. Jestem zainteresowany, jakie jest jego znaczenie i skąd się wzięło.
Dziękuję.
Pozdrawiam -
wykręcić numer8.05.20098.05.2009Dawniej, kiedy w powszechnym użyciu były telefony tarczowe, telefonując mówiło się potocznie „Przekręcę do ciebie wieczorem”, „Proszę wykręcić prawidłowy numer kierunkowy”. Czy teraz, kiedy większość telefonów wyposażona jest w klawiaturę (przyciski), należałoby powiedzieć „Wystukam / Zastukam do ciebie”, czy też wciąż „wykręcę”?
-
zderzak w zderzak27.04.200927.04.2009Witam,
ostatnio wśród moich znajomych rozgorzała dyskusja o znaczeniu wyrażenia zderzak w zderzak. Część optuje za 'obok siebie', analogicznie do łeb w łeb, inni natomiast uważają, że to 'jeden za drugim'. Ma to według mnie większy sens, m.in. przez fakt, że na drodze dużo cenniejsza jest informacja, iż ktoś jedzie tuż za nami i łatwo o kolizję, niż to, że ktoś jedzie innym pasem z podobną prędkością.
Bardzo proszę o rozstrzygnięcie nurtującego mnie problemu.
Pozdrawiam serdecznie. -
w pierwszej kolejności23.03.200923.03.2009Szanowni Państwo,
czy wyrażenia w pierwszej kolejności, w drugiej kolejności itd. są poprawne, dopuszczalne, niedozwolone? -
zdrobnienie od łabędź20.03.200920.03.2009Witam!
Jak utworzyć zdrobnienie od łabędzia? Spotkałam się gdzieś z formą łabędzik, w Internecie zaś można się natknąć natknąć na łabądka. Czy któraś z tych form jest poprawna? Czy najbezpieczniej mówić po prostu o łabędziątku?
pozdrawiam serdecznie -
gąbkościerka23.02.200923.02.2009Szanowni Eksperci,
jak najlepiej zapisać nazwę produktu będącego połączeniem gąbki i ścierki: gąbko-ścierka, gąbkościerka czy gąbko ścierka (z tym ostatnim zapisem się zresztą spotkałam)?
Dziękuję i pozdrawiam,
Joanna -
Łaski bez17.01.200917.01.2009Witam.
Słysząc czyjąś odmowę, często odpowiadamy: Łaski bzy. Sam często używam tego zwrotu, choć nie do końca wiem, co on dokładnie oznacza… Domyślam się, że nie mamy na myśli bzu, jako rośliny. Bardzo proszę o wyjaśnienie tego zwrotu, jego etymologii.
Serdecznie pozdrawiam :) -
wyrazy czy związki frazeologiczne?24.12.200824.12.2008Moje pytanie dotyczy połączeń wyrazowych typu: baba-chłop, baba-jaga, dzidzia-piernik, pierdu-pierdu, trele-morele, łapu-capu. Czy są to związki wyrazowe, czy samodzielne części mowy?
-
nocny marek23.12.200823.12.2008Chciałabym wyjaśnić pisownię i odmianę związku nocny Marek. Wg Słownika frazeologicznego S. Skorupki wyrażenie to jest pisane wielką literą (wskazując na pochodzenie od imienia), tak samo chodzić jak Marek po piekle. Jednakże słownik PWN pod red. M. Szymczaka zaleca, aby pisać obydwa wyrażenia z małej litery, tj. nocny marek (marek = dusza pokutująca, potępieńca). Dodatkowo, w użyciu tego wyrażenia w liczbie mnogiej, odmieniamy je jako nocne Marki czy nocni Markowie?
-
z rzędu czy pod rząd?18.12.200818.12.2008Witam,
która forma jest poprawna: „Wystawiłam dwie aukcje z rzędu” czy „Wystawiłam dwie aukcje pod rząd”?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam. -
rzuciło mi się – gdzie?3.12.20083.12.2008Dzień dobry,
rozmawiając z koleżanką, wymsknęła mi się fraza rzuciło mi się w uszy i zaraz zareagowałam: czy może się coś rzucić w uszy? Jeśli nie, to jakim powiedzeniem możną ową frazę zastąpić?
Serdecznie dziękuję. -
uboga krewna20.11.200820.11.2008Szanowni Państwo!
Chcę spytać o możliwość odmiany (przez rodzaje, liczby) frazeologizmu ubogi krewny. Konkretniej: czy można powiedzieć o czymś uboga krewna (np. moja kotka – uboga krewna lamparta, koza – uboga krewna kominka, skoda – uboga krewna volkswagena)? Dwa ostatnie przykłady są z forum dla korektorów, gdzie trochę się kłócimy o tę możliwość odmiany – dlatego czekamy na opinię mądrzejszych.
Z poważaniem,
Ida Kasprzyk
